Dưới đây là chia sẻ của Giáo sư, Tiến sỹ y khoa Mathias Goyen, Giám đốc chuyên môn của GE Healthcare Châu Âu về những ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong công tác chẩn đoán và điều trị bệnh, mở ra một tương lai mới của ngành y tế.
Y học chính xác tối ưu hóa tính cá nhân
Có một sự thật là 99.5% dữ liệu di truyền là giống nhau. Hai người khác nhau có bề ngoài khác nhau nhưng lại có cùng 99.5% dữ liệu di truyền. Tuy phần ADN khác nhau chỉ chiếm 0.5%, một phần nhỏ đó chứa 15 triệu cặp bazo. Điều này đã tạo nên sự khác biệt giữa các cá thể cũng như sự đa dạng về loại bệnh ứng với từng cơ thể, khiến cho cùng một viên thuốc hay phương pháp điều trị, có người có thể khỏi bệnh nhưng người khác thì không.
Hiện tại, y học đã chuyển hướng sang tiếp cận dựa trên sự chính xác, tức là cá nhân hóa cách chẩn đoán để tìm ra hướng điều trị phù hợp với từng cá thể vào đúng thời điểm. Chúng tôi đã và đang tìm hiểu mối tương quan giữa các tổ hợp ADN trong bệnh nhân ung thư để đảm bảo rằng phương pháp điều trị sẽ phù hợp và mang lại hiệu quả cho bệnh nhân đó và hạn chế tác dụng phụ.
Ngày nay, các thiết bị y tế mang lại rất nhiều dữ liệu ý nghĩa nếu có thể sàng lọc và phân tích bằng AI. Nếu nhìn xung quanh, bạn sẽ thấy trí tuệ nhân tạo có mặt ở mọi nơi. Ví dụ, khi tìm kiếm thông tin trên internet, bạn đã tham gia vào thuật toán. Bạn nhấn vào một kết quả tìm kiếm, máy chủ đã ghi nhận dữ liệu và ghi nhớ hành vi vàsau đó đưa ra kết quả phù hợp hơn với nhu cầu tìm kiếm. Như vậy nghĩa là, ngoài việc cho kết quả, máy móc cũng học theo những hành vi của bạn.
Ứng dụng của AI vào hệ thống y tế
AI có thể được áp dụng vào y tế ở 3 cấp độ: cá nhân, khoa phòng và bệnh viện.
Với ứng dụng trong cấp cá nhân, AI được tích hợp vào các thiết bị y tế như máy chụp CT, máy chụp cộng hưởng từ hay máy siêu âm và được sử dụng trong toàn bộ quá trình trước - trong - sau khi quét. Ví dụ với chụp cộng hưởng từ, trước khi quét, kỹ thuật viên cần phải xác định vị trí và cách thức chụp - hoàn toàn trực tiếp bằng tay. Tại GE Healthcare, chúng tôi đang tạo ra những thiết bị thông minh, có ứng dụng trí tuệ nhân tạo có thể tự động làm những việc đó thay cho các kỹ thuật viên. Trong khi máy làm việc, các kỹ thuật viên có thể dành thời gian cho những công việc khác.
Ở cấp khoa phòng, trí tuệ nhân tạo được sử dụng để tinh giản các thủ tục trong khoa chẩn đoán hình ảnh.GE Healthcare đã kết hợp cùng một chuyên gia chẩn đoán hình ảnh tại Đức sở hữu 10 trung tâm y tế tư nhân. Ở Đức, thời gian đợi chụp cộng hưởng từ là 6 tuần, một quãng thời gian khá dài. Chúng tôi đã nghiên cứu và tìm ra giải pháp giảm thời gian đợi cho bệnh nhân. Cụ thể, chúng tôi dùng AI để sắp xếp lại các khâu của quy trình chụp cộng hưởng từ để tăng hiệu quả công việc, đồng thời giữ nguyên chất lượng hình ảnh. Chúng tôi đã giảm được thời gian đợi xuống 16%.
Hai khoa đông nhất trong một bệnh viện chính là khoa cấp cứu và khoa chăm sóc chuyên sâu. GE Healthcare đã phát triển một hệ thống trung tâm chỉ huy, nhìn khá giống trung tâm chỉ huy của NASA. Đây là một căn phòng gồm rất nhiều màn hình hiển thị các thông tin như số giường trống, số lượng bệnh nhân, thời gian chờ đợi. Những dữ liệu này cho phép các nhân viên có một cái nhìn tổng quát về tình hình của bệnh viện.
Hiện tại có 11 trung tâm chỉ huy trên toàn thế giới, chủ yếu tập trung tại Mỹ. Cơ sở đầu tiên được mở ra ở Anh và gần đây nhất cơ một cơ sở khác được thành lập tại Hàn Quốc. Tôi xin lấy một ví dụ từ một bệnh viện ở Toronto, Canada. Qua việc sử dụng trung tâm chỉ huy, họ đã có thể tăng lượng bệnh nhân thăm khám mỗi ngày lên 8%. Một kết quả rất đáng ngưỡng mộ là họ đã tạo thêm 23 giường bệnh ảo. Giường bệnh này không có thật mà chỉ là thành quả từ việc quản lý hiệu quả lượng bệnh nhân trong bệnh viện. Điều này có được là nhờ vào việc có đầy đủ thông tin từ trung tâm chỉ huy, họ không cần chạy đến kiểm tra từng phòng mà vẫn biết được chính xác đâu là nơi cần chuyển bệnh nhân đến.
Tương lai của AI trong y tế
Một câu hỏi thường gặp là: trong tương lai, liệu trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế các chuyên viên chẩn đoán hình ảnh và khiến họ thất nghiệp?
Chắc chắn rằng trí tuệ nhân tạo là một công cụ hữu hiệu để xử lý những công việc nhàm chán mà không ai muốn làm. Trí tuệ nhân tạo tiết kiệm thời gian cho chuyên viên y tế để họ có thể tập trung vào công việc khác thú vị hơn. Ví dụ như khi gặp một ca ung thư trực tràng và có đến 30 vị trí di căn thì một bác sĩ sẽ phải mất đến 1 giờ đồng hồ để chụp hình từng vị trí. Nhờ AI quét hình ảnh một cách thông minh, các chuyên viên có thể dành thời gian làm những việc khác cần sự can thiệp của con người hơn. Tôi tin rằng, trong tương lai, các chuyên viên chẩn đoán hình ảnh vẫn là cần thiết cho nhiều công việc. Từ phía bệnh nhân, có lẽ không có ai hài lòng nếu nhận được kết quả chẩn đoán từ máy móc mà không phải con người.
Mặt khác, những chuyên viên không áp dụng trí tuệ nhân tạo sẽ dần bị thay thế bởi những người biết cách sử dụng tính năng này. Trí tuệ nhân tạo là một công cụ hữu dụng trong việc chẩn đoán các bệnh một cách nhanh chóng và chính xác, nó tiếp xúc với chúng ta hàng ngày, hàng giờ. Ngoài ra, công nghệ này còn tiết kiệm thời gian cho các nhân viên y tế, để họ có thêm thời gian tiếp xúc với bệnh nhân từ đó gia tăng sự tương tác và tạo sự tin tưởng và hài lòng cho bệnh nhân với dịch vụ chăm sóc sức khỏe.
Chúng ta không nên sợ trí tuệ nhân tạo. Nó đã và đang hiện diện trong cuộc sống của chúng ta. Điều cần làm là làm sao có thể khai thác nó một cách hiệu quả nhất. Trong khuôn khổ hội nghị Quản lý Bệnh viện châu Á 2019 được tổ chức tại Hà Nội - Việt Nam vào ngày 11 và 12 tháng 9, GE Healthcare đã giới thiệu các giải pháp tập trung vào những công nghệtrong lĩnh vực y học chính xác và công cụ kỹ thuật số để tăng cường các giải pháp chăm sóc sức khỏe tích hợp và cá nhân hóa.
Theo ông Phạm Hồng Sơn, Giám đốc Điều hành bộ phận GE Healthcare Việt Nam, GE Healthcare là một trong những công ty đi đầu trong lĩnh vực thiết bị y tế. Chúng tôi cam kết mang lại những sản phẩm mới nhất và tân tiến nhất dành cho thị trường Việt Nam. Qua đó, mang lại những giải pháp hỗ trợ sự phát triển của ngành y tế Việt Nam. Chúng tôi tin rằng công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, sẽ mở ra nhiều cơ hội để cải thiện và nâng cấp hệ thống y tế của Việt Nam. GE Healthcare tiếp tục tìm kiếm những cơ hội hợp tác với đối tác Việt Nam nhằm giới thiệu các công nghệ y tế tiên tiến và hỗ trợ đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh đang gia tăng tại Việt Nam. Các công nghệ này bao gồm những giải pháp đồng bộ trong quản lý bệnh viện và phát triển nguồn lực, cùng việc áp dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo giúp tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế.
