Bộ trưởng Đinh La Thăng có cuộc trò chuyện với PV đầu năm mới dương lịch 2016, trước thềm năm mới Bính Thân.
Chuyện “năm cuối nhiệm kỳ” – chỉ nên nói… cho vui
Trong những năm trước, người ta nói rất nhiều đến các quyết định trảm tướng của Bộ trưởng Thăng, nhưng năm 2015 Bộ trưởng lại...“gác kiếm”.Điều này dường như “trái” với phong cách điều hành của Bộ trưởng những năm qua? Liệu có phải lý do là năm cuối của nhiệm kỳ và yếu tố chính trị khiến Bộ trưởng “chùn tay”?
Tôi không đồng tình với cách nhìn nhận như vậy. Với tôi, thi hành kỷ luật cán bộ cấp dưới là biện pháp cuối cùng phải dùng đến, luôn là quyết định khó khăn khi mà vì hiệu quả công việc, vì lợi ích của số đông, không còn cách nào tốt hơn. Việc thi hành kỷ luật luôn có nhiều hình thức, trong khi thuật ngữ mà dư luận thích dùng là “trảm tướng” chỉ được hiểu là hình thức cách chức. Nhưng dù dưới hình thức nào thì trước hết cũng phải đảm bảo tuân thủ các quy định mang tính nguyên tắc của Đảng và pháp luật Nhà nước với mục đích siết chặt kỷ luật, củng cố sự nghiêm minh và đề cao trách nhiệm cá nhân trước công việc chung, trước tính mạng nhân dân và tài sản của Nhà nước, hiệu quả răn đe cao.
Có lẽ nhờ những biện pháp mạnh như vậy thời kỳ đầu nhiệm kỳ mà suốt giai đoạn dài về sau tôi không phải sử dụng đến hình thức ấy nữa, hoặc có thì cũng rất ít.
Trong năm 2015, Bộ trưởng từng có một phát biểu rất quyết liệt về vấn đề mất cắp tại sân bay, trong đó chỉ thẳng: “Nguyên nhân lớn nhất là lãnh đạo chưa cảm thấy nhục, chưa cảm thấy xấu hổ về việc mất cắp đó, nên còn vô cảm, coi đây là việc của nhà hàng xóm... Từ nay đến cuối năm, nếu nạn trộm cắp hành lý tại sân bay không giảm thì tôi sẽ xử lý các giám đốc cảng vụ hàng không...”. Thực tế, không có tướng nào bị trảm vào dịp cuối năm và liệu có phải tình hình đã được cải thiện hay việc trảm tướng là việc khó với Bộ trưởng vào thời điểm này?
Rõ ràng tình hình tại các sân bay đã tốt lên, tiếp tục tốt lên rất nhiều nhờ sự vào cuộc mạnh mẽ của lãnh đạo Bộ sau khi tiếp thu phản ảnh từ hành khách. Chúng tôi vẫn đang theo dõi chặt chẽ quá trình cải thiện này qua các kênh thông tin khác nhau để sẵn sàng đưa ra những xử lý tiếp theo, không loại trừ bất cứ biện pháp nào.
Bộ trưởng có cho rằng, năm cuối nhiệm kỳ cùng với thời điểm cận kề Đại hội Đảng có thể khiến các bộ trưởng thiên về chọn giải pháp “an toàn”, thay vì sự quyết liệt, đột phá?
Tôi không thể trả lời thay các bộ trưởng khác được. Còn với cá nhân tôi thì đó là điều chỉ nên nói cho vui. Tôi là người hay nghĩ nhưng chưa bao giờ và sẽ không bao giờ có trong đầu những ý nghĩ như vậy.
Món nợ lớn
Một nhiệm kỳ của các bộ trưởng sắp sửa khép lại. Nhìn lại chặng đường vừa qua, ông tâm đắc nhất với điều gì và đâu là điều ông chưa hài lòng?
Điều tôi tâm đắc nhất là tôi đã có cơ hội để được thể hiện tình cảm, bản lĩnh, năng lực của mình với sự nghiệp hiện đại hóa đất nước, nâng cao đời sống của nhân dân. Điều tôi chưa hài lòng là vẫn còn những việc quan trọng phải gác lại, do lực bất tòng tâm, chẳng hạn như tham vọng về một tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Với cương vị hiện nay, tôi luôn cảm thấy đây là món nợ lớn với nhân dân cả nước.
Trong nhiệm kì sắp kết thúc này, nhiều người cho rằng, Bộ trưởng đã làm được nhiều việc và nhiều lĩnh vực của ngành đã có những chuyển biến tích cực... Tuy nhiên, với vấn đề xe quá tải, dù người dân đã thấy những phát biểu mạnh của Bộ trưởng, nhưng tình hình vẫn còn rất nan giải, thậm chí không ít xe quá tải hoành hành ngay tại Thủ đô, còn tại các địa phương đã có nhiều xe quá tải đi xuyên nhiều tỉnh mới bị bắt. Bộ trưởng nói gì về điều này?
Mọi người hẳn đều biết, hiện tượng xe quá tải đã tồn tại từ lâu nhưng chưa thu hút được mối quan tâm của xã hội nên có rất ít biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Bạn cứ thử lùi thời gian lại khoảng 4-5 năm trước đây mà xem, khi đó thậm chí vấn đề xử lý xe quá tải, quá khổ còn chưa thực sự được đặt ra một cách nghiêm túc. Để chữa một căn bệnh kinh niên như vậy, không thể chỉ một vài năm mà có thể giải quyết xong. Giờ đây, sau 3-4 năm thực hiện quyết liệt, số lượng xe quá tải đã giảm tới hơn 91 phần trăm và tôi cho rằng đây là kết quả rất khả quan. Nếu không có nỗ lực chung của các ngành liên quan từ Trung ương đến địa phương, sẽ không thể có kết quả đó. Tôi tin rằng, tiếp tục nỗ lực toàn diện như thời gian qua, tình trạng xe quá khổ, xe chở quá tải sẽ sớm chấm dứt.
Sức nóng đến từ mỗi công việc thường ngày
Với lĩnh vực rất nhạy cảm của ngành giao thông là lĩnh vực hàng không, Bộ trưởng còn chưa hài lòng ở điểm nào nhất?
Thực tế là lĩnh vực hàng không của chúng ta đang có những tiến bộ rõ ràng. Trong Hội nghị triển khai công tác năm 2016 của Bộ GTVT, Thủ tướng đã nói: “Hàng không Việt Nam đã sánh vai được với bạn bè quốc tế”. Chúng tôi rất vui mừng và tự hào về ghi nhận đó của người đứng đầu Chính phủ. Tuy nhiên, nghiêm túc mà nói, so với đòi hỏi của lãnh đạo Bộ và nhất là của hành khách, thì chất lượng nhiều dịch vụ hàng không nói chung còn phải nỗ lực, cố gắng nhiều hơn nữa mới đáp ứng được.
Trong một cuộc họp tổng kết của ngành hàng không năm trước, Bộ trưởng cho rằng, tỷ lệ chậm, hủy chuyến tăng bất thường là một trong những kỷ lục không muốn giữ. Trong năm 2015 vẫn có rất nhiều hành khách phàn nàn về vấn đề này. Cho dù kỷ lục đó không bị phá thì vấn đề chậm chuyến với tỉ lệ không hề nhỏ là điều không muốn giữ vẫn phải... giữ, thưa Bộ trưởng?
Trong khai thác hàng không có những vấn đề không giống như hình dung của nhiều người bên ngoài. Chúng ta vẫn thường nghe tin cả một chuyến máy bay bị chậm chỉ vì một con chuột, vì một đàn chim di cư, vì có ai đó say rượu, vì ai đó đau tim và ngay cả chỉ là một lời nói đùa hay dọa có bom… Những chuyện như vậy không thành vấn đề gì với các loại hình vận tải khác, nhưng với hàng không thì là rất nghiêm trọng, đe dọa an toàn bay. Đấy là chưa kể những sự cố rất khó lường hay các diễn biến bất thường của thời tiết. Việc chậm, hủy chuyến là điều xảy ra với mọi hãng hàng không trên thế giới, vì những lý do như vậy.
Nói thế không phải để bao biện cho việc chậm, hủy chuyến của các hãng hàng không Việt Nam hiện vẫn đang xảy ra, mà để thấy, giải quyết triệt để vấn nạn đó là vô cùng khó, thậm chí bất khả thi, chỉ cố gắng để giảm thiểu tối đa. Vì thế, ngoài các biện pháp quyết liệt mà Bộ GTVT đã áp dụng như trong thời gian qua và bước đầu được dư luận đánh giá tốt, chúng tôi rất cần có sự hợp tác, giúp đỡ, chia sẻ thường xuyên của hành khách và toàn xã hội.
Khái quát về 5 năm qua, dường như ngành giao thông luôn là tâm điểm chú ý của dư luận, luôn luôn nóng bỏng. Liệu có phải cách nói, cách hành động của Bộ trưởng làm ngành giao thông trở nên nóng bỏng hay bản thân ngành chứa đựng những vấn đề có sức nóng?
Giao thông thuộc nhóm nhu cầu thiết yếu nhất của con người, cùng với nhu cầu ăn và ở. Giao thông tại Việt Nam càng có lý do để trở thành vấn đề người dân quan tâm hàng ngày bởi nó có xuất phát điểm quá thấp, bởi nó gắn chặt với phát triển, cải thiện điều kiện đời sống và sự an toàn của họ. Chúng ta lại đang nỗ lực hiện đại hóa đất nước và hội nhập với thế giới, vì vậy không chỉ trong nước mà quốc tế cũng có lý do để chú ý đến sự phát triển của hệ thống hạ tầng giao thông của Việt Nam. Bằng chứng là Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) định kỳ đưa ra đánh giá xếp hạng như mọi người đã biết. Ngần ấy mối quan tâm thì bất cứ vấn đề nào cũng trở nên là vấn đề nóng, chứ chẳng riêng giao thông.
Về phần mình, tôi chỉ cảm thấy sức nóng của công việc phải giải quyết hàng ngày.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!
Cấn Cường – Phương Thảo (thực hiện)
Theo Báo Khuyến học & Dân trí tết Bính Thân 2016
