Trong lúc nước Mỹ vẫn đang trong cơn dữ chấn của cuộc bạo loạn trên Đồi Capitol hồi tuần trước, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho hay đảng Dân chủ đầu tiên sẽ đề nghị Phó Tổng thống Mike Pence kích hoạt Tu chính án 25 của Hiến pháp để tuyên bố rằng Tổng thống Trump không có đủ khả năng hoàn thành công việc.
Và nếu, như dự kiến, ông Pence và Nội các bác bỏ động thái này, đảng Dân chủ sẽ một lần nữa khởi động quy trình luận tội giống như họ thực hiện cách đây hơn 1 năm nhằm vào ông Trump.
Do ông Trump chỉ còn tính bằng ngày là phải rời khỏi Nhà Trắng, những nỗ lực tước bỏ quyền lực tổng thống một cách nhanh chóng của đảng Dân chủ sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Điều này có nghĩa rằng kịch tính xung quanh số phận của ông Trump, cùng khả năng ông bị luận tội một lần nữa, sẽ kéo dài nhiệm kỳ của ông, gây ảnh hưởng tới những ngày đầu tiên nhậm chức cảu Tổng thống đắc cử Joe Biden.
Dư chấn của vụ bạo động tại tòa nhà Quốc hội Mỹ đang tiếp tục lớn dần, khi nhiều thông tin và hình ảnh mới xuất hiện trên các trang tin tức, chỉ ra những tín hiệu đáng báo động.
Tuy nhiên, đây cũng là khoảng thời gian yên ắng. Lần đầu tiên trong vòng nhiều năm, người dân Mỹ không được tiếp xúc với những bình luận mang đậm tính công kích và có phần cực đoan của ông Trump trên Twitter, sau khi mạng xã hội này cấm ông vĩnh viễn vì lo ngại ông tiếp tục kích động tình trạng bạo lực.
Trong lúc chi còn chút ít thời gian tại nhiệm, Tổng thống Trump vẫn tiếp tục lên nhiều kế hoạch hành động, trong đó có chuyến thăm tới bức tường bao biên giới với Mexico mà ông khởi xướng xây dựng. Nhà Trắng cũng đã sẵn sàng hành động để xiết chặt các công ty mạng xã hội lớn đã dám tẩy chay Tổng thống Trump.
Ngoài ra, ông Trump được dự kiến sẽ ban hành nhiều lệnh ân xá mới gây tranh cãi trước khi hết nhiệm kỳ.
Chủ tịch Hạ viện: Trump là một “mối đe dọa tiềm tàng”
Làn sóng chi trích nhằm vào ông Trump đang tăng dần tại Hạ viện, và là động cơ thúc đẩy các nghị sĩ trong viện này đẩy nhanh tiến trình luận tội ông liên quan tới hành động kích động cuộc biểu tình bạo động nhằm vào hệ thống chính trị của Mỹ hồi tuần trước.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi có kế hoạch tìm kiếm sự đồng thuận với một nghị quyết kêu gọi Phó Tổng thống Pence và Nội các kích hoạt Ti chính án 25, tuyên bố ông Trump không còn phù hợp để làm tổng thống.
Trong trường hợp nỗ lực này thất bại (gần như chắc chắn), bà Pelosi sẽ khởi động kế hoạch B là kêu gọi Hạ viện ủng hộ một cuộc bỏ phiếu trong hôm 12/1/2021. Nếu ông Pence không hành động trong vòng 24 giờ, đảng Dân chủ sẽ khởi động tiến trình luận tội ông Trump, lần thứ hai chi trong một nhiệm kỳ tổng thống.
“Để bảo vệ Hiến pháp và nền dân chủ của chúng ta, chúng tôi sẽ hành động khẩn cấp, bởi Tổng thống gây ra mối đe dọa tiềm tàng cho cả hai” – bà Pelosi nói trong một bức thư gửi các đồng nghiệp trong đảng Dân chủ - “Cứ mỗi ngày qua đi, nỗi kinh hoàng do cuộc tấn công nhằm vào nền dân chủ của chúng ta, gây ra do Tổng thống, càng tăng thêm, bởi vậy cần phải hành động ngay lập tức”.
Đảng Dân chủ cho rằng việc họ thúc đẩy lần luận tội thứ hai là do ông Trump đã lạm dụng quyền lực của mình, trở thành mối đe dọa khủng khiếp với nước Mỹ và cả thế giới, bởi vậy cần bị phế truất ngay lập tức. Ngoài ra, một cuộc xét xử tại Thượng viện có khả năng sẽ chặn ông Trump chạy đua tổng thống một lần nữa.
Lo ngại về những ngày đầu nhậm chức của ông Biden
Tuy nhiên, thời gian lại không cho phép đảng Dân chủ được toại nguyện trong nỗ lực luận tội.
Thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện, Mitch McConnell, nói rằng do khó có khả năng đạt được sự động thuận tại Thượng viện về vấn đề trên, nên ngày sớm nhất mà một cuộc xét xử có thể diễn ra tại Thượng viện là 20/1, trùng ngày ông Biden tuyên thệ nhậm chức và đảng Dân chủ chính thức kiểm soát Thượng viện – sau khi 2 ứng viên của họ giành chiến thắng ở Georgia hồi tuần trước.
Điều đó có nghĩa rằng, đảng Dân chủ sẽ phải bỏ ra những ngày đầu tiên của Tổng thống mới, hay thậm chí nhiều tuần lễ, để tìm cách kết tội một vị Tổng thống vốn đã rời khỏi Nhà Trắng.
Viễn cảnh đó không chỉ làm lu mờ hy vọng của ông Biden trong việc giúp nước Mỹ lật sang trang mới sau thời kỳ Trump, mà còn làm chậm việc thực thi gói cứu trợ cần thiết để giúp đất nước vượt qua đại dịch COVID-19.
Ngoài ra, một cuộc xét xử tại Thượng viện, có khả năng có sự xuất hiện của luật sư riêng cảu ông Trump là Rudy Giuliani, sẽ cho ông Trump cơ hội để trỗi dậy một lần nữa và tập hợp các thành viên đảng Cộng hòa ủng hộ ông.
