|
| Chiến đấu cơ Su-30Mk2 của Việt Nam bay tuần tra |
Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền trên gần hết 90% diện tích Biển Đông. Hàng loạt các hoạt động cải tạo bồi đắp đảo thành các đường băng và các cơ sở khác nhau, thậm chí triển khai cả dàn tên lửa trên những bãi đá ngầm đã được tiến hành. Đây cũng là khu vực trọng yếu cho thương mại thế giới, nơi trung chuyển gần 5.000 tỷ USD hàng hóa mỗi năm. Nhật báo Pháp Le Figaro ngày 12/04/2016 đã đăng bài phân tích với tựa đề "Trước những tham vọng của Trung Quốc, châu Á tái vũ trang”.
Theo Le Figaro, lo ngại trước việc Trung Quốc dùng vũ lực thay đổi hiện trạng trong khu vực, nhiều nước tại đây đang thắt chặt lại hay tái định hình các mối liên minh. Philippines đã nối lại hợp tác với Mỹ, khi chấp thuận cho mở cửa lại 5 khu căn cứ quân sự để đón lính Mỹ. Song song, ngân sách dành cho quốc phòng của Philippines trong năm qua đã tăng thêm 25%, dù vẫn nhận thức được rằng sức mạnh quân sự của mình không thể sánh bằng với các nước khác, nhất là với Bắc Kinh. Trước đó, năm 2014, Washington và Manila còn ký kết một thỏa thuận quốc phòng. Thỏa thuận hợp tác dự trù cả việc tăng cường các đợt tập trận chung hay hỗ trợ hiện đại hóa quân đội Philippines.
Thái độ hung hăng của Trung Quốc trong hồ sơ Biển Đông cũng đẩy Việt Nam xích lại gần hơn với cựu thù Mỹ. Các tranh chấp về quyền đánh bắt hải sản và khai thác các nguồn dầu khí đã làm gia tăng gay gắt sự đối đầu giữa Hà Nội và Bắc Kinh. Le Figaro nhắc lại sự kiện trong tuần qua, lực lượng tuần duyên Việt Nam đã chặn bắt một tàu chở dầu của Trung Quốc vì cho rằng đã xâm nhập trái phép vào vùng lãnh hải của nước này. Không chỉ đơn phương áp đặt lệnh cấm đánh bắt xung quanh các đảo có tranh chấp tại Hoàng Sa, Bắc Kinh còn thực hiện nhiều chuyến bay xâm phạm không phận của Việt Nam để thử nghiệm đường băng mới vừa được xây dựng trên bãi Đá Chữ Thập ở Trường Sa của Việt Nam.
Hà Nội tố cáo Bắc Kinh đe dọa an ninh khu vực cho rằng, những chuyến bay này của Bắc Kinh nhằm khẳng định những yêu sách chủ quyền ngang ngược. Trước việc Trung Quốc gia tăng những hành động khiêu khích, Việt Nam đã tăng thêm 7,6% cho ngân sách quân sự. Theo đó, Việt Nam dự định mua 12 chiến đấu cơ Su-35 của Nga cũng như là nhiều máy bay chiến đấu khác của châu Âu và Mỹ, để tăng cường khả năng phòng ngự.
Về phần mình, Nhật Bản có tranh chấp với Trung Quốc tại quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Sau nhiều năm liên tiếp giảm chi phí cho quân sự, Tokyo quyết định tăng ngân sách cho quân sự hồi năm rồi, đồng thời cho khởi động một trạm ra-đa giám sát trên Biển Đông, gần với Đài Loan.
Le Figaro ghi nhận, trước đây vẫn chọn cách đứng ngoài các tranh chấp, nay Malaysia bắt đầu lên tiếng phản đối. Quốc gia láng giềng là Indonesia, tuy không có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc, nhưng vì lo ngại trước hiện tượng hàng trăm tàu cá ngang nhiên đi vào vùng lãnh thổ của mình đã buộc nước này tăng ngân sách cho quân sự thêm 16%.
Úc cũng đã công khai bày tỏ các quan ngại của mình trước các động thái hung hăng của Trung Quốc. Chi tiêu cho quốc phòng của nước này trong vòng 10 năm tới được dự trù tăng thêm 31 tỷ đô la để tăng cường khả năng đối phó với mối đe dọa trên. Hiện nay Canberra đang thương thảo với Washington để mua thêm các chiến đấu cơ có tầm hoạt động xa. Bên cạnh đó, Úc cũng dự tính thực hiện các cuộc tuần tra trên Biển Đông để bảo vệ quyền tự do lưu thông trong khu vực… Dẫu biết rằng không quốc gia nào muốn xảy ra điều tồi tệ nhất, nhưng cuộc đua vũ trang này đang làm gia tăng rủi ro làm bùng nổ bất ngờ xung đột.
Một hệ quả khác của hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc là làm nảy sinh sự đối đầu giữa Bắc Kinh và Washington. Để trấn an các đồng minh của mình trước những đòi hỏi quá đáng của Trung Quốc trên Biển Đông, Washington liên tiếp đưa ra nhiều sáng kiến, khiến Bắc Kinh tức tối.
Dấu hiệu căng thẳng đang gia tăng giữa đôi bên là việc bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, Ashton Carter hủy chuyến thăm Trung Quốc, được lên chương trình từ rất lâu. Đồng thời, việc Mỹ điều động nhiều chiến đấu cơ và tàu chiến đến gần những bãi đá ngầm mà Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động bồi đắp gây tranh cãi cũng làm cho Bắc Kinh nổi khùng.
Lầu Năm Góc còn dự tính trong thời gian sắp tới sẽ tiếp tục các cuộc tuần tra. Thông tin này được tiết lộ ngay sau cuộc gặp giữa tổng thống Barack Obama với lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Trong cuộc gặp này, ông Tập Cận Bình đã lên tiếng cảnh cáo không dung thứ bất cứ hành động nào dưới danh nghĩa tự do lưu thông tự do hàng hải, có nguy cơ xâm phạm cái gọi là "chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc".
