Theo RFI, chủ tịch Trung Quốc dường như đang bị áp lực của phe chủ chiến trong quân đội đòi phải có phản ứng mạnh ở Biển Đông, sau phán quyết bất lợi của Tòa Trọng tài La Haye. Theo các nguồn tin quân sự tại Trung Quốc, nguy cơ xảy ra xung đột với Mỹ rất lớn.
Phán quyết của Tòa Trọng tài La Haye công bố ngày 12/7 vừa qua phủ nhận những yêu sách chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc tại Biển Đông đã gây ra phản ứng giận dữ trên báo chí và truyền thông nhà nước Trung Quốc.
Reuters cho biết, đến nay giới lãnh đạo chính trị Trung Quốc không tỏ dấu hiệu sẽ có hành động đáp trả cứng rắn mà chỉ kêu gọi giải pháp hoà bình và «cam kết bảo vệ chủ quyền». Nhưng thái độ của giới quân sự Trung Quốc hoàn toàn khác hẳn, họ tự cho là đủ mạnh để «đương đầu với Mỹ và các đồng minh của Mỹ» trong khu vực.
Một nguồn tin quân sự xin giấu tên, đã tuyên bố với Reuters rằng «giải phóng quân đã sẵn sàng và cần đập vỡ mũi chúng...».Theo hai nhà phân tích Ben Blanchard và Benjamin Kang Lim của hãng Reuters, phe chủ chiến trong quân đội đang gây sức ép với chủ tịch Tập Cận Bình phải hành động. Trên thực tế, lãnh đạo Trung Quốc không sợ áp lực vì qua chiến dịch chống tham nhũng, ông Tập đã thanh lọc hàng ngũ tướng lĩnh và dường như đã kiềm chế được quân đội.
Theo Reuters, trong quá trình cải cách nâng cao khả năng chiến đấu của quân đội Trung Quốc, ông Tập Cận Bình cần thời gian và không gian tương đối yên bình nên không muốn gây chiến. Trả lời câu hỏi liệu quân đội Trung Quốc sẽ đáp trả phán quyết La Haye bằng quân sự, phát ngôn viên bộ ngoại giao Dương Vũ Côn tuyên bố «quân đội sẽ đương đầu với mọi đe dọa».
Tuy nhiên, phe diều hâu qua nhận định sặc mùi «thuốc súng» của giáo sư Lương Phương thuộc đại học quốc phòng Bắc Kinh, thì «quân đội phải tăng cường chiến đấu không bỏ rơi chủ quyền biển đảo không nhượng bộ bất cứ nước nào». Nhưng nhân vật này không nói rõ cụ thể. Một nguồn tin quân sự khác nêu lên giải pháp Trung Quốc thiết lập vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông như đã làm ở biển Hoa Đông.
Một phương án khác là cho chiến đấu cơ tuần tra trên Biển Đông mang tên lửa đủ sức tấn công Philippines và các nước xung quanh Biển Đông. Theo Nhạc Cương, một sĩ quan hồi hưu thuộc phe diều hâu, quân đội Trung Quốc đã đủ tự tin để thách thức lực lượng hàng không mẫu hạm Mỹ.
Trên tập san Southeast Asian Studies của Trung Quốc, giáo sư Lý Kim Minh còn đề ra «chiến lược lâu dài tại Biển Đông» mà ông ta gọi là một «khúc quanh chiến lược quân sự». Tuy nhiên theo Reuters, lập luận của phe diều hâu Trung Quốc có vẻ rất dễ, nhưng thực hành không phải dễ.
Một nhà ngoại giao phương Tây tại Bắc Kinh cho biết là ông Tập Cận Bình ý thức được cái giá phải trả nếu đụng trận với Mỹ. Ban lãnh đạo Bắc Kinh rất ngại phản ứng quốc tế. Quân đội Trung Quốc cũng nhìn nhận sẽ bị công nghệ quân sự của Mỹ đè bẹp và nếu xung đột xảy ra nạn nhân đầu tiên là người dân Trung Quốc chứ không phải Mỹ.
Về chiến thuật lập vùng nhận dạng phòng không, kế hoạch này nói dễ nhưng làm rất khó vì không quân Trung Quốc không đủ năng lực bao trùm một vùng trời quá xa lãnh thổ, các chuyên gia nhận định.
Nhưng nhà ngoại giao phương Tây nọ giải thích: Trung Quốc sẽ tính lầm nếu cho là Mỹ ngồi yên để cho Trung Quốc muốn làm gì thì làm.
