Thực hiện Quyết định số 259/QĐ-TTg ngày 22/2/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án đổi mới và hiện đại hóa công nghệ trong ngành công nghiệp khai khoáng đến năm 2025” UBND TP Hà Nội đã nâng cao công tác quản lý nhà nước, tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản.
Trong đó, cơ quan chức năng thành phố đã kiểm tra, phát hiện 73 vụ với 75 đối tượng vi phạm khai thác cát trái phép lòng sông, tạm giữ 79 tàu thuyền liên quan đến hoạt động khai thác như đầu nổ, sên, vòi. Đã hoàn thiện hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính 43 vụ, phạt tiền 1,41 tỷ đồng; tịch thu 1 tầu hút, 17 đầu nổ, 18 sên, 26 ống hút cát, 343m3 cát đen...
Ngoài ra, còn phối hợp với C67 Bộ Công an và Công an các tỉnh Phú Thọ, Hưng Yên, Vĩnh Phúc bắt giữ 13 vụ với 19 đối tượng, tạm giữ 2 tàu cuốc, 11 tàu hút, 1 tàu chở cát.
Hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn thành phố chủ yếu là hoạt động khai thác đá và khai thác cát sông. Hiện tại, do điều kiện kinh doanh và một số đơn vị đã hết thời hạn khai thác, không được gia hạn giấy phép khai thác nên toàn thành phố chỉ còn 8 doanh nghiệp khai thác đá và 10 đơn vị khai thác cát. Trong 8 doanh nghiệp khai thác đá, có 3 đơn vị vẫn đang tiến hành hoạt động khai thác, còn lại 5 đơn vị mặc dù giấy phép khai thác vẫn còn thời hạn nhưng đang tạm dừng để làm hoàn thiện thủ tục hoặc không hoạt động khai thác.
Tổng công suất khai thác đá theo thiết kế đã được duyệt của 3 đơn vị khai thác còn hoạt động hiện nay là 1.250.000m3/năm đá nguyên khai, tập trung tại địa bàn huyện Quốc Oai. Các đơn vị này đều chấp hành tốt các quy định của nhà nước về khai thác khoáng sản, thực hiện nghĩa vụ nộp thuế, quản lý môi trường, quản lý an toàn vật liệu nổ công nghiệp, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm người lao động.
Từ năm 2012 đến nay, các đơn vị trên đều hoạt động cầm chừng, đều không đạt được công suất thiết kế mà chỉ duy trì được hoạt động cho bộ máy quản lý. Các đơn vị này đều không có kế hoạch khai thác dài hạn nên trong các đề án xây dựng, hoạt động rất hạn chế đầu tư vào đổi mới công nghệ.