Ai là người tiếp theo thất nghiệp vì trí tuệ nhân tạo?

Theo CNBC, ngành luật, lĩnh vực truyền thống và cần nhiều lao động, đang trên đà biến đổi. Các nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) đang ảnh hưởng đáng kể đến cách làm của hoạt động pháp lý.

Cụ thể, nền tảng AI giờ có khả năng khai thác tài liệu để tìm chứng cứ có ích trong việc kiện tụng, xem xét và tạo hợp đồng, cảnh báo cho doanh nghiệp về các điểm gian lận tiềm ẩn, hành vi sai phạm hoặc nghiên cứu pháp lý và thực hiện nhiệm vụ thẩm định trong các thương vụ thâu tóm, sáp nhập doanh nghiệp.

Từ trước đến nay, tất cả nhiệm vụ kể trên phần lớn vẫn do con người đảm nhiệm. Sự gia tăng tự động hóa trong ngành pháp lý hứa hẹn tăng tính hiệu quả và tiết kiệm tiền cho khách hàng, song cũng có thể cắt giảm việc làm của người lao động khi công nghệ ngày càng chịu trách nhiệm nhiều tác vụ hơn con người.

AI đảm nhiệm tác vụ vất vả

Những người ủng hộ AI cho rằng công nghệ có thể thực sự gia tăng lực lượng lao động cho ngành vì giúp giảm chi phí, và giúp dịch vụ pháp lý trở nên hợp lý hơn với nhiều người. “Nó như sự khởi đầu của sự khởi đầu. Lúc này đây, ngành pháp luật như các ngành công nghiệp khác, chẳng hạn như du lịch, cách đây 10-15 năm về trước”, CEO Noory Bechor của LawGeex, hãng chuyên xây dựng nền tảng hỗ trợ AI xem xét hợp đồng pháp lý, cho hay.

Ông Bechor chuyển từ vị trí luật sư sang một người ủng hộ AI sau trải nghiệm làm việc tại hãng luật lớn ở Israel. “Tôi làm rất nhiều nhiệm vụ hợp đồng cho các doanh nghiệp nhỏ, nhà đầu tư và công ty đa quốc gia. Mỗi khi nhận hợp đồng mới hoặc mỗi lần xem xét hợp đồng rất mệt mỏi. Tôi cảm thấy mệt ngày này qua ngày khác khi làm việc nhiều”, ông Bechor chia sẻ.

Song ông cũng nhận ra rằng khi bản thân xem xét ngày càng nhiều hợp đồng, ông trở nên giỏi hơn trong việc thực hiện tác vụ tẻ nhạt. “Đây là điểm thuyết phục tôi rằng phần quan trọng của công việc này có thể được tự động hóa”, ông Bechor nói.

Nền tảng của LawGeex có thể nhận hợp đồng mới, hợp đồng mà nó chưa từng nhìn thấy, để đọc qua và sau đó so sánh nó với cơ sở dữ liệu của từng hợp đồng tương tự mà nó đọc được trong quá khứ. Như tất cả các nền tảng AI khác, LawGeex học hỏi từ mỗi đánh giá của chính nó, hệt như cách ông Bechor và nhiều luật sư học. 

Việc nào máy móc làm giỏi hơn con người?

AI sẽ làm tốt đến mức nào so với luật sư người thật là câu hỏi được đặt ra khi nền tảng pháp lý AI được giới thiệu. Liệu máy móc có bỏ sót những điều mà một luật sư giỏi, dày dặn kinh nghiệm nhận ra hay không? Những người ủng hộ công nghệ không nghĩ thế.

Nhà sáng lập kiêm thành viên quản lý Jay Leib của NexLP. Leib, công ty Mỹ cung cấp nền tảng AI eDiscovery cho hay: “Đây là nhận định có lẽ bị bác bỏ một chút. Liệu công cụ pháp lý AI có thể bỏ lỡ điều gì không? Chắc chắn có thể. Song từ năm 1985, chúng ta biết rằng con người cũng không giỏi lắm trong việc tìm kiếm từ khóa. Tiêu chuẩn vàng là con người xem xét các tài liệu này thật ra không đúng. Họ vẫn có thiếu sót”.

Ông Leib nói rằng sự bùng nổ lượng dữ liệu điện tử hôm nay có thể khiến người lao động khó lòng bắt kịp. “Hiện có quá nhiều dữ liệu, đến mức bạn cần công nghệ bơi vào đại dương cùng bạn”, ông Leib nhận định. Nền tảng của NexLP không chỉ nhìn vào nội dung văn bản hay email mà còn nhìn vào thái độ của cuộc trò chuyện, của người gửi nội dung, để xem liệu có nên cảnh báo xem xét về mục nào hay không. Máy móc còn có ưu điểm là “không biết mệt mỏi, không đói bụng và không ngủ”, ông Leib cho hay. Tất cả những vấn đề sinh học xảy ra với con người không thể xảy ra với máy tính.

Hãng luật quốc tế lớn Reed Smith gần đây thử nghiệm nền tảng RAVN ACE do RAVN Systems sản xuất. Reed Smith để RAVN tiến hành đánh giá hàng trăm trang dữ liệu. “Chúng tôi lấy thỏa thuận mà chúng tôi đã làm thủ công bằng sức người, đưa nó qua hệ thống RAVN để xem nó so sánh thế nào. Nó so sánh rất tốt”, Lucy Dillon, giám đốc Reed Smith cho hay.

Bà Dillon cho biết nền tảng không phải lúc nào cũng làm đúng khi được yêu cầu xác định và kéo ra một số điểm trong hợp đồng, song luật sư người thật vẫn có thể thêm thông tin vào truy vấn của họ để cải thiện kết quả. Những điểm tích cực là AI phát hiện một số thứ mà con người đã bỏ lỡ trong lần đầu xem xét tài liệu, đạt tỷ lệ chính xác cao, và làm việc nhanh chóng.

Nhiều hãng luật lớn bắt đầu tham gia

Lĩnh vực pháp lý đã và đang thay đổi chậm chạp về mặt công nghệ và nhiều mặt khác. Song điều này đang thay đổi khi nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp lớn bắt đầu nhận ra lợi thế của AI.

Đơn cử, ROSS Intelligence đang tạo nền tảng nghiên cứu pháp lý dựa trên hệ thống Watson của IBM, vốn đang được một số hãng luật lớn nhất thế giới, trong đó có Dentons và Latham & Watkins sử dụng. CEO ROSS Intelligence Andrew Arruda cho hay dù còn non trẻ nhưng nền tảng của doanh nghiệp đã tiết kiệm 20-30 giờ nghiên cứu trên mỗi vụ việc.

Ông Leib thuộc hãng NexLP thì cho biết nền tảng AI có thể đưa chi phí nhân sự từ chỗ chiếm 70% xuống chiếm 2% chi phí khám phá, hay là quá trình trao đổi thông tin liên quan đến vụ việc được xem xét. Chuyên gia này nhận định chính khách hàng chứ không phải là các đối tác mới là bên quyết định tốc độ ứng dụng nền tảng AI của các hãng luật.

Khi được hỏi về thời điểm AI được dùng rộng rãi trong ngành, ông Leib đưa ra giai đoạn năm 2020 đến 2025. Nếu giải pháp AI trở nên phổ biến, các hãng luật có thể sẽ cắt giảm nhân sự. Báo cáo Deloitte Insight công bố năm 2016 cho biết “những cải tiến sâu sắc” trong ngành luật thập niên tới sẽ khiến 40% công việc bị tự động hóa trong dài hạn.

Dù vậy, báo cáo Đại học Oxford công bố năm 2013 thì cho rằng nhân viên cấp thấp tại các hãng luật, chẳng hạn như trợ lý pháp lý, có thể cảm nhận tầm ảnh hưởng từ công nghệ AI trong ngắn hạn. Dù vậy, luật sư thuộc nhóm có nguy cơ thấp bị thay thế. Ông Bechor thuộc LawGeex cũng có cùng quan điểm, cho rằng chuyện AI thay thế luật sự thực thụ sẽ không xảy ra trong vài năm tới.

Theo Thanh Niên

https://thanhnien.vn/cong-nghe/ai-la-nguoi-tiep-theo-that-nghiep-vi-tri-tue-nhan-tao-1027801.html