Trả lời phỏng vấn được phát trên đài truyền hình Bồ Đào Nha RTP hôm 15/11, tổng thống Syria Bashar al-Assad đã khẳng định rằng tổng thống Mỹ vừa đắc cử Donald Trump sẽ là một “đồng minh tự nhiên” nếu ông nhất quyết chống khủng bố. Đây là phản ứng đầu tiên của lãnh đạo Syria kể từ khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày 8/11.
Tuyên bố nói trên của ông Assad được đưa ra vào lúc cả thế giới đang chờ xem chính sách tương lai của Mỹ về khủng hoảng Syria sẽ ra sao một khi ông Trump nhậm chức tổng thống ngày 20/1/2017. Tuy nhiên, những gì ông Trump nói cho đến nay về tình hình Syria khiến người ta phải đặt câu hỏi Mỹ sẽ bắt tay với Assad?
Trả lời tờ The Wall Street Journal ngày 12/11 vừa qua, tân tổng thống Mỹ đã đề ra chủ trương nên tập trung nhiều hơn vào việc chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). Ông Trump cho rằng, nếu cứ tìm cách thay thế Bashar al-Assad, rồi có nguy cơ Mỹ cũng sẽ đánh luôn cả nước Nga, đồng minh của chế độ Damascus.
Trước đó, trên tờ New York Times vào tháng 7/2016, ông Trump cũng đã tuyên bố rằng tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo là mối đe dọa lớn hơn chế độ Damas. Lúc đó, ứng cử viên Cộng Hòa đã nhấn mạnh đến lập trường của ông là không muốn Mỹ can thiệp vào Syria, vì ông cho rằng “đã 50 năm rồi Mỹ can thiệp vào chuyện nội bộ nước khác, nhưng chỉ toàn gây ra các vấn đề, chứ không giải quyết được gì”.
Tổng thống Donald Trump cũng từng ngầm nêu lên khả năng Mỹ ngừng trợ giúp vũ khí cho các nhóm vũ trang thuộc phe đối lập, hiện vừa chiến đấu chống chế độ Assad, vừa đương đầu với lực lượng thánh chiến Hồi giáo.
Đặc phái viên của Liên Hợp Quốc về Syria Staffan de Mistura, phát biểu trên đài BBC ngày 15/11 cho rằng lập trường của ông Trump, qua những phát biểu nói trên là “hợp lý”, nghĩa là cứ tập trung đánh IS trước rồi sau đó cùng với Nga tìm ra một giải pháp thương lượng cho khủng hoảng Syria.
Khả năng Washington và Matxcơva hợp tác chặt chẽ trên vấn đề Syria là có thể xảy ra, do tổng thống Mỹ mới đắc cử có vẻ muốn hòa với Nga. Trong cuộc điện đàm ngày 14/11 vừa qua, ông Trump và tổng thống Vladimir Putin đã thỏa thuận là hai bên sẽ cùng làm việc để thúc đẩy bình thường hóa quan hệ Mỹ - Nga. Theo điện Kremlin, tổng thống Putin đã tuyên bố sẳn sàng đối thoại với chính quyền mới của Mỹ “trên cơ sở bình đẳng, theo nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau”.
Giới quan sát nhận định, chiến thắng của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ có thể dẫn đến những thay đổi trong chính sách của Mỹ về Syria.
