SAR-400 (robot dạng người hệ thống hóa), còn được gọi là robot phi hành gia, được phát triển bởi Công ty cổ phần nghiên cứu và phát triển "Android technology – Công nghệ dạng humanoid" theo đơn đặt hàng của Cơ quan Vũ trụ Nga, có thể làm việc trên Trạm vũ trụ quốc tế như một người máy hỗ trợ phi hành gia. Cơ quan vũ trụ Nga cũng từng có kế hoạch tiến hành thử nghiệm robot SAR - 400 trong không gian vào năm 2014.
Khởi điểm ban đầu, ý tưởng của công ty Android Technology nhằm phát triển một robot "dạng người". Công tác tổ chức các hoạt động nghiên cứu thiết kế, chế tạo, thí nghiệm và thử nghiệm chịu sự lãnh đạo của Viện nghiên cứu Trung tâm thiết kế chế tạo máy FGUP SNII, một trong những Viện nghiên cứu đầu não của Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga. Robot SAR-400 là robot vũ trụ Nga đầu tiên được nghiên cứu và chế tạo trong vòng 20 năm qua.
Các mục tiêu chính đặt ra trong chế tạo robot humanoid là sử dụng robot thay thế con người nhằm giảm thiểu nguy cơ tổn thất về sịnh mạng, giảm chi phí tài chính của việc duy trì sự sống của các phi hành gia trong không gian vũ trụ. Mục tiêu chính này là nền tảng cho các mục tiêu thứ cấp, đó là nghiên cứu khai thác sử dụng các robot dạng người hệ thống hóa trên quỹ đạo (trong và ngoài trạm không gian quốc tế). Thực hiện các hoạt động dịch vụ kỹ thuật và cứu hộ và có khả năng tiến hành các cuộc thám hiểm các hành tinh trong hệ Mặt Trời, các thiên thạch.
Trên trạm vũ trụ quốc tế ISS, robot có nhiệm vụ hỗ trợ các nhà du hành vũ trụ, thực hiện các nhiệm vụ đơn giản như siết chắt các con ốc vít, tìm kiếm những chỗ hỏng hóc trên trạm không gian và các tàu vũ trụ kết nối với ISS.
Một trong những đặc điểm của robot là để điều khiển các hoạt động của người máy, không cần phải mô phỏng hóa hoạt động của các bộ phận cơ khí khác, không cần thiết phải tính toán lập trình điều khiển các chuyển động của hệ thống.
SAR-400 được trang bị các cảm biến (sensor) rất nhạy, cho phép truyền cảm giác mô men xoắn, đẩy đến trắc thủ điều khiển trên mặt đất. Có nghĩa là trắc thủ điều khiển robot sẽ có cảm giác tương tự như bản thân trực tiếp thực hiện động tác đó trong không gian vũ trụ.
Đối với các hoạt động trong không gian vũ trụ xa xôi, truyền tải tín hiệu vượt qua khoảng không rộng lớn sẽ rất khó khăn, hệ thống điều khiển robot được cài đặt phần mềm giám sát công nghệ. Khi robot nhận được lệnh tiến hành các chuyển động vector hoặc thực hiện một nhiệm vụ, robot cũng nhận được đầy đủ dữ liệu để có thể tự lựa chọn giải pháp, làm thế nào thực hiện nhiệm vụ hiệu quả. Ngoài ra, trong bộ não điện tử SAR-400 cũng sẽ lập trình làm việc tự động trong các chế độ khác nhau.
SAR – 400 khác biệt so với các robot, được phát triển ở các nước phương Tây là, không chỉ chuyển tải cho trắc thủ điều khiển toàn cảnh làm việc trong thời gian thực và âm thanh mà còn là cảm giác thực hiện công việc. Ví dụ như vặn con vít lỏng hoặc chặt.
Trọng lượng của robot là 144 kg, có khả năng thực hiện các hoạt động với vật thể có khối lượng 10 kg.
Trắc thủ điều khiển robot, mặc một bộ đồ đặc biệt, thông qua bổ đồ này đồng bộ hóa hoạt động chỉ đạo và điều khiển các bộ phận cơ khí, có khả năng thực hiện hiệu quả những công việc cụ thể trong không gian, không phụ thuộc vào khoảng cách và điều kiện môi trường làm việc. Robot có thể được điều khiển từ dưới mặt đất hoặc trong trạm không gian.
Tháng 11.2011, các nhà phát triển đã tiến hành thử nghiệm robot ở thành phố Ngôi Sao, trong Trung tâm đào tạo huấn luyện các nhà vũ trụ mang tên Yuri Gagarin. Trong quá trình hoạt động đã tiến hành thử nghiệm mô phỏng các hoạt động và thực hiện các công việc kỹ thuật, tương tác giữa phi hành gia và robot, sự tương thích của robot với hạ tầng kỹ thuật của trạm không gian. SAR-400 trong sự tương tác với trắc thủ đã thực hiện hoạt động vặn ốc, mở nắp thiết bị, bản copy chính xác của một trong những mô – đun trên trạm không gian ISS. Ngoài ra, các nhà phát triển còn thử nghiệm robot với mô hình trạm không gian “Hòa bình” với kích thước thực, làm việc với tổ hợp huấn luyện Exit-2, bằng tổ hợp này các nhà du hành vũ trụ tương lai thực hành kỹ năng bước ra ngoài không gian.
Trong quá trình thử nghiệm, một số những điểm không đạt yêu cầu đã được phát hiện trong quá trình robot thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Đến nay, trên cơ sở chế tạo robot SAR, Nga tiếp tục phát triển robot Avatar và phiên bản tiếp theo là Fedor - robot phi hành gia, cứu hộ và thực hiện những nhiệm vụ nguy hiểm đến tính mạng con người.
QA
