Thuộc sở hữu của ByteDance, một công ty công nghệ có trụ sở tại Bắc Kinh, sự nổi tiếng của ứng dụng TikTok đã bùng nổ trong vài năm gần đây. Ứng dụng TikTok đặc biệt trở nên phổ biến trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 bùng phát, khi nhiều người đã lựa chọn TikTok như một cách để giải trí trong lúc ở nhà tránh dịch.
Theo công ty nghiên cứu Sensor Tower, trên toàn cầu, TikTok đã có hơn 2 tỉ lượt tải xuống thông qua kho ứng dụng của Apple và Google. Ấn Độ là thị trường lớn nhất của nó, tiếp theo là Brazil và Mỹ. (TikTok được thiết kế để không thể truy cập tại Trung Quốc đại lục. Đây là một phần chiến lược của hãng nhằm thu hút người dùng toàn cầu. Phiên bản tương tự của TikTok do ByteDance xây dựng cho thị trường Trung Quốc là Douyin). Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 6/7/2020 (giờ Mỹ) thông báo Washington đang xem xét cấm các ứng dụng mạng xã hội Trung Quốc, trong đó các ứng dụng video thịnh hành TikTok.
Là một công cụ giải trí “gây nghiện” bậc nhất thời điểm hiện tại
Cách dễ nhất để mô tả TikTok là một mạng xã hội kết hợp tốt nhất và gây nghiện nhất trong các nền tảng khác như như YouTube, Facebook hay Instagram.
Để giúp bạn hiểu hơn về mục đích của TikTok thì sứ mệnh của họ là “ghi lại và trình diện sự sáng tạo, kiến thức cùng với những khoảnh khắc cuộc sống đáng quý trực tiếp từ điện thoại di động”. TikTok cho phép mọi người đều có thể trở thành người sáng tạo và khuyến khích người dùng chia sẻ niềm đam mê, sự sáng tạo của họ thông qua những đoạn video”. Bằng cách thực hiện sứ mệnh của Công ty, TikTok cạnh tranh với các ông lớn như Youtube, Instagram và Facebook.
Và yếu tố khiến nó trở nên thật sự thu hút đó là tất cả mọi người đều có thể trở thành người cung cấp nội dung nhờ cách sử dụng đơn giản của ứng dụng. TikTok cho phép người dùng tạo ra và chia sẻ những video hài hước khi vừa hát, vừa nhảy hoặc hát nhép với bài hát mà họ yêu thích. Ứng dụng giúp người trẻ thể hiện bản thân theo một cách sáng tạo có thể bằng cách nhảy, hát hay diễn xuất hài hước. Nếu bạn nhìn nhận nó theo cách này thì bạn sẽ không còn cảm thấy bất ngờ về lý do TikTok đặc biệt phổ biến với giới trẻ trên toàn thế giới.
Lí do Tổng thống Trump cân nhắc ban hành lệnh cấm là gì?
Khi được Fox News hỏi liệu Mỹ có nên xem xét việc cấm TikTok và các ứng dụng truyền thông xã hội khác của Trung Quốc hay không, ông Mike Pompeo cho biết: “Chúng tôi đang nghiêm túc xem xét vấn đề này”. “Chúng tôi đã nghiên cứu vấn đề này trong một thời gian dài. Về việc các ứng dụng Trung Quốc xuất hiện trên điện thoại của mọi người, tôi có thể đảm bảo rằng Mỹ sẽ buộc điều này đi đúng hướng. Tôi không muốn nói gì trước Tổng thống Donald Trump, nhưng đây là thứ chúng tôi đang cân nhắc", ông Mike Pompeo nói.
Trong một cuộc phỏng vấn với Gray Television, ông Trump nói khi được hỏi về những nhận xét của ông Pompeo: “Vâng, chúng tôi đang xem xét một số thứ. Đây là một doanh nghiệp lớn. Hãy nhìn xem, những gì đã xảy ra với Trung Quốc, xảy ra với loại virus Corona Vũ Hán này, những gì họ đã làm cho nước Mỹ này và toàn thế giới là điều ô nhục”.
Trump đã không đưa ra bất kỳ chi tiết cụ thể về một quyết định tiềm năng. Ông nói rằng việc cấm TikTok là “một trong nhiều cách” mà ông có thể trả đũa chính quyền Bắc Kinh về virus Corona Vũ Hán, đã lây nhiễm gần 3 triệu người ở Hoa Kỳ và giết chết hơn 130.000 người.
Nhà Trắng không có bình luận thêm. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ từ chối cung cấp bất kỳ thông tin bổ sung.
Không rõ khả năng của lệnh cấm là gì, nhưng các nhà phân tích nói rằng nó không dễ thực hiện.
Chuyên gia chính sách công nghệ Betsy Cooper, giám đốc Trung tâm chính sách Aspen cho biết, sẽ luôn có những lo ngại khi các ứng dụng từ các công ty nước ngoài thu thập lượng lớn dữ liệu người dùng. Nhưng, cô nói thêm: “Không rõ chính quyền sẽ nỗ lực bao nhiêu để thực sự điều tra mức độ nghiêm trọng của các vấn đề bảo mật của ứng dụng, hay sẽ lợi dụng điều này như một đòn bẩy chính trị.”
TikTok đã phản ứng thế nào với lệnh cấm?
Phản ứng trước tuyên bố đáng lo ngại về lệnh cấm của Ngoại trưởng Mỹ Pompeo, một phát ngôn viên của TikTok ngày 7/7/2020 đã nhấn mạnh: “TikTok được dẫn dắt bởi một CEO người Mỹ với hàng trăm nhân viên và những lãnh đạo then chốt ở khắp các mảng an toàn, an ninh, sản phẩm và chính sách công ở đây - ở nước Mỹ. Chúng tôi không có ưu tiên nào cao hơn là việc tăng cường trải nghiệm ứng dụng an toàn và đảm bảo an ninh cho người dùng. Chúng tôi chưa bao giờ cung cấp các dữ liệu của người dùng cho chính phủ Trung Quốc và chúng tôi cũng sẽ không làm điều đó nếu được yêu cầu”.
Tuần trước, chính phủ Ấn Độ cũng tuyên bố cấm TikTok và các ứng dụng phổ biến khác có liên quan đến Trung Quốc như WeChat với cáo buộc những ứng dụng này “có tham gia vào các hoạt động gây hại đến chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Ấn Độ.” TikTok đã đáp trả tuyên bố trên của chính phủ Ấn Độ bằng lời khẳng định: “TikTok tiếp tục tuân thủ nghiêm túc mọi yêu cầu, quy định về an ninh và tính riêng tư theo luật của Ấn Độ và không hề chia sẻ bất kỳ thông tin nào của người dùng ở Ấn Độ với bất kỳ chính phủ nước ngoài nào, bao gồm cả chính phủ Trung Quốc.”
Lệnh cấm sẽ được thực thi chính thức như thế nào?
Theo các nhà phân tích, chính phủ Mỹ sẽ phải tìm một lý do hợp pháp để yêu cầu Apple và Google rút TikTok khỏi các cửa hàng ứng dụng của họ. “Cộng đồng công nghệ sẽ rất do dự khi thực hiện lệnh cấm ứng dụng này", Wayne Lam, một nhà phân tích công nghệ độc lập cho biết. “Nó tạo tiền lệ cho việc chính phủ cấm các ứng dụng nước ngoài hoặc thậm chí, các ứng dụng toàn cầu khác không thể tiếp cận được với thị trường Mỹ”.
Ngay cả khi ứng dụng bị cấm, người dùng có thể cài đặt ứng dụng trên thiết bị Android mà không cần tải xuống từ Google Play Store, Carolina Milanesi, nhà phân tích công nghệ tại Creative Strategies cho biết.
Đại diện Bộ Thương mại Hoa Kỳ phát biểu “cũng có thể đưa TikTok vào danh sách hạn chế quyền truy cập vào công nghệ Hoa Kỳ”, bởi lẽ Huawei (Trung Quốc) đã nằm trong danh sách đó. Thêm TikTok vào danh sách có nghĩa là ứng dụng sẽ không được phép xuất hiện trên appstore của Google hoặc của Apple.
Các chính phủ không thể chặn hoàn toàn quyền truy cập của TikTok. Tuần trước, Ấn Độ đã cấm TikTok và 58 ứng dụng khác của Trung Quốc. Động thái này được đưa ra sau khi ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng trong cuộc đụng độ với quân đội Trung Quốc dọc theo biên giới tranh chấp ở dãy Hy Mã Lạp Sơn. Báo cáo của The Express cho thấy TikTok đã bị xóa khỏi cửa hàng ứng dụng của Google và Apple ở Ấn Độ để ngăn người dùng mới tải xuống ứng dụng. Tuy nhiên, những người dùng đã có TikTok trên điện thoại của họ vẫn có thể truy cập ứng dụng. Một số người dùng TikTok ở Ấn Độ cũng bắt đầu nhận được những cảnh báo cho biết TikTok đang làm việc với chính phủ về lệnh cấm này.
Google và Apple đều từ chối bình luận về vấn đề này.