Sau khi ông Putin yêu cầu quân đội Nga và Chechnya "bao vây nhưng không tấn công" nhà máy thép, thuyết phục quân đội Ukraine và tiểu đoàn Azov hạ vũ khí và tự nguyện đầu hàng, quân đội Chechnya đã ngừng cuộc tấn công vào nhà máy thép.
Theo đoạn video do ông Kadyrov công bố, quân đội Chechnya giương cao cờ Nga và cờ Chechnya, tuyên bố kết thúc "Chiến dịch quân sự đặc biệt" ở Mariupol. Sau khi Putin điều chỉnh chiến thuật, một bộ phận quân Nga và Chechnya đã di chuyển đến Donbass hoặc tuyến phía nam của Ukraine và chuẩn bị bước vào một đợt chiến đấu mới.
Vấn đề là tại sao ông Putin lại đột ngột dừng các hoạt động quân sự khi tinh thần của quân đội Chechnya đang lên cao và Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu cũng nói rằng "nhà máy thép Azovstal sẽ bị chiếm sau 3 đến 4 ngày nữa"?
 |
Ngày 21/4, ông Putin ra lệnh Quân đội Nga ngừng tấn công, chuyển sang bao vây chặt Nhà máy thép Azovstal. |
Giới quan sát cho rằng, không ngoài 3 lý do.
Thứ nhất, ông Putin biết rằng Nhà máy thép Azov “dị thủ nan công” (dễ phòng thủ và khó bị tấn công), pháo đài ngầm nằm sâu hàng chục mét là loại công sự có thể chịu được các cuộc ném bom bừa bãi. Trong khoảng thời gian này, để tiêu diệt Tiểu đoàn Azov cố thủ chống trả đến cùng, quân đội Nga đã huy động vũ khí gồm súng cối tự hành 2S4, máy bay ném bom chiến lược Tu-22M3, bom xuyên phá chỉ còn thiếu mỗi không sử dụng tên lửa hạt nhân chiến thuật, nhưng vẫn không đạt hiệu quả như dự kiến.
Điều này có nghĩa là nếu quân đội Nga xông vào nhà máy thép, khả năng cao sẽ điều động lính mặt đất lần lượt vào sâu trong tầng hầm để giao chiến với quân đội Ukraine và tiểu đoàn Azov. Hậu quả là quân đội Nga sẽ phải gánh chịu thương vong rất lớn, tình huống như thế không phải là điều ông Putin muốn thấy.
 |
Nhà máy thép Azovstan bị hư hại nghiêm trọng . |
Theo quan điểm của ông Putin, kể từ khi Nhà máy thép Azovstal trở thành "rùa trong lồng" và Tiểu đoàn Azov không còn nơi nào để đi, tại sao không kéo dài thời gian và sử dụng chiến thuật bao vây thay vì tấn công?
Thứ hai, ông Putin muốn tăng thêm đòn bẩy cho trận chiến Donbass và Kherson. Phần lớn trong số lực lượng bao vây nhà máy thép Azovstal là lực lượng đặc biệt quân đội Nga và Chechnya. Nếu điều những lực lượng tinh nhuệ này tới Donbass thì khả năng chiến thắng sẽ cao hơn.
Dưới tiền đề tình hình chung của Mariupol đã được ổn định, thay vì tiếp tục đối đầu với Tiểu đoàn Azov, ông Putin thấy tốt hơn là nên thay đổi chiến lược và tập trung vào Donbass và phòng tuyến phía nam của Ukraine.
Bộ Quốc phòng Nga và Quân đội Chechnya tiết lộ rằng quân đội Ukraine và tiểu đoàn Azov đã bắt đầu phân hóa nội bộ, phái chủ chiến và phái muốn đầu hàng đã nảy sinh mâu thuẫn và đối mặt với nguy cơ lương cạn đạn hết. Tiếp tục bao vây mà không tấn công có thể phân hóa quân đội Ukraine và tiểu đoàn Azov vốn đã đồng sàng dị mộng, đạt được mục tiêu đánh bại kẻ thù mà không cần giao tranh.
 |
Hiện có nhiều lực lượng khác sau tử thủ ở Nhà máy thép Azovstal. |
Thứ ba, ông Putin muốn tạo ra các con bài mặc cả. Phía Nga nhiều lần tiết lộ có thể có sĩ quan NATO ở nhà máy thép Azov, cho nên Ukraine đã lần lượt cử trực thăng và tàu hàng tới hỗ trợ chỉ huy tiểu đoàn Azov thoát khỏi chiến trường.
Nếu có thể bắt sống "cá lớn", Nga có thể giành quyền chủ động trong cuộc chiến dư luận và trực tiếp gây rắc rối cho NATO. Mặt khác, Nga sẽ có nhiều con bài thương lượng hơn. Dù sao, có tới hơn 2.000 người cố thủ trong nhà máy thép. Nếu họ đầu hàng tập thể, tinh thần của quân đội Ukraine sẽ bị giáng một đòn nặng nề, đó không phải là điều mà Kiev muốn thấy.
Quả đúng như vậy, sau khi một phần quân đội Ukraine đầu hàng và nội bộ Tiểu đoàn Azov xuất hiện chia rẽ, Kiev bắt đầu thay đổi thái độ. Ukraine cho biết họ sẵn sàng "đàm phán vô điều kiện với Nga" để cho phép những người bảo vệ Mariupol và dân thường rời khỏi nhà máy thép một cách an toàn.
Điều này có nghĩa là chiến thuật “thả cước dài để bắt cá lớn” của ông Putin quả thực rất cao minh.
 |
Báo Canada viết về việc ông Cadieu tới Ukraine chiến đấu chống Nga. |
Đúng vào dịp này, Canada tiết lộ một tin gây chấn động. Vào ngày 21/4, Bộ Quốc phòng Canada thông báo Trung tướng Trevor Cadieu, Tư lệnh Lục quân với kinh nghiệm chỉ huy phong phú và 30 năm kinh nghiệm trong quân đội, đã xuất ngũ vào ngày 5/4.
Về việc tướng Trevor Cadieu đã đi đâu, Bộ Quốc phòng Canada không tiết lộ.
Tin tướng Canada Trevor Cadieu đang ở Ukraine bị truyền thông Mỹ phanh phui đầu tiên, có tin Cadieu đang chiến đấu ở Kyiv và các thành phố hậu phương khác mà không đích thân ra tiền tuyến. Để kiểm chứng thông tin, báo Mỹ đã gây sức ép lên Chính phủ Canada. Cuối cùng, quan chức Canada buộc phải trả lời, nhưng không tiết lộ về hoạt động hay vị trí hiện nay của Cadieu mà chỉ xác nhận rằng ông đã nghỉ hưu, mà lại vừa nghỉ hưu hồi đầu tháng. Điều lạ là Cadieu từ khi nhậm chức đến khi giải ngũ chỉ có 6 tháng. Tin cho biết Cadieu khá có uy tín trong Lục quân Canada và được coi như một "thủ lĩnh hàng đầu" và hy vọng rằng ông sẽ tiếp tục thăng tiến trong tương lai.
Nhưng tại sao chỉ sau 6 tháng cầm quyền, vị Tư lệnh Lục quân Canada lại nghỉ hưu, giờ lại có tin ông lại đang tham chiến ở Ukraine? Lý do được phía Canada đưa ra là năm ngoái Tổng tham mưu trưởng Jonathan Vance bị cáo buộc ngoại tình với một nữ sĩ quan, rất nhiều sĩ quan cao cấp bị liên lụy, Cadieu cũng bị nghi ngờ có hành vi sai trái nên bị đình chỉ chức vụ và chấp nhận điều tra. Giải thích của Canada nhìn bề ngoài có vẻ hợp lý, nhưng thực tế là không đứng vững, vì họ không thể xác nhận Cadieu thực sự đang ở trong nước và không tới tham chiến ở Ukraine.
 |
Tướng Trevor Cadieu |
Cho nên, phía Canada rất có thể phải vội vàng giải thích rằng ông Cadieu mới nghỉ hưu nhằm mục đích xóa bỏ mối liên hệ, bởi theo cách này, dù Nga có bắt được Cadieu thì ông ta cũng chỉ là “cựu tư lệnh Lục quân” và không liên quan gì đến quan chức Canada, chứ chưa nói đến việc trở thành bằng chứng về sự can dự trực tiếp của NATO. Nhưng làm thế nào một chỉ huy Lục quân Canada đã nghỉ hưu có thể tới chiến đấu ở Ukraine nếu đó không phải là do chính phủ ủy quyền? Xét về lý lịch và tuổi tác, Cadieu nhất định không tham gia với tư cách cá nhân mà là đảm nhận chức trách chỉ huy, nhưng quân đội Ukraine không phải là những kẻ ngốc, làm sao có thể để cho một chỉ huy nước ngoài đã nghỉ hưu dẫn dắt?
Do đó, việc phía Canada cho rằng Cadieu đã giải ngũ rõ ràng là chỉ để thoát khỏi liên quan với ông, liên tưởng đến việc quân đội Ukraine hai lần xông vào giải cứu Mariupol, có lẽ chính cựu Tư lệnh Lục quân Canada mới là đối tượng họ thực sự muốn giải cứu. Dù NATO có giấu giếm thế nào đi chăng nữa cũng không thể thay đổi sự thật rằng họ có liên quan trực tiếp đến cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, Nga chắc chắn sẽ có hành động để giáng trả. Hiện nhà máy thép Azovstal như là vật trong túi của quân đội Nga, sau này có thể sẽ có thêm bằng chứng, nhưng NATO vẫn đang tới tấp viện trợ vũ khí cho quân đội Ukraine.
Đối với ông Putin, nếu có thể bắt sống "con cá lớn" của NATO tại Nhà máy thép Azovstal, hiển nhiên rất có ý nghĩa, điều đó có nghĩa là NATO đã tham gia cuộc chiến.
Ở một mức độ nào đó, lý do khiến Ukraine vội vã đàm phán với Nga, thậm chí bày tỏ sẵn sàng sử dụng người bạn thân của Putin và thủ lĩnh phe đối lập Ukraine Medvechuk để đổi lấy lực lượng phòng thủ Mariupol, có khả năng liên quan đến việc NATO gây sức ép với Ukraine.
 |
Chiến đấu trong Nhà máy thép Azovstal. |
Bởi Mỹ và NATO không muốn Nga tìm thấy những tài liệu chứng thực “xác nhận NATO tham chiến”. Đừng quên rằng NATO đã kêu gọi Nga kiềm chế và để người dân Ukraine sơ tán khỏi nhà máy thép Azov, nơi có các tiểu đoàn Azov và binh sĩ Ukraine đóng giả là công dân và chuẩn bị chạy trốn.
Ở Mariupol, quân Nga cũng bắt lính đánh thuê Anh, còn ở Ukraine, quân Nga bắt lính Pháp, nhưng so với trung tướng Canada thì chiến thắng đó có thể nói là không đáng kể.
Tất nhiên, không thể loại trừ khả năng các cơ quan truyền thông phương Tây thả bom khói, việc có những sĩ quan cấp cao của NATO trong Nhà máy thép Azov hay không sẽ được biết sau một thời gian. Còn "con cá lớn" có thoát khỏi chiến trường trong hỗn loạn hay không thì không ai biết, rốt cuộc thì khả năng thu thập thông tin tình báo của Mỹ và NATO là không thể coi thường.
Tiểu đoàn Azov vẫn chưa đầu hàng, còn ông Putin thì đang thả cước dài để câu cá to, chúng ta cùng chờ xem kết quả sẽ ra sao.
