Phô trương vũ lực để răn đe
Cục hải sự Hải Nam, Trung Quốc gần đây công bố, vùng biển cấm hàng hải có tọa độ cụ thể là vùng biển thuộc duyên hải đông nam đảo Hải Nam, một cuộc tập trận trên biển sẽ diễn ra trong vòng một tuần từ ngày 8 - 11/4/2018.
Trước đó, hình ảnh vệ tinh do báo chí phương Tây công bố cho thấy Hải quân Trung Quốc đã tập kết hơn 40 tàu chiến ở Biển Đông trong đó có tàu sân bay Liêu Ninh, tàu khu trục Type 052 và nhiều tàu ngầm, trên không còn có biên đội máy bay.
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Lý Kiệt cho rằng hình ảnh vệ tinh do nước ngoài công bố không phải là một đội hình chiến đấu. Nếu hình ảnh đó là sự thật, đội hình này có ý nghĩa tượng trưng, cho thấy Trung Quốc có khả năng tập kết binh lực quy mô lớn như vậy ở Biển Đông.
Việc phô diễn này được báo chí Trung Quốc tuyên truyền là vừa nhằm vào những nước ngoài khu vực "có ý đồ xấu", vừa thể hiện những thành tựu xây dựng, phát triển của hải quân Trung Quốc.
Có chuyên gia cho rằng biên đội thể hiện trong hình ảnh vệ tinh giống như là biên đội đang tiến hành diễu duyệt. Trong chiến đấu thực tế sẽ không tiến hành chạy theo biên đội tập trung và tiêu chuẩn như vậy.
Ngoài ra, hải quân Trung Quốc hiện còn chưa công bố bất cứ hành động có liên quan nào, không loại trừ khả năng đó là hành động chuẩn bị diễu duyệt, khi tổ chức chính thức có thể sẽ công bố ra bên ngoài.
Tờ ChinaTimes Đài Loan cho rằng căn cứ vào tọa độ, vùng cấm hàng hải chính là duyên hải đông nam đảo Hải Nam, cũng chính là duyên hải khu vực Bác Ngao, nơi sắp tổ chức Diễn đàn châu Á Bác Ngao (từ ngày 8 - 11/4/2018). Có nghĩa là Trung Quốc sẽ tiến hành tập trận đồng thời với tổ chức hội nghị này.
Theo ChinaTimes, một nhiệm vụ khác khi tập kết ở Biển Đông của tàu chiến hải quân Trung Quốc là tiến hành bảo vệ cho hội nghị này. Diễn đàn châu Á Bác Ngao lần này là một hoạt động ngoại giao sân nhà quan trọng sau Đại hội XIX của Đảng Cộng sản Trung Quốc, không cho phép bất cứ nước nào "phá hoại" an ninh.
Kiểm tra sức chiến đấu của hải quân
Do thời gian cấm hàng hải kéo dài một tuần cộng với số lượng tàu chiến tập kết rất nhiều, hành động của hải quân Trung Quốc ở Biển Đông rõ ràng không phải chỉ có tiến hành diễu duyệt.
Trên thực tế, nhìn vào các hoạt động quân sự liên quan ở Trung Quốc và các nước, thông thường sẽ tiến hành kết hợp giữa tập trận trên biển với phô diễn quy mô lớn và diễu duyệt - trước hết tổ chức diễn tập, sau khi hoàn thành diễn tập chủ yếu, tổ chức diễu duyệt hoặc phô diễn sức mạnh.
Có chuyên gia cho rằng nếu hơn 40 tàu chiến tham gia tập trận, rất có thể đây là cuộc tập trận hiệp đồng quy mô lớn nhất của hải quân Trung Quốc trong những năm gần đây, cũng là một hoạt động kiểm tra lớn về xây dựng sức chiến đấu của hải quân Trung Quốc trong những năm qua.
Máy bay chiến đấu trên tàu sân bay Liêu Ninh có thể sẽ phát huy vai trò quan trọng trong cuộc tập trận, bao gồm thực hiện các nhiệm vụ như giành quyền kiểm soát trên không, đột kích đối hải, đối đất và săn ngầm. Cuộc tập trận này rất có thể sẽ là một hoạt động kiểm tra tổng hợp đối với sức chiến đấu của tàu sân bay Liêu Ninh.
Chuyên gia diều hâu Trung Quốc Lý Kiệt cho rằng nếu hình ảnh do báo chí nước ngoài công bố là sự thật, hơn 40 tàu chiến sẽ đến từ 3 hạm đội lớn - Hạm đội Bắc Hải, Hạm đội Đông Hải và Hạm đội Nam Hải. Lực lượng 3 hạm đội này tập kết ở Biển Đông, có thể triển khai hoạt động huấn luyện với đối tượng tác chiến được xác định rõ ràng.
Theo Lý Kiệt, khu vực Biển Đông là mắt xích quan trọng trên biển của "Vành đai, con đường" và vùng biển tất yếu phải đi qua của rất nhiều hoạt động vận tải đường biển.
Ngoài ra, khu vực này còn thường xuyên có sự "can dự" của các lực lượng hải, không quân một số nước. Vì vậy, quân đội Trung Quốc rất chú trọng tăng cường khả năng kiểm soát đối với vùng biển này.
Đề cập đến khoa mục tập trận, Lý Kiệt cho rằng trước hết, lần đầu tiên tham gia tập trận "đối kháng" là cơ hội rất tốt để tàu sân bay Liêu Ninh nâng cao khả năng tác chiến.
Trước đây, tàu sân bay Liêu Ninh chủ yếu tiến hành các hoạt động huấn luyện và nghiên cứu khoa học. Trong tình hình tàu sân bay thứ hai Trung Quốc sắp chạy thử trên biển, chức năng thử nghiệm và huấn luyện của tàu sân bay Liêu Ninh tạm thời dừng lại, trong thời gian tới sẽ chú trọng hơn nâng cao khả năng tác chiến.
Đối với phương hướng nâng cao khả năng tác chiến của biên đội tàu sân bay, Lý Kiệt cho rằng trọng điểm là ở khả năng “đoạt lấy quyền kiểm soát trên không ở vùng biển cục bộ hoặc trận địa bãi biển”, tiến hành bảo vệ có hiệu quả "quân ta" (Trung Quốc) ở vùng biển, vùng trời nhất định, đồng thời có thể tiến hành tấn công có hiệu quả đối với "quân địch".
Ngoài ra, Lý Kiệt cho rằng các tàu khu trục, tàu hộ vệ mới nhất và tàu ngầm hạt nhân đều có thể tham gia tập trận. Tàu khu trục mới nhất Type 052D mặc dù năm 2017 đã ra nước ngoài tham gia tập trận chung trên biển Trung - Nga, nhưng các khoa mục này tương đối cố định.
Trong khi đó, trong chiến tranh trên biển tương lai, tình hình và đối thủ thay đổi thất thường. Hải quân Trung Quốc tiến hành tập trận ở Biển Đông là nhằm tăng cường khả năng xử lý các "tình huống".
Lý Kiệt nói: "Đối thủ (ở Biển Đông) có đủ loại, lực lượng quân sự cũng đủ loại; khả năng tác chiến hợp thành của tàu ngầm hạt nhân mới nhất và tàu khu trục, tàu hộ vệ tiên tiến cần được tăng cường thông qua huấn luyện, diễn tập".
Theo Lý Kiệt, tàu ngầm hạt nhân tấn công sẽ phối hợp với tàu sân bay để phát huy uy lực lớn nhất, còn tàu ngầm hạt nhân chiến lược, tàu sân bay cần tiến hành yểm trợ cho chúng, bảo vệ chúng hoàn thành nhiệm vụ chiến lược.
Đối với việc bố trí lực lượng trong cuộc tập trận lần này, Lý Kiệt cho rằng biên đội lớn như vậy sẽ tiến hành diễn tập các khoa mục có đối tượng tác chiến rõ ràng như nhằm vào biên đội tàu chiến quy mô lớn và vừa có khả năng xuất hiện ở Biển Đông, trong đó có tàu sân bay, tàu tấn công đổ bộ.
Trong quá trình này, hải quân Trung Quốc có thể sử dụng biên đội tàu sân bay phối hợp với lực lượng bố trí (bất hợp pháp) trên các đảo, đá ngầm ở Biển Đông, lực lượng đường không và lực lượng tên lửa nhằm tiến hành "tấn công", thúc đẩy yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông.
Tàu sân bay Type 001A sắp chạy thử trên biển
Ngoài tiến hành tập trận hải quân và phô diễn sức mạnh ở Biển Đông, ở biển Bột Hải phía bắc, tàu sân bay tự chế đầu tiên của Trung Quốc hầu như cũng sẽ tiến hành chạy thử lần đầu tiên.
Tờ Hoa Nam buổi sáng ngày 2/4 dẫn nguồn tin quân đội tiết lộ, tàu sân bay tự chế đầu tiên Type 001A Trung Quốc sẽ tiến hành chạy thử lần đầu tiên ở khu vực đông bắc biển Bột Hải vào cuối tháng 4/2018, trước ngày thành lập hải quân Trung Quốc (23/4).
Bắc Kinh sẽ tổ chức chúc mừng tàu sân bay tự chế chạy thử lần đầu tiên, bởi vì Type 001A là tàu sân bay đầu tiên hoàn toàn do doanh nghiệp đóng tàu Trung Quốc thiết kế và sản xuất.
Ngày chạy thử sẽ được quyết định dựa vào điều kiện thủy văn và thủy triều, thủy triều lên cao sẽ là cơ hội tốt nhất. Các hình ảnh trên mạng cho thấy tàu sân bay Type 001A hạ thủy vào ngày 26/4/2018, nay đã dỡ bỏ giàn giáo sau khi hoàn thành công tác lắp đặt thiết bị.
Trong thời gian Lưỡng hội 2018, ông Lưu Chinh, Chủ tịch hội đồng quản trị Tập đoàn công nghiệp nặng tàu thủy Đại Liên xác nhận, tàu sân bay tự chế đầu tiên của Trung Quốc được thúc đẩy ổn định theo kế hoạch, năm 2018 sẽ có nhiều "đặc sắc" hơn.
Theo tờ Nam Hoa buổi sáng, lần chạy thử đầu tiên sẽ kiểm nghiệm các chức năng cơ bản của tàu sân bay Type 001A, bao gồm hệ thống điện, quản lý và kiểm soát tổn thất, hệ thống thông tin, radar.
Khác với tàu sân bay Liêu Ninh, tàu sân bay Type 001A sử dụng vật liệu thép chuyên dụng do Trung Quốc tự chế. Đây là công nghệ đóng tàu tiên tiến hoàn toàn mới, sẽ được thử nghiệm. Ngoài ra, bảo đảm an toàn là vấn đề quan trọng hàng đầu trong lần thử nghiệm đầu tiên. Hoạt động thử nghiệm có thể tiến hành trong thời gian 2 - 3 ngày.
