Robot sẽ lấy đi nhiều triệu việc làm là có thật
Với sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, việc tăng cường sử dụng robot vào các ngành sản xuất, dịch vụ là xu hướng tất yếu. Không khó để thấy rằng robot sẽ có thể thay thế con người trong những công việc tay chân đơn giản, mang tính lặp lại cao như trong lĩnh vực lắp ráp, dệt may. Nhiều tổ chức đã tiến hành những nghiên cứu và đưa ra các con số về lượng việc làm mà robot sẽ lấy đi từ tay con người.
Ví dụ như báo cáo của Diễn đàn Kinh tế thế giới WEFF năm 2016 đã dự báo tới năm 2020, robot và trí tuệ nhân tạo sẽ lấy đi khoảng 5 triệu việc làm của 15 nền kinh tế phát triển và mới nổi.
Trước đó, một dự báo khác của Ngân hàng Anh còn khiến người ta “hãi hùng” hơn. Theo đó, khoảng 15 triệu việc làm tại riêng nước Anh sẽ rơi vào tay robot trong tương lai. Tại thời điểm đưa ra dự báo này, toàn nước Anh chỉ có gần 31 triệu việc làm.
Còn tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) thì vừa đưa ra cảnh báo là 56% số lao động tại 5 quốc gia Đông Nam Á trong đó có Việt Nam có nguy cơ mất việc trong hai thập kỷ tới.
Báo cáo “Triển vọng phát triển châu Á: Công nghệ ảnh hưởng đến nghề nghiệp như thế nào?” của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) đưa ra gần đây một lần nữa chứng minh điều đó. Theo ADB, robot đã lấy đi khoảng 101 triệu việc làm của khu vực châu Á trong khoảng 10 năm từ 2005 - 2015.
Thực tế cũng chứng minh điều đó, khi ngày càng nhiều robot được đưa vào thay thế con người. Ví dụ như robot được đưa vào ngành y để phẫu thuật, trong dây chuyền sản xuất ô tô… hay gần đây nhất là Nhật Bản đưa robot vào các trường học để giảng dạy tiếng Anh, cải thiện khả năng giao tiếp cho học sinh nước này.
Tuy nhiên không phải là bây giờ
Con số hàng triệu, chục triệu việc làm khiến nhiều người thấy lo sợ về việc mình sẽ bị robot cướp mất việc làm. Tuy nhiên hãy cứ bình tĩnh bởi robot dù có được trang bị trí tuệ nhân tạo thì cũng chưa thể thay thế được con người một cách nhanh chóng.
Theo số liệu trong báo cáo của ADB, ngay với điện tử và sản xuất ô tô là hai ngành công nghiệp sử dụng nhiều robot nhất với tỷ lệ 39%, thì số robot này cũng chỉ chiếm 13,4% tổng số lao động trong hai ngành này. Tỷ lệ robot có mặt trong dây chuyền sản xuất của các nhà sản xuất hàng dệt may, thực phẩm và đồ uống cũng chỉ đạt 1,4%.
Nguyên nhân ADB đưa ra là việc đưa robot vào dây chuyền sản xuất còn phụ thuộc vào tính khả thi về mặt công nghệ và tiềm lực kinh tế. Ví dụ trong ngành dệt may, mức lương thấp trong ngành dệt may và giày dép khiến các doanh nghiệp ít có động cơ sử dụng robot trong các dây chuyền sản xuất, trong khi các mặt hàng cao cấp lại đòi hỏi nhân công phải làm bằng tay nhiều.
Và công nghệ mới lại mở ra nhiều cánh cửa mới
Ở một khía cạnh khác, robot, trí tuệ nhân tạo và internet vạn vật đã tạo ra nhiều công ty mới, nhiều ngành sản xuất mới và dĩ nhiên là tạo ra những công việc mới.
Ví dụ đơn giản như việc thương mại điện tử phát triển thúc đẩy người dùng mua sắm trên mạng và mở ra một thị trường cung cấp dịch vụ chuyển phát đồ vô cùng phát triển. Không chỉ dành cho các hãng chuyển phát truyền thống mà dành cho cả các startup chuyên ship nhanh. Hàng ngàn người có thể mở gian hàng trực tuyến một cách dễ dàng.
Hay những công nghệ hiện đại trong ngành sinh học, y tế, dược phẩm… đã dẫn đến sự ra đời của nhiều ngành nghề chăm sóc và điều trị sức khỏe cho con người theo cách mới - cá thể hóa dựa trên những kết quả phân tích về hệ gene mà cách đây nhiều năm chúng ta còn chưa thể hình dung, ví dụ như y học cá thể hóa, y học chính xác, y dược hệ gene… và tương ứng với nó là hàng loạt những công việc mới.
Robot được đưa vào thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân.
Báo cáo của ADB cũng chỉ ra rằng: “Một phân tích chi tiết về chức danh nghề nghiệp ở Ấn Độ, Malaysia, và Philippines cho thấy 43 đến 57% công việc mới xuất hiện trong vòng 10 năm qua, chỉ tính riêng ngành công nghệ thông tin và truyền thông… Những xu hướng như vậy sẽ tiếp tục nở rộ”.
Và trong khi lấy đi 101 triệu việc làm của các lao động khu vực châu Á trong giai đoạn 2005 -2015 thì việc áp dụng robot và những hệ thống kết nối khác đã kích thích sản xuất và tăng trưởng kinh tế, tạo ra 134 triệu việc làm mới.
Nói như vậy, song cũng không phải chúng ta bàng quan trước sự phát triển của công nghệ. Việc robot thay thế con người ở những công việc thô sơ, độc hại là xu hướng tất yếu. Chỉ là nó không diễn ra ngay mà nó cho chúng ta thời gian để thích ứng, để trau dồi những kỹ năng, kiến thức cần thiết khác cho phù hợp với những cơ hội việc làm mới.
Theo XHTT
