Nhìn chung, tàu hải cảnh ngoài nhiệm vụ thực thi pháp luật còn có sứ mệnh tìm kiếm cứu nạn trên biển nên thường được xem là ít hiếu chiến hơn các tàu hải quân. Tuy nhiên, các tàu hải cảnh Trung Quốc gần đây ngày càng tỏ ra hung hăng, hiếu chiến trên biển.
Tàu hải cảnh Trung Quốc hiện còn có chức năng sẵn sàng chiến đấu trong trường hợp cần thiết, theo National Interest. Lực lượng Hải cảnh Trung Quốc hiện có một con tàu đặc biệt hiếu chiến - CCG3210, trước đây được gọi là Yuzheng 310.
Tàu hải cảnh CCG3210 của Trung Quốc, được đóng vào năm 2010, có trọng tải 2.580 tấn. Con tàu được trang bị cả súng máy, pháo sáng và thậm chí còn được trang bị hệ thống gây nhiễu sóng vô tuyến cực kỳ hiện đại, tinh vi. Trang bị của con tàu không khác gì một tàu chiến hạng nhẹ.
Theo The National Interest, CCG3210 có nhiệm vụ hộ tống các đội tàu cá Trung Quốc trên biển Đông đồng thời giám sát và theo dõi lực lượng hải quân của các nước trong khu vực, trong đó có Philippines. Đặc biệt, CCG3210 gần đây liên tục xuất hiện và can thiệp trong các vụ đụng độ với các lực lượng thực thi pháp luật nước ngoài trên biển Đông.
Mới đây nhất, tàu chiến Indonesia và tàu hải cảnh Trung Quốc CCG3210 đã có lần "giáp mặt", khi tàu cá Trung Quốc bị phát hiện đánh bắt trộm thủy sản trên vùng biển của Indonesia. Cụ thể, hôm 27-5, tàu hộ vệ Oswald Siahaan 354 của Indonesia đang tuần tra vùng biển gần quần đảo Natuna thì phát hiện và chặn tàu Trung Quốc Gui Bei Yu với cáo buộc đánh bắt trái phép ngoài khơi quần đảo này.
Theo phát ngôn viên quân đội Indonesia Josdy Damopoli, tàu hộ vệ Oswald Siahaan 354 lập tức liên lạc qua sóng vô tuyến đồng thời bắn súng cảnh cáo nhưng tàu cá Trung Quốc vẫn phớt lờ và cố chạy ra vùng biển quốc tế. Chuẩn tướng S. Irawan, chỉ huy hải quân ở Tanjung Pinang, tỉnh Riau, Indonesia nói rằng tàu hải cảnh Trung Quốc đã “bảo vệ” tàu cá.
“Các loạt đạn cảnh cáo bằng súng cỡ nhỏ được bắn về bên trái và phải chiếc tàu cá Trung Quốc nhưng thuyền viên của họ phớt lờ. Họ không thèm quan tâm và tiếp tục chạy trốn trong khi được tàu hải cảnh bảo vệ. Tàu hộ vệ của chúng tôi truy đuổi và cuối cùng họ phải dừng lại chịu bị bắt,” tướng Irawan nói, theo Jakarta Post.
Một ngư dân Trung Quốc (phải) trên tàu đánh cá Gui Bei Yu bị giới chức Indonesia thẩm vấn. Nguồn: Jakarta Post
Trong vụ việc tương tự diễn ra hồi tháng 3-2016, một tàu cá Trung QuốcKway Fey đã bị bắt khi tàu này hoạt động trong phạm vi cách đảo Natuna chưa tới ba dặm. Một tàu tuần tra Indonesia đã bắt giữ các thuyền viên trên tàu Trung Quốc. Tuy nhiên, trong khi kéo tàu vào cảng, hai tàu hải cảnh Trung Quốc xuất hiện, trong đó có một tàu chiến cỡ lớn, màu trắng và rất giống với tàu CCG3210, theo The Diplomat.
“Dựa vào những so sánh hình ảnh với những con tàu hoạt động ở biển Đông cho thấy đó là tàu hải cảnh CCG3210 của Trung Quốc” - tạp chí The Diplomatnhấn mạnh. Sau đó con tàu được cho là giống tàu hải cảnh CCG3210 đã “giải cứu” tàu đánh cá trên.
Khi đó Susi Pudjiastuti - bộ trưởng Nông lâm ngư nghiệp Indonesia cho hay “Chúng tôi muốn tránh xảy ra một vụ việc nghiêm trọng như vậy, do đó chúng tôi chỉ bắt giữ tám thuyền viên trên tàu cá đó của Trung Quốc. Tuy con tàu đã được thả ra nhưng chúng tôi bắt giữ các thuyền viên để hỗ trợ điều tra”.
Trước đó xa hơn, hồi tháng 3-2013, tàu tuần tra Hiu Macan 001 của Indonesia cũng chặn bắt một tàu cá Trung Quốc xâm phạm lãnh hải nước này khi hoạt động trái phép ở quần đảo Natuna. Tuy nhiên, một tàu nghiên cứu của Trung Quốc xuất hiện và bám theo tàu Hiu Macan 001. Một vài giờ sau, có một con tàu Trung Quốc có kích cỡ lớn hơn nhiều cũng xuất hiện, đó là tàu hải cảnh CCG3210.
CCG3210 phát tín hiệu cho Hiu Macan 001 và yêu cầu thuyền viên trên tàu này thả tàu cá của Trung Quốc vừa bị bắt giữ trên. Chỉ huy tàu Hiu Macan 001 liên lạc về trụ sở chính nhưng phát hiện thiết bị thông tin liên lạc vệ tinh đã bị vô hiệu. Xét tình thế cấp bách lúc đó, chỉ huy tàu Hiu Macan 001 buộc phải làm theo yêu cầu của tàu hải cảnh Trung Quốc CCG3210. Ngay sau khi CCG3210 cùng tàu cá và ngư dân Trung Quốc rời đi, thiết bị thông tin liên lạc vệ tinh của Hiu Macan 001 hoạt động trở lại.
Không chỉ dừng lại ở việc phát triển đội tàu hải cảnh thành "cánh tay" hiện thực hóa tuyên bố chủ quyền phi lý của mình trên biển Đông, chính quyền Trung Quốc dường như đang chủ trương tích cực biến các lực lượng dân sự trở nên hung hăng hơn và thực hiện cả công việc "củng cố chủ quyền" trên biển Đông bằng vũ lực.
Cụ thể, Trung Quốc mới đây đã công bố ý định biến một trong các đảo nhân tạo trên biển Đông thành căn cứ cho "siêu tàu cứu hộ" của mình. Trung Quốc cũng đầu tư phát triển lực lượng tàu cá ngư dân và các nghiệp đoàn tàu cá thành những nhóm "dân quân" trên biển Đông. Cùng với những động thái hung hăng như xây đắp đảo nhân tạo, bố trí thiết bị quân sự trên biển Đông, chủ trương "vũ lực hóa" các lực lượng dân sự của Bắc Kinh càng gây thêm nhiều lo ngại an ninh cho khu vực.
