Robot “Optimus”của Tesla sẽ khiến cả thế giới sửng sốt?
CEO Tesla Elon Musk dường như có phép thuật “sờ đá thành vàng” trong giới công nghệ, từ xe điện thông minh đến SpaceX và Starlink tất cả đều rất thành công.
Một năm trước, tháng 8/2021 Musk thông báo tại “Tesla 2021 AI Day” rằng ông đang phát triển robot hình người “Optimus”. Vào thời điểm đó, Musk đã sắp xếp cho một sinh viên người thật xuất hiện với chiếc áo khoác "Optimus"; do vẻ ngoài của "Optimus" quá giống người, khiến những người có mặt tại hiện trường phải ồ lên thán phục. Musk cũng định ngày cho trình làng mẫu thử nghiệm vào năm sau.
Một năm sau, Musk đã làm được những gì ông nói, và nguyên mẫu của robot "Optimus" sẽ xuất hiện trước mặt cả thế giới, nhưng lần này không có sinh viên nào ẩn trong đó.
Theo các thông số kỹ thuật hiện đã được biết, robot "Optimus" có ngoại hình giống con người, chiều cao khoảng 173 cm và nặng khoảng 57 kg. Để loại bỏ nỗi sợ hãi về sự "nổi loạn" của robot hình người, Musk đã đặc biệt giới hạn khả năng của "Optimus": tốc độ đi bộ nhanh nhất chỉ khoảng 8 km/h, nó chỉ có thể mang theo được vật nặng khoảng 20 kg. Nếu khi "Optimus" thực sự nổi loạn, ngay cả một cụ bà 70 tuổi cũng có thể dễ dàng hạ gục nó.
 |
Các thông số kỹ thuật dự kiến của robot Optimus (Ảnh: Tesla). |
Musk cũng đã lên kế hoạch rằng "Optimus" sẽ được sản xuất hàng loạt vào năm tới, và sẽ được phân bổ cho nhà máy sản xuất của Tesla như một ưu tiên chịu trách nhiệm làm những công việc nguy hiểm, đơn điệu và lặp đi lặp lại, tức là những công việc con người buộc phải làm dù không muốn.
Nếu quá trình thử nghiệm diễn ra tốt đẹp, ngoài các nhà máy, "Optimus" sẽ được nâng cấp để đưa vào các gia đình bình thường. Hãng Reuters đưa tin, giống như tầm nhìn của Musk, "Optimus" có thể giúp con người cắt cỏ, nấu ăn, chăm sóc người già, thậm chí trở thành "bạn thân" và "bạn tình" của con người. Nếu tầm nhìn này trở thành hiện thực, lợi ích kinh tế do "Optimus" tạo ra sẽ vượt xa xe điện và lan rộng khắp thế giới.
Tuy nhiên, các chuyên gia nghi ngờ liệu "Optimus" có thực sự đạt được kỳ vọng của Musk hay không. Nancy Cooke, giáo sư về hệ thống người máy tại Đại học bang Arizona, Mỹ, cho rằng "Optimus" không thể chỉ biết đi và nhảy múa là đủ mà "chỉ có thể hiện được khả năng làm việc với những chỉ dẫn đa dạng, không cụ thể" thì mới được coi là thành công.
Liệu robot hình người Optimus có thể nối tiếp thành công và trở thành đột phá công nghiệp tiếp theo? Sự kiện này đã khơi dậy sự chú ý và thảo luận của ngành công nghiệp thông minh.
 |
Robot Optimus sẽ rất giống con người về mọi mặt (Ảnh Tesla). |
Robot hình người, như tên gọi, dùng để chỉ những người máy có ngoại hình giống con người, có khả năng nhận thức, ra quyết định, hành vi và tương tác. Cũng giống như robot Tass trong phim "Interstellar", nó có thể trò chuyện và kể chuyện tiếu lâm, chạy và cứu người, thể hiện hình mẫu robot lý tưởng trong suy nghĩ của mọi người.
Đây là một lĩnh vực công nghệ cao, đầu tư lớn, từ Asimo của Nhật Bản đến Atlas của Boston Dynamics, mọi robot đều đắt tiền và có một khoảng cách nhất định với việc thương mại hóa. Sự gia nhập của những gã khổng lồ công nghệ như Tesla và Dyson rõ ràng đã mang đến một bước ngoặt mới cho ngành công nghiệp này.
Tình hình phát triển hiện tại của robot hình người như thế nào? Sự gia nhập của những người khổng lồ công nghệ sẽ mang lại những thay đổi mới nào?... Ông Phó Xuân Giang (Fu Chunjiang), người đứng đầu Trung tâm Sáng tạo Robot hình người của Ubisoft (Trung Quốc), đã có một cuộc trao đổi chuyên sâu về những vấn đề này.
 |
Ông Phó Xuân Giang (trái) và đồng nghiệp bên cạnh robot Atlas (Ảnh: Creaders). |
Được thành lập năm 2012, Ubisoft đã phát triển robot hình người trong hơn mười năm và là doanh nghiệp đầu tiên ở Trung Quốc thực hiện thương mại hóa robot hình người. Phó Xuân Giang là người có 10 năm kinh nghiệm trong ngành công nghiệp robot hình người, ông từng làm việc cho đội Asimo của Honda, nơi ra đời robot hai chân đầu tiên trên thế giới có thể đi lại và chạy một cách độc lập.
Phó Xuân Giang mang đến cho mọi người nhiều điều hơn về công nghệ và ngành công nghiệp robot hình người.
Tesla chế tạo robot hình người, giống như IBM cá nhân hóa máy tính
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 4 năm nay, Elon Musk đã trực tiếp tiết lộ rằng robot “Optimus” dự kiến sẽ được bán với giá 25.000 USD, có thể rẻ hơn nhiều so với ô tô Tesla.
"Hầu hết những gì Musk làm đều hùng vĩ và lâu dài, độ khó về công nghệ và kích thước đều tăng lên, và đó thường là phương hướng của bộ công nghệ và công nghiệp của một quốc gia. Các nước phát triển thiếu lao động, và Musk nhằm vào các nước đang phát triển”. Phó Xuân Giang nói việc Musk đưa robot hình người từ thị trường công nghiệp quân sự sang thị trường tiêu dùng được cho là giống như năm 1981 IBM đưa ra thị trường máy tính cá nhân đầu tiên, sẽ “PC hóa” robot hình người.
 |
Robot Atlas của Boston Dynamics (Ảnh: Creaders). |
Robot hình người từ lâu đã được kỳ vọng đạt đến mức độ thông minh cao hơn. Để đáp ứng nhu cầu, thứ nhất robot hình người không cần phải thích nghi lại với môi trường nơi con người sống; thứ hai, chúng có thể sử dụng các công cụ mà con người sử dụng; thứ ba, có thể tương tác tình cảm với con người. Rõ ràng, sự gia nhập của Tesla khiến ngành công nghiệp nhìn thấy khả năng lớn hơn về khả năng người máy tiếp cận các mục tiêu này.
Theo thông báo của Tesla, bên trong robot “Optimus” có 40 động cơ, hai chân có thiết bị cảm ứng lực, có thể di chuyển với tốc độ 8 km/h và có thể mang theo vật nặng 20 kg.
Thị giác và bộ não là hệ thống then chốt của robot hình người. Theo thông báo, robot “Optimus” sẽ dựa trên các mô-đun và giải pháp FSD (Lái xe tự động hoàn toàn) của Tesla. Khuôn mặt sử dụng 8 camera Autopilot, và khoảng cách giám sát xa nhất có thể đạt 250 mét; "bộ não" sử dụng hệ thống siêu máy tính đặc biệt Dojo của Tesla, tiến hành huấn luyện mạng thần kinh thông qua bigdata AI. Cốt lõi của nó là chip "D1" với khả năng tính toán cực kỳ mạnh mẽ và băng thông cực cao. 25 chip tạo thành một đơn nguyên huấn luyện và sức mạnh tính toán có thể đạt 9 nghìn tỷ phép tính.
Phó Xuân Giang bày tỏ kỳ vọng vào điều này, ông cho rằng Tesla sẽ đạt được những cải tiến vượt bậc so với các sản phẩm cùng thời.
Việc chế tạo robot hình người của Tesla có lẽ đã có từ 4 năm trước, khi đó Musk phàn nàn về việc "phụ thuộc quá nhiều vào robot" trong các nhà máy của ông. Ví dụ, robot đã làm chậm quá trình sản xuất hàng loạt Model 3 vào năm 2018.
Cho đến nay, Tesla đã sử dụng hàng trăm robot được thiết kế đặc biệt để sản xuất ô tô, nhưng có một số nhiệm vụ do robot đảm nhiệm kém xa so với con người. Nếu “Optimus” có thể giải quyết các vấn đề của những robot này, nó được kỳ vọng sẽ thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa robot hình người và tạo ra một bước tiến lớn.
Theo thông tin công khai, hiện tại, Tesla đang rầm rộ tuyển dụng nhân sự cho robot hình người, đăng tuyển khoảng 20 vị trí, bao gồm cả công việc thiết kế các thành phần quan trọng của robot.
 |
Robot Panda của Ubisoft, Trung Quốc (Ảnh: Creaders). |
Một trong những tin tuyển dụng cho biết: "Đoạn mã chất lượng cao mà bạn viết sẽ chạy trên hàng triệu robot hình người trên khắp thế giới trong một thời gian dài". Điều này tiết lộ rằng Musk sẽ triển khai hàng triệu robot hình người, đủ cho thấy tham vọng và sức mạnh hành động của ông.
Điều này cũng giải thích tại sao Tesla dự kiến sẽ quảng bá robot hình người cho người tiêu dùng giống như cách mà IBM đã cá nhân hóa máy tính thương mại.
Giá thấp hơn xe ô tô, phía sau là sự hợp nhất của 3 trường phái công nghệ lớn
Giá bán 25.000 USD, giá dự kiến của “Optimus” dường như thấp hơn mức giá của một chiếc ô tô. Có tin nói mức giá này có thể thực hiện sớm nhất vào năm 2023 khi nó đi vào sản xuất hàng loạt.
Về vấn đề này, Phó Xuân Giang đánh giá rằng trong khoảng thời gian từ năm 2025 đến năm 2030, khả năng đạt được mức giá này là tương đối nhỏ.
Robot hình người là một dự án công nghệ cao và tổng hợp. So với các loại robot bốn chân phổ biến trên thị trường, robot hình người về cơ bản có hơn 40 khớp, trong khi robot bốn chân có thể chỉ có tám khớp. Có rất nhiều công ty sản xuất robot bốn chân trên thị trường, nhưng robot hình người được thương mại hóa vẫn là một trò chơi dành cho một số ít người. Có thể thấy, độ khó của robot hình người lớn hơn rất nhiều so với robot bốn chân.
Robot hình người Asimo của Honda Nhật Bản từng là người phát ngôn hình ảnh của công ty, nhưng sau hơn 20 năm phát triển, nó vẫn chưa được thương mại hóa. R2, một robot hình người để khám phá không gian do General Motors và NASA hợp tác phát triển, hiện cũng đã ngừng phát triển. Một số công ty khởi nghiệp về người máy như Rethink Robotics cũng phải bỏ cuộc sau khi không thương mại hóa được sản phẩm của mình.
Sự phát triển của robot hình người đòi hỏi phải nghiên cứu cấu trúc cơ thể con người, trong đó chủ yếu liên quan đến 3 cấp độ là hệ xương, hệ cơ, não và hệ thần kinh của con người. Phó Xuân Giang cho biết hiện tại, hầu hết các robot đều dựa trên sự bắt chước đơn giản của hệ thống xương của con người; hệ thống cơ của con người liên quan đến việc di chuyển. Trong tương lai, cách hoạt động của các cơ con người linh hoạt có thể được mô phỏng. Trong lĩnh vực khống chế, hệ thống thần kinh của não người có rất nhiều điều để học hỏi, nhưng hiện nó vẫn là một hộp đen.
 |
Robot Asimo của hãng Honda, Nhật Bản (Ảnh: Honda). |
Theo ông từ quan điểm của thuật toán phần mềm, những người chơi robot hình người có thể được chia thành ba trường phái công nghệ sau:
Thứ nhất, chủ đạo khống chế. Đại diện tiêu biểu là Honda, hãng đầu tiên chế tạo robot hình người, chủ yếu dựa trên phương pháp điều khiển mô hình phân tích đơn giản, có thể phân tích nhanh các thao tác và tổ hợp hành động khác nhau để hỗ trợ chuyển động của robot hình người. Trong thời đại khả năng tính toán hạn chế, phương pháp này có thể xử lý các tác vụ một cách nhanh chóng theo thời gian thực.
Thứ hai, tối ưu hóa chủ đạo. Đại diện điển hình là Boston Dynamics không tìm ra mô hình phân tích phân tích nhưng lại tìm ra kinh nghiệm về luật điều khiển chuyển động có thể phân giải. Tuy nhiên, phương pháp này khó lượng hóa và tổ hợp các động tác nên Boston Dynamics đã im hơi lặng tiếng trong nhiều năm sau khi ra mắt robot hình người đầu tiên, cho đến khi sau này phương pháp tối ưu hóa trực tiếp mới trở lại đỉnh cao.
Thứ ba, thuật toán phối hợp cứng- mềm linh hoạt. Đại diện điển hình là American Agile Dynamics Corporation, đã không đi theo hai trường phái trên, mà đã thử một chương trình điều khiển phần cứng mới để đạt được sự điều khiển thông qua cấu trúc kết hợp cứng và mềm.
 |
Robot Atlas của Boston Dynamics có thể nhảy lộn vòng. |
Phó Xuân Giang cho rằng công nghệ robot hình người hiện đang tiến tới dung hòa các trường phái, đây cũng là động lực kỹ thuật thúc đẩy Tesla gia nhập việc chế tạo robot hình người.
Theo suy đoán trong giới, robot “Optimus” do Tesla tung ra có thể sử dụng một mạng thần kinh để xây dựng một cấu trúc thống nhất nhằm thống nhất nhận thức thị giác, nhận thức và thậm chí cả hệ thống điều khiển chuyển động, đồng thời dựa vào khả năng tính toán lớn và khả năng nhận thức thị giác được tích lũy trong xe điện thông minh.
Nói cách khác, Tesla có thể sẽ tung ra một sản phẩm đa thế hệ tích hợp các kết quả nghiên cứu của vài thập kỷ trước.
Nancy Cooke cho rằng để thành công, Tesla cần phải khiến robot thực hiện nhiều hành động khác nhau. Rất khó để một robot hình người có thể di chuyển tự do trong thực tế mà không có hướng dẫn rõ ràng. Nhưng Tesla có thể sử dụng chuyên môn của mình về trí tuệ nhân tạo và các chip quan trọng để phát triển và sản xuất robot hình người thông minh với chi phí thấp hơn trên quy mô lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thương mại hóa robot hình người.
