Đại dịch Covid-19 khiến ngành công nghiệp xuất bản bị đình trệ, nhưng một kênh vẫn hoạt động và phát triển mạnh, đó là truyện tranh trên thiết bị di động (mobile webcomics).
Hình thức này không chỉ đơn thuần là truyện tranh trên nền tảng kỹ thuật số, nó là một định dạng khác. Nhiều đơn vị xuất bản, sau khi phát hành cuốn truyện tranh của mình, thì số hóa nó, đưa lên nền tảng đọc trực tuyến (được gọi là ebook).
Lore Olympus có gần 300 triệu lượt đọc. Ảnh: PW.
Truyện tranh trên thiết bị di động không chỉ là ebook. Nó là một sự tổng hợp của nghệ thuật kể chuyện, hình vẽ và khả năng sắp xếp khung truyện để tận dụng tối đa lợi thế của màn hình thiết bị smartphone (chạm cảm ứng, cuộn dọc).
Một số công ty đã bắt đầu thử nghiệm vào giữa thập kỷ 2010 để thực hiện truyện tranh kỹ thuật số cuộn theo chiều dọc. Hình thức này dần phổ biến ở châu Á, Bắc Mỹ và phát triển thành một phân khúc khá lớn trong ngành công nghiệp truyện tranh. Hình thức này có hàng trăm triệu độc giả, tạo ra nguồn thu mới, cũng như một thế hệ sáng tạo mới.
Dẫn đầu thị trường này là Webtoon - ứng dụng được phát triển bởi công ty Line, Hàn Quốc. Webtoon đã có hơn 60 triệu người dùng hàng tháng trong năm qua và có hơn 100 tỷ lượt xem trên toàn thế giới.
Line đã tiên phong tạo ra mô hình xuất bản manhwa (truyện tranh Hàn Quốc) ở dạng đọc trên điện thoại di động, máy tính bảng, và đang xây dựng một lượng độc giả trả tiền cho các câu chuyện nối tiếp ở nhiều thể loại.
Webtoon bắt đầu hoạt động ở Mỹ năm 2014 với những mục tiêu khiêm tốn. Ban đầu, đơn vị này tập trung việc xây dựng thương hiệu, quản lý một phần nội dung gốc những truyện viết bằng tiếng Anh và phát triển một cộng đồng độc giả trung thành, tác giả.
Trong 5 năm, Webtoon đã đầu tư rất nhiều vào lĩnh vực này, thiết lập một kho nội dung do người dùng, một đơn vị tự xuất bản cho các tác giả mới nổi, đồng thời biến nhiều tựa truyện thành những cú hít lớn.
Một tờ báo chuyên về xuất bản của Mỹ đưa ra số liệu năm 2019, truyện Lore Olympus có gần 300 triệu lượt đọc kể từ khi ra mắt, True Beauty đạt hơn 200 triệu lượt xem. 30 cuốn best-seller của Webtoon đã đạt 2,4 tỷ lượt đọc trên toàn thế giới.
David Lee - người phụ trách nội dung Webtoon khu vực Bắc Mỹ - cho hay các tác phẩm nổi tiếng chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
“Chúng tôi đang cố gắng phát triển tất cả thể loại, chứ không chỉ là một loại truyện tranh”, người này nói.
Mục tiêu của Webtoon là tạo ra nền tảng để mọi người có thể phát triển câu chuyện, nội dung của riêng mình.
Webtoon có bước tiến lớn năm 2019 khi chuyển từ mô hình thu phí có hỗ trợ quảng cáo sang giới thiệu Fastpass - dịch vụ trả phí cho phép người đăng ký xem các phần mới nhất của truyện được yêu thích trong tuần, trước khi chúng được đăng tải miễn phí. Việc đọc truyện vẫn có thể miễn phí, nhưng những ai muốn đọc trước thì phải trả tiền.
Phim Itaewon Class sớm gây chú ý vì chuyển thể trên Webtoon đình đám tại Hàn Quốc.
Webtoon không phải công ty duy nhất tập trung thế giới kỹ thuật số di động với nội dung cuộn dọc. Tapas - một công ty khởi nghiệp ở Mỹ với các đối tác châu Á - đã tăng dần lượng độc giả của mình.
Giám đốc điều hành Tapas cho biết đơn vị này đã chứng kiến bước nhảy vọt năm 2019, với khoảng 2,2 triệu lượt người dùng hàng tháng, doanh thu tăng gần 250%.
Lượng độc giả trên thiết bị di động tăng mạnh cũng thu hút Stela - công ty Mỹ có nguồn vốn từ Trung Quốc - chuyển từ việc làm game điện thoại di động sang truyện tranh di động vào năm 2015.
Jason Juan - người sáng lập Stela - nói ông nhìn thấy tiềm năng to lớn trong thế hệ mới, những người sáng tạo tập trung kỹ thuật số; đặc biệt là các đơn vị xuất bản tìm hiểu điểm mạnh của định dạng di động, vuốt, cuộn theo chiều dọc.
Không dừng lại ở truyện tranh, nhiều tác phẩm của Webtoon đã được chuyển thể sang các loại hình khác. Đó có thể là những bộ phim hoạt hình, phim truyền hình, trong đó có những phim ăn khách được bạn đọc Việt biết tới như Thư ký Kim sao thế? Bí mật tình yêu, Tầng lớp Itaewon...
