Theo Hãng thông tấn Kyodo ngày 11/11, đây là cuộc đối thoại thứ hai sau cuộc gặp hồi tháng 6/2021 và là lần đầu tiên kể từ khi Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida lên nắm quyền. Vụ trưởng Vụ Châu Á và Châu Đại Dương thuộc Bộ Ngoại giao Nhật Bản Kenyu Funakoshi và Cục trưởng Cục Biên giới và Các vấn đề trên Biển của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lượng đã dẫn đầu đoàn hai bên tham dự cuộc đối thoại.
Trang tin Hồng Kông Đông Phương cho biết, phía Nhật Bản đã nêu việc các tàu công vụ của Trung Quốc đã nhiều lần xâm nhập vùng lãnh hải xung quanh quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là quần đảo Điếu Ngư), bày tỏ quan ngại về các hoạt động quân sự của Trung Quốc xung quanh Nhật Bản ngày càng dồn dập và mạnh mẽ yêu cầu Trung Quốc kiềm chế. Ngoài ra Nhật cũng xác nhận tầm quan trọng của việc duy trì tiếp xúc để thiết lập mối quan hệ ổn định.
 |
Đoàn Trung Quốc tham gia cuộc đối thoại trực tuyến Trung - Nhật về biển Hoa Đông hôm 10/11 (Ảnh: Đông Phương). |
Phía Nhật Bản khi tuyên bố về các hoạt động quân sự của Trung Quốc đã trích dẫn ví dụ về việc các tàu hải quân của Trung Quốc và Nga gần như chạy một vòng quanh quần đảo Nhật Bản vào cùng một thời điểm hồi tháng 10.
Kyodo đề cập rằng hai bên đã đạt được thỏa thuận về hướng dẫn cho "Tham vấn cấp cao Trung Quốc-Nhật Bản về các vấn đề hàng hải", trong đó cuộc gặp cấp cao sẽ được tổ chức trong năm nay. Hai bên cũng tập trung vào "cơ chế liên lạc trên biển-trên không" giữa các Bộ Quốc phòng Trung Quốc và Nhật Bản, và nhất trí nhanh chóng mở đường dây nóng liên lạc khẩn cấp giữa hai bên.
 |
Các máy bay của Không quân Mỹ và Nhật huấn luyện chung hôm 9/11 (Ảnh: Đông Phương). |
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết hai bên đã trao đổi thẳng thắn và sâu sắc về các vấn đề trên biển và nói, hai bên nhấn mạnh cần thực hiện đầy đủ nhận thức chung mà lãnh đạo hai nước đạt được trong cuộc điện đàm gần đây và xây dựng Biển Hoa Đông thành vùng biển hòa bình, hợp tác và hữu nghị. Hai bên khẳng định tuân thủ tinh thần đồng thuận bốn điểm giữa Trung Quốc và Nhật Bản, tăng cường đối thoại và tham vấn về các vấn đề trên biển, quản lý một cách xây dựng các vấn đề mâu thuẫn và bất đồng, thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, bảo vệ môi trường, tìm kiếm cứu nạn, ngư nghiệp, phòng chống thiên tai và trao đổi nhân sự. Phía Trung Quốc nhắc lại “lập trường nghiêm chỉnh” của mình đối với "quần đảo Điếu Ngư" và biển Hoa Đông, đồng thời kêu gọi Nhật Bản tôn trọng chủ quyền và quan ngại an ninh của Trung Quốc, không nên thực hiện các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình. Hai bên đồng ý tiếp tục phát huy tác dụng của kênh liên lạc đối thoại hàng hải tham vấn cấp cao về vấn đề trên biển và phấn đấu tổ chức Hội nghị tham vấn cấp cao về các vấn đề trên biển Trung Quốc - Nhật Bản lần thứ 13 trong năm nay. Tuy nhiên thời gian cụ thể vẫn chưa được xác định.
 |
Đô đốc John Christopher Aquilino gặp Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Nobuo Kishi hôm 9/11 (Ảnh: Đông Phương). |
Trong khi đó, tình hình Biển Hoa Đông tiếp tục căng thẳng, Mỹ và Nhật Bản tăng cường hợp tác đối phó với Trung Quốc. Lực lượng Phòng vệ Trên không (Không quân) Nhật Bản hôm thứ Năm (11/11) cho biết Không quân Nhật đã tiến hành huấn luyện tìm kiếm và cứu nạn với các máy bay của Lực lượng tác chiến đặc biệt Không quân Mỹ trên vùng trời phía bắc đảo Miyako và đảo Ishigaki ở tỉnh Okinawa. Giới truyền thông Nhật Bản phân tích cho rằng đợt huấn luyện này có thể mô phỏng việc triển khai lực lượng đặc nhiệm tới Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư khi xảy ra tranh chấp với Trung Quốc.
Không quân Nhật Bản cho biết trong một thông cáo báo chí, cuộc huấn luyện chung bắt đầu từ hôm thứ Ba (9/11). Phía Nhật sử dụng 1 máy bay tìm kiếm cứu hộ U-125A và 1 trực thăng UH-60J; Không quân Mỹ huy động 1 máy bay vận tải CV-22 và 1 chiếc máy bay vận tải MC-130J của Lực lượng tác chiến đặc biệt. Mục đích nhằm tăng cường trình độ chiến thuật của Lực lượng Không quân Nhật và khả năng của Nhật Bản và Hoa Kỳ trong việc cùng phối hợp ứng phó với tình huống. Qua các bức ảnh cho thấy các máy bay quân sự hai nước đang bay thấp theo đội hình trong vùng biển huấn luyện.
Ngoài ra, ngày 11/11, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi đã hội đàm với Đô đốc John Christopher Aquilino, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ tại Tòa nhà Bộ Quốc phòng. Ông Nobuo Kishi nói Trung Quốc có mưu đồ đơn phương thay đổi hiện trạng, Triều Tiên liên tiếp phóng tên lửa khiến môi trường an ninh của Nhật gặp thách thức nghiêm trọng. Ông kêu gọi tăng cường sức răn đe của liên minh Mỹ-Nhật và hợp tác để duy trì sự tự do và cởi mở của khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.
 |
Thủ tướng Nhật Fumio Kishida tiếp Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Mỹ John Christopher Aquilino (Ảnh: Đông Phương). |
Cùng ngày 11/11, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã gặp gỡ Tư lệnh Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ John Aquilino tại Tokyo. Hai bên đã nhất trí tăng cường liên minh Nhật-Mỹ và hợp tác để đạt được một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Văn phòng chính phủ Nhật Bản thông báo hai người đã gặp nhau trong khoảng 20 phút để bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về nỗ lực của Trung Quốc nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và trao đổi ý kiến về vụ thử tên lửa của Triều Tiên. Họ cũng khẳng định tầm quan trọng của việc tiến tới ổn định việc tái tổ chức quân đội Mỹ đóng tại Nhật Bản.
Thủ tướng Kishida nói: “Để đạt được một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở, cũng như sự ổn định của khu vực và quốc tế, tôi hy vọng chúng ta sẽ hợp tác hơn nữa”. Ông Aquilino trả lời: “Liên minh Nhật-Mỹ rất vững chắc”.
Aquilino cũng đã có cuộc gặp gỡ Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Yoshimasa Hayashi. Ông Yoshimasa Hayashi bày tỏ hy vọng sẽ hợp tác để tăng cường hơn nữa khả năng răn đe và ứng phó của liên minh Nhật - Mỹ.
