Trước đó, Bộ trưởng Bộ Y tế và Nhân sinh Mỹ Alex Azar đã gặp nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hôm 10/8, trở thành quan chức cấp cao nhất của Mỹ đến thăm Đài Loan trong 40 năm. Ngày 11/8, ông Azar đã công khai gặp gỡ Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Ngô Chiêu Nhiếp. Ông Lại Thanh Đức, người phó của bà Thái Anh Văn cũng tiếp và dùng bữa với Azar.
Theo trang tin Hoa ngữ Đa Chiều ngày 1/9, chính phủ Mỹ hôm 31/8 cho biết sẽ thiết lập cuộc đối thoại kinh tế song phương mới với Đài Loan, nói động thái này nhằm tăng cường quan hệ với Đài Bắc và ủng hộ Đài Bắc trước sức ép ngày càng tăng từ Bắc Kinh.
Ông David Stilwell, Trợ lý Bộ trưởng phụ trách các vấn đề Đông Á tại Bộ Ngoại giao Mỹ, nói tại một diễn đàn trực tuyến do Quỹ Di sản Mỹ (The Heritage Foundation) tổ chức rằng động thái mới nhất của Mỹ không phải là một sự thay đổi chính sách, mà là một phần trong loạt “những thay đổi trọng đại” trong chính sách “Một Trung Quốc” mà Washington theo đuổi từ lâu nay.
 |
|
Bộ trưởng Y tế Mỹ Azar đăng lời cám ơn bà Thái Anh Văn trên Twitter trong khi đang ở thăm Đài Loan (Ảnh: Đa Chiều).
|
Ông Stilwell cũng công bố thông tin về cuộc "Đối thoại Kinh tế và Kinh doanh" Mỹ - Đài Loan, nhấn mạnh rằng cuộc đối thoại này sẽ cung cấp nền tảng để làm sâu sắc hơn mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Đài Loan về các vấn đề ưu tiên khác nhau; bao gồm tổ chức lại chuỗi cung ứng công nghệ và sản phẩm y tế, tăng cường sàng lọc đầu tư, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và mở rộng hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng và trong lĩnh vực năng lượng. Mỹ hy vọng sẽ mở ra các lĩnh vực hợp tác kinh tế mới thông qua cuộc đối thoại này và củng cố các kế hoạch hợp tác hiện có.
David Stilwell nói rằng trước “mối đe dọa ngày càng tăng do Bắc Kinh gây ra đối với hòa bình và ổn định của một khu vực cực kỳ quan trọng” và những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm cô lập Đài Loan về mặt ngoại giao trong khi đặt họ dưới các mối đe dọa quân sự, Washington cảm thấy cần thiết phải làm như vậy.
Ông nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục giúp Đài Bắc chống lại những áp lực, sự đe dọa và gạt ra bên lề mà Đảng Cộng sản Trung Quốc áp đặt đối với Đài Loan”.
Tối ngày thứ Hai (31/8) Văn phòng chính quyền Đài Loan tuyên bố cám ơn Mỹ đã tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại Hoa Kỳ - Đài Loan bằng những hành động thiết thực và hy vọng rằng Đài Loan có thể đẩy nhanh hơn nữa việc kết nối với các nền kinh tế trên thế giới và trở thành một lực lượng then chốt trong cấu trúc lại chuỗi cung ứng toàn cầu.
Washington cũng cho biết họ đã giải mật “Sáu điều đảm bảo” an ninh được Mỹ đưa ra đối với Đài Loan trong thời Tổng thống Ronald Reagan. Các nhà quan sát phân tích cho rằng động thái này dường như nhằm thể hiện sự ủng hộ hơn nữa đối với Đài Bắc.
Năm 1982, Washington đưa ra “Sáu điều đảm bảo” với Đài Bắc trong quá trình đàm phán về Thông cáo chung Mỹ -Trung lần thứ ba, cũng tức là bản “Thông cáo chung ngày 17 tháng 8” với Bắc Kinh.
Năm 2016, nghị quyết ủng hộ Đài Loan được Hạ viện Mỹ thông qua lần đầu tiên đưa "Sáu điều đảm bảo" vào văn kiện chính thức.
"Sáu điều đảm bảo" được đề cập trong nghị quyết này là: Mỹ chưa từng đồng ý ấn định thời hạn chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan; Mỹ chưa từng đồng ý tham khảo ý kiến của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa trước khi bán vũ khí cho Đài Loan; Mỹ sẽ không đóng vai trò trung gian giữa Trung Quốc đại lục với Đài Loan; Mỹ sẽ không sửa đổi Đạo luật Quan hệ Đài Loan (Taiwan Relations Act); Mỹ sẽ không thay đổi lập trường của mình về chủ quyền của Đài Loan; Mỹ sẽ không buộc Đài Loan phải đàm phán với Trung Quốc đại lục.
Ông Daniel Russel, người tiền nhiệm của ông David Stilwell trong thời kỳ đầu nắm quyền của chính quyền Tổng thống Donald Trump, nói rằng "Sáu điều đảm bảo” đối với Đài Loan trước nay luôn là một "bí mật được công khai".
 |
|
Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao về vấn đề châu Á David Stilwell nói, Mỹ đã có "điều chỉnh lớn" đối với chính sách "Một Trung Quốc" mà Mỹ thực hiện lâu nay (Ảnh: Yonhap).
|
Ông nói rằng quyết định công bố những tài liệu này dường như là một phản ứng thỏa hiệp đối với yêu cầu của phái cứng rắn với Trung Quốc trong chính quyền Trump đòi từ bỏ "sự mơ hồ chiến lược" như lâu nay.
David Stilwell nói rằng những bảo đảm này "vẫn còn hiệu lực cho đến ngày nay."
Hãng Reuters chỉ ra rằng việc Washington đưa ra tuyên bố này vào thời điểm mối đe dọa của Trung Quốc đối với Đài Loan ngày càng lớn và mối quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh đã xuống tới mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Đồng thời, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang nỗ lực để tái đắc cử thành công trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 tới, với chính sách cứng rắn với Trung Quốc là cương lĩnh chính sách đối ngoại chính của ông.
Trung Quốc đại lục trước đó đã phản đối mạnh mẽ việc phát triển quan hệ chính thức giữa Mỹ và Đài Loan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuyên bố trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 28/8 rằng Trung Quốc luôn phản đối bất kỳ hình thức trao đổi chính thức nào và quan hệ quân sự giữa Mỹ và Đài Loan; quan điểm này là nhất quán và rõ ràng. Trung Quốc kêu gọi Mỹ nhận thức đầy đủ tính nhạy cảm cao của vấn đề Đài Loan, tuân thủ nguyên tắc “một Trung Quốc” và các quy định của ba bản thông cáo chung Trung-Mỹ, xử lý các vấn đề liên quan đến Đài Loan một cách thận trọng và đúng đắn; đồng thời ngừng gửi bất kỳ tín hiệu sai lệch nào tới thế lực ly khai "Đài Loan độc lập".
Trước động thái mới này của phía Mỹ, hiện chưa thấy Trung Quốc có phản ứng gì.
