Theo báo South China Morning Post, việc ngồi dạng rộng hai chân, chiếm vị trí khi đi trên phương tiện giao thông công cộng như tàu điện được xem là thiếu ý thức. Tuy nhiên chính quyền thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc lại xem đó là hành vi phạm tội, giống như trốn lậu vé tàu.
Ủy ban Giao thông vận tải Bắc Kinh đang đề xuất liên kết hành vi xấu của hành khách trên tàu điện ngầm với hệ thống tín dụng xã hội. Những người ngồi dạng chân chiếm thêm ghế trên tàu sẽ bị đánh dấu là người thiếu văn hóa, giống như những người ăn trong khi đi tàu, lấy đồ của hành khách khác hay lén đi tàu điện ngầm mà không trả tiền.
Đây là một ví dụ điển hình về việc cố gắng đưa hệ thống tín dụng xã hội vào đời sống tại Trung Quốc. Được công bố từ năm 2014, dự án xếp hạng công dân của nước này dự kiến sẽ được triển khai vào năm 2020.
Ngồi dạng chân khi đi tàu điện ngầm tại Bắc Kinh sẽ bị đánh giá là hành vi xấu. Ảnh: AP.
Mỗi người dân sẽ được cộng hoặc trừ điểm cho hành vi của mình khi tham gia các hoạt động xã hội. Những ai bị xếp hạng thấp có thể gặp khó khăn khi vay tiền hoặc các vấn đề liên quan đến pháp luật.
Dữ liệu của hệ thống tín dụng xã hội cũng bao gồm thông tin về hành vi trên mạng xã hội, hồ sơ giáo dục, lịch sử làm việc và nhiều thông tin khác.
Nhiều nơi tại Trung Quốc đã bắt đầu tiềm cách "vận dụng" hệ thống tín dụng xã hội vào việc quản lý người dân. Toàn án tối cao Trung Quốc đã lập ra "danh sách đen" những người có hành vi vi phạm pháp luật trên cả nước.
Phần lớn những người trong danh sách là những kẻ nợ tiền nhưng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán, ngoài ra còn có những người từng quấy rối trên các chuyến bay, hút thuốc trên tàu cao tốc. Cho đến nay trang web của tòa án Trung Quốc đã liệt kê 23 triệu công dân trong "danh sách đen".
Không chỉ bị phạt khi mức tín dụng xã hội thấp, ở chiều ngược lại, người có mức tín dụng xã hội cao được hưởng nhiều lợi ích như chăm sóc y tế miễn phí, giảm giá các hóa đơn dịch vụ.
Ngoài ra những người đã bị đánh giá điểm kém có thể cải thiện hồ sơ của mình theo vài cách, ví dụ như những ai vi phạm trên tàu điện có thể đăng ký làm tình nguyện viên.
Một số người dùng mạng xã hội tại Trung Quốc ủng hộ đề xuất này. Ngoài ra, họ cũng yêu cầu trừ điểm đối với hành vi chơi game trên điện thoại mà không đeo tai nghe hoặc dựa cả cơ thể vào cột của tàu điện.
Tuy nhiên, nhiều người đặt ra câu hỏi liệu hệ thống tín dụng xã hội có đi quá xa so với mục đích ban đầu không.
"Tôi nghĩ rằng việc phạt một ai đó ăn trên tàu điện ngầm làm điều bình thường, nhưng tác động đến hồ sơ tín dụng xã hội thì thực sự không hợp lý", một người dùng Weibo bày tỏ quan điểm. Nhiều người cũng e ngại hệ thống này sẽ bị lạm dụng và mọi người đôi khi bị trừ điểm vô tội vạ.
