Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị yêu cầu Mỹ “ba từ bỏ”, bà Jen Psaki lập tức phản bác

"Diễn đàn Lanting" là một nền tảng do Bộ Ngoại giao Trung Quốc tạo ra cho chính phủ, doanh nghiệp, giới học giả, giới truyền thông và công chúng trong ngoài nước trao đổi. Nó nhằm mục đích thiết lập một kênh mới để thảo luận về chính sách đối ngoại của Trung Quốc và các vấn đề cùng quan tâm. Diễn đàn được đặt theo tên địa điểm tổ chức tại Sảnh Xanh (Lanting hay Lam Sảnh), tòa nhà phía Nam của Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Năm nay là Diễn đàn Lanting lần thứ 19.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Vương Nghị cho rằng trong vài năm qua, quan hệ Trung - Mỹ đã đi chệch khỏi quỹ đạo bình thường và rơi vào tình trạng khó khăn nhất kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao. Nguyên nhân sâu xa là do chính quyền Mỹ khóa trước xuất phát từ nhu cầu chính trị của riêng mình, đã đưa ra những đánh giá sai lầm nghiêm trọng và diễn giải sai lệch về xu hướng và chính sách của Trung Quốc, đồng thời đưa ra những hành động ngăn chặn và đàn áp khác nhau, gây nên những tổn hại khôn lường cho quan hệ giữa hai nước.

Giờ đây, nếu quan hệ Trung - Mỹ muốn thoát khỏi hỗn loạn và quay lại quỹ đạo đúng, trước tiên cần phải phá bỏ những bức tường được dựng lên bởi những nhận thức sai lầm khác nhau về Trung Quốc và thực sự hiểu Trung Quốc một cách khách quan, chính xác và hiểu rõ về Trung Quốc.

Hơn 1 tháng để từ sau khi ông Joe Biden lên nắm quyền, quan hệ Mỹ - Trung vẫn trong trạng thái "chưa được xác định" (Ảnh: Reuters).

Vương Nghị cho rằng dưới tình hình hiện tại, hai bên có thể tích cực giao lưu, tích lũy thiện chí, đi từ dễ đến khó. Trung Quốc vui mừng khi thấy các công ty Mỹ tại Trung Quốc thành công lớn hơn và sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp hữu hiệu để cải thiện môi trường kinh doanh của Trung Quốc; đồng thời hy vọng Mỹ sẽ nhanh chóng điều chỉnh chính sách, “từ bỏ việc áp thuế vô lý đối với sản phẩm Trung Quốc; từ bỏ việc thực hiện các chính sách đơn phương trừng phạt các doanh nghiệp và các cơ sở nghiên cứu khoa học và giáo dục của Trung Quốc; từ bỏ sự đàn áp vô lý đối với tiến bộ khoa học và công nghệ của Trung Quốc và tạo các điều kiện cần thiết cho việc hợp tác giữa hai nước”.

Vương Nghị nói, chống đại dịch COVID-19, ứng phó biến đổi khí hậu và thúc đẩy phục hồi kinh tế thế giới là ba nhiệm vụ cấp bách nhất của cộng đồng quốc tế hiện nay. Là một quốc gia lớn có trách nhiệm, Trung Quốc mong muốn phối hợp chính sách với Mỹ trong ba lĩnh vực này, tăng cường hợp tác, và chung tay đóng góp tích cực cho thế giới.

Ông Vương Nghị nói, hiện nay, hai bên cần thực hiện theo tinh thần cuộc đàm thoại giữa hai nguyên thủ vào đêm giao thừa, thiết thực xuất phát từ nền tảng hạnh phúc của nhân dân hai nước, kích hoạt hoặc thiết lập các cơ chế đối thoại trên các lĩnh vực và các cấp với tầm nhìn phát triển, cởi mở và tinh thần bao dung, đối thoại thẳng thắn về nhiều vấn đề trong quan hệ song phương và các vấn đề lớn của quốc tế và khu vực, nắm bắt chính xác ý định chính sách của nhau, làm rõ ách tắc chính của quan hệ Trung- Mỹ, tìm ra các cách hiệu quả để quản lý và kiểm soát các vấn đề nhạy cảm và hóa giải các rào cản rủi ro.

Tháng 8/2011, Phó Tổng thống Joe Biden và Phó Chủ tịch nước Tập Cận Bình gặp nhau tại Bắc Kinh (Ảnh: Reuters).

Ông nhấn mạnh “Cánh cửa đối thoại của Trung Quốc luôn rộng mở, và chúng tôi muốn sẵn sàng đối thoại cởi mở công khai với Mỹ bất cứ lúc nào để giải quyết các vấn đề”.

Ông Vương Nghị nói rằng vào đêm giao thừa khi người dân Trung Quốc tống cựu nghênh tân, Chủ tịch Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm đầu tiên với Tổng thống Joe Biden. Ông Tập Cận Bình tuyên bố rằng Trung Quốc sẵn sàng tập trung vào hợp tác với Mỹ, quản lý những khác biệt, và thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và ổn định của quan hệ Trung - Mỹ trên tinh thần không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng thắng. Hai nguyên thủ đã có cuộc trao đổi quan điểm sâu sắc, lâu dài và nhất trí rằng Trung - Mỹ cần tăng cường hiểu biết lẫn nhau, tránh hiểu lầm và đánh giá sai; cần đối xử thẳng thắn với nhau, không xung đột và đối đầu; cần giữ thông suốt các kênh thông tin, thúc đẩy giao lưu, hợp tác. Cuộc đàm thoại cực kỳ quan trọng này đã chỉ rõ phương hướng cho quan hệ Trung - Mỹ đang ở ngã ba đường và cũng mang đến tin vui đầu tiên đáng khích lệ cho hai nước và cả thế giới trong mùa xuân này.

Vương Nghị nói mùa Đông dù có lạnh giá giá đến mấy cũng sẽ qua, mùa Xuân hy vọng ắt sẽ tới. Trước những thách thức chung chưa từng có như đại dịch toàn cầu, suy thoái kinh tế và biến đổi khí hậu, xã hội loài người không nên đánh mất niềm tin mà cần thể hiện lòng dũng cảm, đoàn kết và trách nhiệm. Với tư cách là hai nước lớn, Trung Quốc và Mỹ trước hết nên làm tốt việc của riêng mình, đồng thời triển khai hợp tác vì lợi ích chung của nhân loại. Đó là kỳ vọng của cộng đồng quốc tế và cũng là trách nhiệm cần có của các nước lớn.

Theo trang tin Hoa ngữ Đa Chiều (Dwnews) ngày 23/2, sau phát biểu của Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nêu các điều kiện để quan hệ Trung - Mỹ quay trở lại đúng quỹ đạo, Nhà Trắng đã ngay lập tức có phản ứng.

Theo Reuters ngày 22/2, Người phát ngôn Nhà Trắng, bà Jen Psaki đã phản hồi lại phát biểu của Vương Nghị, tuyên bố rằng Mỹ coi mối quan hệ Mỹ-Trung là một trong những "cạnh tranh gay gắt".

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Joe Biden: Mỹ coi Trung Quốc là một trong những đối thủ cạnh tranh gay gắt (Ảnh: AP).

Bà Psaki nói, "Chúng ta hy vọng thiết lập mối quan hệ này với một lập trường cứng rắn”. Sau đó, bà nói thêm rằng điều này có nghĩa là phối hợp với các đồng minh của Mỹ trên thế giới và hai đảng trong Quốc hội.

Vương Nghị đã có bài phát biểu tại lễ khai mạc Diễn đàn Lanting về "Đối thoại và hợp tác, kiểm soát sự khác biệt và thúc đẩy quan hệ Trung-Mỹ trở lại quỹ đạo đúng" vào ngày 22/2, nói rằng Bắc Kinh sẵn sàng nối lại đối thoại mang tính xây dựng với Washington bất cứ lúc nào.

Đồng thời, ông kêu gọi Washington tôn trọng lợi ích cốt lõi của Bắc Kinh, ngừng can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và ngừng cấu kết với thế lực ly khai trong vấn đề Đài Loan. Vương Nghị cũng kêu gọi Mỹ bãi bỏ thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc và từ bỏ sự đàn áp phi lý đối với ngành công nghệ của Trung Quốc.

Về những vấn đề này, bà Jen Psaki nói, "Những lời lẽ của ông ấy (Vương Nghị) phản ánh rằng Bắc Kinh tiếp tục tránh bị chỉ trích vì kiểu làm ăn kinh tế cướp đoạt, thiếu minh bạch, không thực hiện các thỏa thuận quốc tế và đàn áp nhân quyền".

Bản tin của Reuter chỉ ra rằng chính phủ Joe Biden đã bày tỏ họ sẽ tiếp tục gây sức ép với Trung Quốc. Ông Biden tuyên bố rằng ông lo ngại về các hành vi thương mại "cưỡng bức và không công bằng" của Trung Quốc và ủng hộ quyết định của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về các quyết định đối với hoạt động "diệt chủng" của Trung Quốc ở Tân Cương. Đối đầu với Trung Quốc là một trong số ít lĩnh vực mà hai đảng Dân chủ và Cộng hòa ở Mỹ có thể tìm thấy điểm chung.