Vấn đề Biển Đông
Tại cuộc họp báo tổ chức sáng nay tại Hà Nội, khi đề cập đến vấn đề Biển Đông, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel cho biết tranh chấp ở Biển Đông về đảo này hay đảo khác có thể nội bộ giữa hai bên, nhưng hành xử trên vùng biển quốc tế là vấn đề liên quan đến lợi ích chung của toàn thế giới.
Ông Daniel Russel Russel nhấn mạnh rằng, rất nhiều nước đã thể hiện sự lo ngại sâu sắc đối với một số hành vi của Trung Quốc, như cải tạo đất, xây dựng, và quân sự hóa trái phép trên các đảo đá trên Biển Đông (trong đó có các đảo đá thuộc quần đảo Hòang Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam).
Quan chức Mỹ nhắc lại lập trường của Washingyonn rằng Hoa Kỳ không đứng về phía bên này hay bên kia trong các tranh chấp ở Biển Đông, mà nước Mỹ đứng về phía luật pháp quốc tế.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho biết Washington tiết tục cam kết nhằm bảo vệ quyền tự do hàng hải, hàng không trên các vùng biển, vùng trời quốc tế.
Theo ông Daniel Russel, ưu tiên hàng đầu của Hoa Kỳ là duy trì một khu vực châu Á-Thái Bình Dương bình ổn, phát triển, phục vụ lợi ích của tất cả các nước.
"Dù Mỹ là quốc gia mạnh nhất thế giới, và tàu thuyền, máy bay của Hoa Kỳ có thể tới bất kì nơi đâu luật pháp quốc tế cho phép, nhưng chúng tôi sẽ chưa thể hài lòng chừng nào tất cả các nước, kể cả những nước nhỏ, còn chưa được thực thi quyền ấy" - ông phát biểu. - ông Daniel Russel nói.
Daniel Russel lặp lại rằng Mỹ không có tuyên bố chủ quyền, cũng như không có ý định chiếm đảo của nước nào, mà chỉ muốn làm 2 điều: đó là đảm bảo quyền tự do đi lại cho tất cả các bên liên quan, và đảm bảo quyền và luật pháp quốc tế không bị làm cho hư hỏng.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương tuyên bố rằng, các đợt tuần tra của Mỹ không nhằm mục đích khiêu khích, gây hấn, mà đơn giản chỉ là thực thi quyền công dân toàn cầu.
Khi nói về chuyến thăm chính thức của Tổng thống Obama đến Việt Nam sẽ diễn ra trong khoảng 2 tuần nữa, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho biết, thông tin chính thức sẽ được Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo.
Nói khái quát, theo ông Daniel Russel, một số trọng tâm trong chuyến thăm của ông Obama có thể chắc chắn sẽ có đó là các vấn đề như: Mở rộng hợp tác an ninh song phương, hợp tác và giao lưu giữa nhân dân hai nước, tăng cường đầu tư vào thế hệ trẻ Việt Nam, hợp tác hướng tới trật tự dựa trên nguyên tắc, giảm căng thẳng Biển Đông, đảm bảo luật pháp quốc tế được tôn trọng, cùng nhau giải quyết những vấn đề chiến tranh để lại, vấn đề quyền con người...
Hợp tác quốc phòng
Một lĩnh vực khác cũng được dư luận Việt Nam quan tâm đó là, việc Mỹ có thể gỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam hay không.
Quan chức ngoại giao Mỹ cho hay, hiện quyết định chính thức vẫn chưa được đưa ra, song đây là một chủ đề đã và sẽ thường xuyên được thảo luận trong nội các Mỹ. Việc Washington dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận nói trên vào năm 2014 đã thể hiện những tiến bộ trong hợp tác chiến lược an ninh quốc phòng giữa hai nước, và cho thấy Mỹ ủng hộ Việt Nam trong vấn đề đảm bảo an ninh hàng hải và bảo vệ chủ quyền trên biển.
Hợp tác kinh tế
Theo phản ánh của Vietnamplus, Nội dung đầu tiên được đại diện Hoa Kỳ nói tới là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương/TPP. Theo ông Daniel Russel, đây là hiệp định không chỉ mang lại lợi ích cho Việt Nam mà còn cả khu vực, đồng thời khẳng định, Hoa Kỳ
cam kết hỗ trợ Việt Nam trong việc thực hiện hiệp định quan trọng này.
Hợp tác văn hóa, thúc đẩy ảnh hưởng
Ngoài nội dung về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà hai nước cùng quan tâm, trong chuyến thăm Việt Nam cuối tháng này, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama dự định bàn tới lĩnh vực lớn khác là đầu tư cho thế hệ trẻ. Hoa Kỳ sẽ mở rộng hợp tác đầu tư vào thế hệ trẻ Việt Nam.
Các nội dung này được thể hiện qua các chương trình như: Thủ lĩnh trẻ Đông Nam Á hay các chương trình giao lưu về giáo dục, học thuật... và sẽ được mở rộng hơn khi các nhà lãnh đạo hai nước cùng bàn thảo.
Cải cách, nhân quyền
Một trong những nội dung lớn khác được ông Daniel R. Russel nhắc tới là thảo luận giữa hai nước về cải cách pháp luật tại Việt Nam và vấn đề nhân quyền.
Theo ông Daniel, Hoa Kỳ quan tâm tới cải cách Chính phủ Việt Nam đang tiến hành trong đó có việc sửa đổi các văn bản pháp luật để phù hợp với Hiến pháp mới của Việt nam và tiêu chuẩn quốc tế.
Ý nghĩa chuyến thăm
Khi trả lời câu hỏi của báo giới về ý nghĩa của chuyến thăm khi ông Obama sang Việt Nam lúc đã gần hết nhiệm kỳ, quan chức Ngoại giao của Hoa Kỳ cho rằng, chính sách của Hoa Kỳ luôn ủng hộ việc tăng cường quan hệ đối tác toàn diện với Việt Nam.
Ông Daniel R. Russel cho biết, cá nhân ông đã chứng kiến nhiều thay đổi của chính quyền Mỹ nhưng một điều chung mà mọi Tổng thống khi nhậm chức cam kết là chính sách đối ngoại ủng hộ thúc đẩy lợi ích nguyên tắc mà Washington đã đưa ra trước đó.
Lê Dũng
