Sáu tháng sau chiến dịch tấn công lần thứ nhất ở Hama, do các tổ chức Hồi giáo cực đoan tiến hành nhằm ngăn chặn cuộc tấn công giải phóng khu vực các quận phía đông thành phố Aleppo, lực lượng Hồi giáo cực đoan thánh chiến, chủ lực là liên minh khủng bố Hay'at Tahrir al-Sham, liên kết với các nhóm chiến binh thuộc tổ chức Quân đội Syria tự do (FSA) được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn tiến hành cuộc tấn công quy mô lớn lần thứ 2 trên vùng nông thôn phía bắc tỉnh Hama.
Trong chiến dịch này, lực lượng Hồi giáo cực đoan nhằm mục đích rõ ràng là yểm trợ lực lượng khủng bố IS trong sự sụp đổ chiến tuyến khu vực phía đông Aleppo, đồng thời giảm áp lực cuộc tấn công của quân đội Syria đánh vào các quận ngoại ô Damascus. Ngày 21.03.2017, lực lượng Hồi giáo cực đoan với hơn 6.000 tay súng bắt đầu chiến dịch tấn công bằng 2 xe đánh bom tự sát VBIED, tập kích vào trạm kiểm soát của quân đội Syria bên ngoài thị trấn Souran.
Do lực lượng phòng thủ trên vùng nông thôn tỉnh Hama chủ yếu là các đơn vị vũ trang địa phương NDF, hai xe VBIED tập kích thành công, chọc thủng hệ thống phòng ngự của lực lượng vũ trang Syria. Trong vòng vài giờ, lực lượng Hồi giáo cực đoan đã ồ ạt tràn vào thị trấn, cuộc giao chiến ác liệt diễn ra trên đường phố.
Các tay súng khủng bố đầy lùi quân đội Syria ra khỏi thị trấn và chiếm được địa bàn chiến lược này sau nhiều giờ giao chiến. Cùng thời gian này phiến quân Hồi giáo cực đoan triển khai các mũi tấn công khác trên hướng đông nam thị trấn Haifaya và phía bắc thành phố Kito giáo Mhardah.
Chỉ trong vài ngày, các nhóm chiến binh thánh chiến, sử dụng lực lượng pháo binh bắn phá ác liệt chiến tuyến và các khu dân cư do chính quyền Syria kiểm soát, tiến hành nhiều vụ tấn công bằng xe bom tự sat VBIED, đánh mở rộng trên hướng bắc thành phố Hama và chiếm hàng loạt thị trấn và làng mạc quan trọng bao gồm các khu dân cư như Souran, Maardes, Kawkab, Khattab, Majdal, Kafr Amen, Marzaf và Shayzar. Trên toàn bộ chiến tuyến, các lực lượng vũ trang Syria bị đẩy lùi về hướng nam.
Cuộc tấn công của tổ chức Hay'at Tahrir al-Sham (Al-Qaeda Syria) trở thành khủng hoảng với quân đội Syria khi nhiều nhóm chiến binh cực đoan thuộc Quân đội Syria tự do (FSA), được Mỹ cung cấp vũ khí trang bị tham chiến và gây nhiều thiệt hại cho quân đội Syria. Liên minh các nhóm Hồi giáo thánh chiến tiến công bao vây thị trấn Mhardah và thị trấn pháo đài Ma'an. Đồng thời, lực lượng Hồi giáo thánh chiến cũng tiến hành liên tiếp 3 cuộc tấn công nhằm đánh chiếm thị trấn chiến lược Qomhana trên hai hướng chiến lược phía bắc và phía tây. Rất may mắn các lực lượng vũ trang Syria đẩy lùi tất cả các cuộc tấn công nhằm vào thị trấn chiến lược của người Sunni này.
Sau những đợt tấn công dữ dội, chiến dịch tiến công của lực lượng khủng bố giảm dần cường độ, quân đội Syria đã có thể tiến hành một số trận đánh phản công cục bộ, giành lại một số cao điểm then chốt gần thị trấn Qomhana.
Đây hoàn toàn không phải lực lượng Hồi giáo cực đoan đã xuống sức mà chỉ là hoạt động nhằm củng cố lại đội hình chiến đấu và chuẩn bị tập trung binh lực cho đợt tấn công mới, dữ dội và nguy hiểm hơn.
Sau một tuần giao chiến ác liệt trên nhiều hướng, quân đội Syria và các lực lượng vũ trang địa phương giành lại được các làng Kawkab, Tal Amen, Marzaf và Shayzar.
Để giải quyết khủng hoảng chiến trường giai đoạn 2 trên vùng nông thôn miền bắc Hama. Bộ tư lệnh tối cao quân đội Syria điều chuyển Lực lượng Tiger từ vùng nông thôn phía đông Aleppo và các đơn vị quân đoàn tình nguyện số 5 do cố vấn Nga huấn luyện đào tạo từ Palmyra, đưa thêm một số đơn vị thuộc lực lượng vũ trang địa phương NDF và Hezbollah lên chiến tuyến tăng cường cho chiến trường.
Chiến dịch phòng ngự miền Bắc Hama có sự yểm trợ hỏa lực tích cực của lực lượng không quân mạnh Syria và Nga. Lực lượng không quân Nga tiến hành các cuộc không kích dữ dội nhất đánh vào chiến tuyến Majdal và Qomhana, tập kích ác liệt vào thị trấn al-Ltamenah, đang bị lực lượng thánh chiến chiếm đóng.
Ngày 28.033.2017, nhóm Hồi giáo cực đoan đông quân nhất Syria Ahrar al-Sham tham chiến cùng với nhóm khủng bố Hay'at Tahrir al-Sham (al-Qaeda Syria) và Quân đội Syria tự do (FSA). Nhóm chiến binh nguy hiểm này đánh vào hướng bắc thị trấn Mhardah và Kernaz. Sau cuộc tấn công bất ngờ, Ahrar al-Sham đánh chiếm các làng Tal Jadida, al-Karamita và al-Sakhir.
Vài giờ sau cuộc tấn công, quân đội Syria tập trung binh lực và tiến hành trận đánh phản kích ác liệt. Trong ngôi làng al-Sakhir, do không có dân cư, quân đội Syria đã tổ chức trận đánh phục kích hỏa lực, bao vây tiêu diệt hàng chục tay súng thánh chiến khi liên minh các nhóm Hồi giáo cực đoan tiến vào trong làng.
Chiến trường phía đông Aleppo của IS hoàn toàn đổ vỡ, quân đội Syria cũng ngăn chặn thành công cuộc phản kích của phiến quân trong vùng công nghiệp Jobar, quân đội Syria giảm bớt được nhiều áp lực trên các chiến trường then chốt, có thể điều chỉnh lực lượng không quân sang hướng chiến trường tình Hama
Như vậy, trong giai đoan một của chiến dịch tấn công quy mô lớn này, mục tiêu trước mắt của lực lượng Hồi giáo cực đoan không đạt được nhiều kết quả như mong đợi. Nhưng các nhóm chiến binh cũng giành được nhiều địa bàn trên chiến trường Hama và chuyển hướng tấn công sang phía thị trấn Kito giáo Mhardah nhằm đánh chiếm khu dân cư then chốt này.
Mục tiêu thứ 2 là đánh chiếm thị trấn có đại đa số tín đồ Kito giáo sinh sống nhằm phục vụ cho mục đích chiến lược, kéo dài cuộc chiến tranh trên đất nước Syria và kêu gọi những kẻ cực đoan tham gia các tổ chức chống chính quyền nhằm tăng cường quân số. Các cuộc tấn công vào người dân khác tôn giáo, dân tộc, những hành động tàn bạo như hành quyết tập thể sẽ làm mất uy tín của chính quyền Syria và quân đội Nga, làm suy giảm niềm tin của người dân về khả năng bảo vệ của các lực lượng vũ trang Syria này. Một vụ tắm máu Kito giáo sẽ kích thích những kẻ cực đoan trong thế giới Ả rập tham gia đông đảo vào các lực lượng thánh chiến. Nhờ những kết quả này, cuộc chiến tranh ở Syria có thể kéo dài và hình thành lực lượng khủng bố đông đảo, tàn bạo hơn cả IS hoặc Al-Qaeda
Nhận rõ được âm mưu thủ đoạn của các thế lực hậu thuẫn cho lực lượng thánh chiến, Bộ Tư lệnh Tối cao quân đội Syria buộc phải dùng hết khả năng của mình để bảo vệ thị trấn Kito giáo và thị trấn tôn giáo dòng Sunni Qomhana. Các lực lượng vũ trang Syria hạ quyết tâm phải bảo vệ thị trấn Kito giáo Mhardah bằng mọi giá. Một trong những điển hình cụ thể là quân đội Syria đã điều chuyển 3 tổ hợp tên lửa nhiệt áp TOS-1 từ Latakia về Hama.
Có sự liên kết phối hợp tấn công của lực lượng khủng bố Hay'at Tahrir al-Sham (Al-Qaeda Syria), lực lượng Quân đội Syria tự do FSA và tổ chức Hồi giáo cực đoan thánh chiến lớn nhất Syria Ahrar al-Sham. Xuất thân từ tổ chức khủng bố Anh em Hồi giáo một lần nữa cho thấy đây chính là bộ tam tấu trong một giàn nhạc mà các thể lực nước ngoài đang giật dây nhằm lật đổ chính quyền Syria, xé nát đất nước này và nuôi dưỡng một lò lửa chiến tranh không bao giờ tắt.
Tình huống chiến trường Syria đã có sự thay đổi đáng kể. Lực lượng đặc biệt tinh nhuệ Tiger và quân đoàn tình nguyện số 5 đã tiếp cận khu vực chiến trường. Quân đội Syria vẫn còn lữ đoàn Diều hâu Sa mạc và một số đơn vị khác có thể điều chuyển về chiến trường phía bắc Hama. Lực lượng Hồi giáo cực đoan ở Jobar kiệt sức trong cuộc tấn công và IS đang lúng túng tự cứu mình trong cuộc tấn công của lực lượng dân quân người Kurd.
Nhưng tình huống chiến trường không hẳn đã thuận lợi cho quân đội Syria, không thể dự đoán được số lượng binh lực và vũ khí trang bị mà các thế lực nước ngoài viện trợ cho lực lượng “đối lập ôn hòa”. Hiện nay có khoảng 6.000 tay súng FSA do Ankara hậu thuẫn , sử dụng vũ khí và xe thiết giáp của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, nhóm Jaish Al-Izza, thuộc FSA đang sử dụng rất nhiều tên lửa chống tăng TOW do Mỹ cung cấp tấn công gây thiệt hại lớn cho quân đội Syria. Cuộc chiến sẽ trở nên không dự đoán được nếu lực lượng chiến binh ở Idlib, lực lượng Hồi giáo cực đoan thánh chiến thuộc chiến dịch Lá chắn Euprates cùng tham gia tấn công.
Tổng quan tình hình chiến trường Hama, tình đến ngày 29.03.2017 theo Al-Masdar News
NT