Ông Vũ Tiến Lộc trao đổi tại sự kiện
Trao đổi tại Diễn đàn “Mô hình liên kết nhằm thúc đẩy và phát triển thị trường khoa học và công nghệ” do Bộ KH&CN tổ chức ngày 30/8, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch - Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đánh giá trình độ công nghệ của các doanh nghiệp Việt Nam hiện vẫn bị đánh giá là lạc hậu.
Theo kết quả khảo sát của VCCI năm 2016 tại 10 ngành, trong đó có 7 ngành thuộc lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo cho thấy, có đến gần 60% doanh nghiệp đang sử dụng các công nghệ có tuổi đời trên 6 năm.
Các công nghệ của các doanh nghiệp đến chủ yếu từ các nước đang phát triển (chiếm khoảng 65%), trong đó có tới 26,6% công nghệ có xuất xứ từ Trung Quốc.
Tỷ lệ các công nghệ có xuất xứ từ các nước phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản hay EU chỉ chiếm khoảng 32%, trong đó có trên 18% là công nghệ trước năm 2005.
“Những con số trên đã cho thấy phần nào thực trạng trình độ công nghệ và máy móc thiết bị của các doanh nghiệp trong các ngành chế biến chế tạo của Việt Nam và sự cần thiết phải thúc đẩy quá trình đổi mới công nghệ tại các doanh nghiệp”, ông Vũ Tiến Lộc cho hay.
Chủ tịch VCCI nhấn mạnh: Như vậy, đổi mới công nghệ là đòi hỏi cấp thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế và đặc biệt là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Rất nhiều các doanh nghiệp đã nhận thức được vấn đề này nên đã và đang triển khai các hoạt động để đổi mới công nghệ. Để thực hỗ trợ các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, Bộ KH&CN đã có nhiều các chương trình, dự án hỗ trợ nghiên cứu khoa học công nghệ.
Tuy nhiên, một thực tế là hiện nay thị trường khoa học công nghệ ở Việt Nam chưa thực sự phát triển để giúp các doanh nghiệp có thể tìm kiếm và mua các công nghệ hay bí quyết mà họ cần.
Theo kết quả khảo sát đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp thuộc dự án FIRST-NASATI thực hiện mới đây, có tới gần 85% các doanh nghiệp tự thực hiện các hoạt động nghiên cứu phát triển để có được các sản phẩm mới, chỉ có gần 14% các doanh nghiệp đã phối hợp với các đơn vị bên ngoài để triển khai nghiên cứu đổi mới sản phẩm.
Còn để đổi mới quy trình, chủ yếu các doanh nghiệp thực hiện thông qua phương thức đầu tư vào công nghệ mới hay nâng cấp/chỉnh sửa công nghệ hiện tại, trong khi các hoạt động chuyển giao từ các tổ chức KH&CN đến doanh nghiệp lại rất thấp (dưới 1%).
Điều này cho thấy sự liên kết giữa doanh nghiệp (bên cầu trong thị trường KHCN) với các viện trường, các nhà khoa học (bên cung) vẫn còn rất hạn chế.
Mặc dù câu chuyện “gắn kết giữa các nhà khoa học với doanh nghiệp” đã được đề cập nhiều trong các diễn đàn, hội thảo khác nhau, tuy nhiên dường như vẫn còn một khoảng cách không nhỏ giữa nhu cầu đổi mới công nghệ phục vụ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp với các kết quả nghiên cứu khoa học của các viện, trường.
Do đó, vấn đề liên kết chuyển giao tri thức, kết quả nghiên cứu giữa các nhà khoa học, viện, trường cho các doanh nghiệp dường như là yếu tố quyết định giúp phát triển thị trường KHCN, nhằm nâng cao trình độ KHCN ở Việt Nam.
Vấn đề liên kết chuyển giao giữa viện, trường, các nhà khoa học với các doanh nghiệp đã được các nước phát triển rất quan tâm và có nhiều mô hình mà Việt Nam có thể học hỏi. Ngay tại khu vực ASEAN, Maylaisia là một nước có nhiều chính sách và mô hình liên kết để phát triển KHCN cho các doanh nghiệp.
Để thúc đẩy thị trường KHCN, Malaysia đã có hẳn một chương trình chuyển giao tri thức (Knowledge Transfer Program – KTP), với mô hình có sự giam gia của 3 tác nhân chính là: doanh nghiệp, các viện trường và các tổ chức trung gian, trong đó coi doanh nghiệp là trọng tâm.
Malaysia cũng thành lập nhiều trường đại học có sự tham gia của doanh nghiệp để phục vụ các ngành công nghiệp lớn như đại học DRB-HICOM University of Automotives Malaysia. Malaysia giờ không chỉ quan tâm đến chuyển gia kết quả nghiên cứu từ các viện/trường trong nước cho doanh nghiệp mà còn đang phát triển dự án nghiên cứu để chuyển giao kết quả nghiên cứu từ viện, trường thuộc khu vực ASEAN tới các doanh nghiệp trong ASEAN.
Với vai trò là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, VCCI trong thời gian qua đã có nhiều hoạt động nhằm giúp doanh nghiệp cập nhật, đổi mới công nghệ thiết bị.
Thông qua chương trình hợp tác với Bộ KHCN, từ năm 2007 tới nay, VCCI đã tổ chức hơn 60 chương trình hội thảo/diễn đàn nhằm phổ biến thông tin công nghệ, kết nối nhu cầu công nghệ cho các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực.
VCCI đã giới thiệu, kết nối và chuyển giao công nghệ từ các Viện nghiên cứu/trường Đại học trong nước như Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội... đến công nghệ của các tập đoàn đa quốc gia cho các doanh nghiệp Việt Nam.
“VCCI nhận thấy trong thời gian tới, để đưa sản phẩm khoa học công nghệ gắn trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ cần có một mô hình chuỗi liên kết cụ thể, đi vào chiều sâu, phát huy tối đa vai trò của các nhân tố trong thị trường khoa học công nghệ như các tổ chức viện, trường, tổ chức trung gian, doanh nghiệp KHCN, doanh nghiệp. VCCI mong muốn sẽ thành lập được một hiệp hội tập hợp các doanh nghiệp KHCN, các tổ chức trung gian giúp phát triển thị trường thị trường khoa học công nghệ”, ông Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.
Theo ICT News
