|
| T-80BVM của Quân đội Nga tại Zaporozhye vào tháng 1. Ảnh Military Watch |
Trang Military Watch, dẫn bản tin ngày 14/2 của văn phòng báo chí tập đoàn sản xuất xe tăng Nga Uralvagonzavod, thông báo về đợt giao hàng mới nhất: "Omsktransmash đã chuyển giao một lô xe tăng T-80BVM mới cho Bộ Quốc phòng. Xe tăng T-80BVM nâng cấp được trang bị giáp phản ứng nổ mới nhất, tăng cường khả năng bảo vệ kíp xe. Đồng thời, lô xe tăng xuất xưởng từ Nhà máy Kỹ thuật Vận tải Omsk được trang bị một mô-đun bảo vệ tháp pháo, được giới thiệu tại diễn đàn quân sự Army 2023.”
Uralvagonzavod và Omsktransmash là hai nhà máy lớn nhất trong số bốn nhà máy sản xuất xe tăng mà Nga được thừa kế sau khi Liên Xô sụp đổ. Uralvagonzavod là nhà máy sản xuất T-72 và phiên bản hiện đại hóa sâu là T-90, Omsktransmash là nhà máy sau sản xuất loại xe tăng tiên tiến nhất của Quân đội Liên Xô lúc đó là T- 80.
Sự tan rã của Liên Xô khiến nhu cầu đối với T-80 suy giảm nghiêm trọng do chi phí sản xuất và vận hành cao hơn nhiều, chương trình sản xuất và phát triển T-80 của Omsktransmash nhanh chóng không khả thi về mặt kinh tế, công ty bị đối thủ cạnh tranh mua lại vào năm 2004.
Các đơn vị xe tăng của quân đội Nga bắt đầu tăng cường trang bị từ cuối năm 2022 để đáp ứng nhu cầu thực tế trong khu vực Chiến dịch quân sự đặc biệt, đồng thời để cân bằng lực lượng với số lượng binh khí kỹ thuật NATO, tiếp tục gia tăng trên tuyến biên giới phía đông, phía tây và phía bắc của Nga. Theo chỉ lệnh của điện Kremlin, ngành quốc phòng Nga bắt đầu mở niêm các xe tăng cũ của Liên Xô trước đây và đưa vào chương trình hiện đại hóa sâu, đáp ứng nhu cầu bảo vệ các vùng biên giới.
Uralvagonzavod đã có chương trình hiện đại hóa quy mô lớn các phương tiện chiến đấu cũ này, trang bị cho xe tăng thế hệ cũ hệ thống điều khiển hỏa lực hoàn toàn mới, hệ thống giáp mới và nâng cấp pháo tăng 125 mm theo tiêu chuẩn pháo binh thế kỷ 21.
Trong số các phương tiện chiến đấu được đưa trở lại trạng thái sẵn sàng chiến đấu, T-80 có số lượng rất lớn. Do chi phí vận hành cao nên Bộ Quốc phòng Nga khởi đầu ưu tiên sử dụng T-72 và T-90 do chi phí khai thác sử dụng, bảo trì bảo dưỡng và sửa chữa thấp hơn nhiều.
Những chiếc xe tăng này không có được tốc độ cơ động cao, kém khả năng thích ứng với khí hậu khắc nghiệt, ưu thế mà T-80 có được do sử dụng động cơ tua-bin khí.
Những động cơ tua bin khí của T-80, mặc dù có giá thành sử dụng và bảo trì cao, nhưng lại có lợi thế lớn về tính linh hoạt trong cơ động, từng được mệnh danh là “xe tăng bay”. Hiện nay, trên thế giới chỉ có xe tăng M1 Abrams của Mỹ được trang bị động cơ tua-bin khí, nhưng Abrams lại có khối lượng quá lớn . T-80 có kích thước và khối lượng nhỏ hơn nhiều so với Abrams nhưng có tỷ lệ trọng lượng/công suất vượt trội hơn nhiều, có pháo lớn hơn và thân xe thấp hơn, tạo lợi thế cao trên chiến trường.
Về khả năng của những chiếc T-80 mới, một chỉ huy đơn vị xe tăng Quân đội Nga trong cuộc phỏng vấn với TASS vào tháng 1 phát biểu: “Chúng tôi đã nhận được một xe tăng hoàn toàn mới về cơ bản, hệ thống thông tin liên lạc mới... Không bị nhiễu, hoạt động ổn định, âm thanh chất lượng cao, rõ ràng, không bị rè, xe tăng cũng được trang bị hệ thống bảo vệ hoàn toàn mới. Các mô-đun giáp phản ứng nổ bổ sung được lắp đặt trên tấm lá chắn trên tháp pháo xe tăng, cho phép xe chống lại được các cuộc tấn công từ trên cao xuống bằng máy bay không người lái (UAV) tự sát và tên lửa chống tăng hiện đại như Javelin”.
Theo trang Russian Gazeta, xe tăng được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA) phía trên, các khối " giáp phản ứng nổ", lắp đặt ở mũi xe, hai bên sườn và phía sau xe. Tấm mái che chắn với giáp phản ứng nổ, được sản xuất công nghiệp chống lại tên lửa chống tăng Javelin, NLAW và các cuộc tấn công từ máy bay không người lái (UAV) FPV, đạn lượn thông minh hiệu ứng nổ lõm và cả đạn pháo binh độ chính xác cao. Đồng thời, xe cũng được trang bị 2 thiết bị gây nhiễu chế áp các UAV tự sát.
Xe tăng được trang bị tấm choàng vật liệu đặc biệt giảm bức xạ hồng ngoại và hấp thụ một phần đáng kể chùm tia laser, giảm hiệu quả tấn công của tên lửa dẫn đường hồng ngoại và tên lửa chống tăng đầu dẫn bán chủ động laser, đồng thời ngụy trang chống lại các hệ thống nhìn đêm quang ảnh hồng ngoại.
Bộ Quốc phòng Nga dường như đã sửa đổi các đánh giá trước đây về hiệu quả chi phí của T-80. Trang TASS dẫn tuyên bố của Tổng giám đốc UVZ Alexander Potapov thông báo, Bộ Quốc phòng Nga đã giao cho công ty nhiệm vụ thiết lập lại dây chuyền sản xuất xe T-80 từ đầu. Theo ông, kế hoạch này hiện đang trong giai đoạn thảo luận với Bộ Công Thương do sẽ phải thiết lập nhà máy sản xuất mới, đặc biệt là động cơ tua bin khí.
Tháng 9/2023, TASS dẫn tuyên bố của tiến sĩ khoa học quân sự, đại tá dự bị Sergei Suvorov chuyên gia tăng thiết giáp nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục sản xuất các xe tăng T-80 với cấp độ tiên tiến hơn. Ông nói: "Tất nhiên, việc khôi phục sản xuất loại xe tăng này cần những nỗ lực to lớn, nhiều công nghệ đã bị mất. Nhưng chúng ta cần phải bắt đầu sản xuất do T-80 đã thể hiện những ưu thế tuyệt với của một trong những xe tăng tốt nhất thế giới".
Theo đó công ty Omsktransmash sẽ chuẩn bị khởi động lại dây chuyền sản xuất xe tăng T-80, được thiết kế với cấu trúc và tính năng kỹ chiến thuật vượt trội hơn hẳn so với T-80BVM mới nhất, đặc biệt là tăng cường cấp độ bảo vệ và giảm đến tối thiểu chi phí bảo trì động cơ tua bin khí, tương đương với T-90M.
Xe tăng T-80BVM được trang bị động cơ tua-bin khí nhỏ gọn có công suất 1250 mã lực, cho phép chiếc xe nặng 48 tấn có tốc độ chạy trên đường bê tông đến 80 km/h, xe có thể cơ động rất nhanh và linh hoạt trên địa hình, lướt trên các chướng ngại vật như hào chống tăng, các hố sâu và chuyển hướng đặc biệt linh hoạt với tốc độ cao. Dự trữ hành trình 500 km.
T-80BVM được trang bị hệ thống ổn định con quay hồi chuyển laser mới nhất, cho phép theo dõi chặt chẽ và tấn công mục tiêu ngay cả khi xe cơ động trên địa hình gồ ghề. Trưởng xe và lái xe được trang bị thiết bị quang ảnh nhiệt, pháo thủ được lắp đặt màn hình camera ảnh nhiệt và kính ngắm đa kênh mới "Sosna-U". Xe cũng được trang bị hệ thống đo xa laser mạnh, cho phép máy tính đạn đạo nhanh chóng tính toán phần tử bắn và được sử dụng để phóng tên lửa chống tăng dẫn đường (ATGM) 9K119M Reflex-M qua nòng pháo.
Pháo tăng 2А46М-4 nòng trơn khi sử dụng đạn chống tăng hiệu ứng nổ lõm và đạn vây xuyên giáp dưới cỡ có tầm bắn tối đa 4000 m, tên lửa ATGM có tầm bắn 5000 m, đạn phân mảnh nổ phá mạnh hỏa lực gián tiếp có tầm bắn đến 10.000 m, hỏa lực đường ngắm thẳng không quá 3 km.
