Để thực hiện các chỉ tiêu tại Nghị quyết số 43-NQ/TW về phát triển Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia của Bộ Chính trị, thành phố Đà Nẵng đã đề ra hàng loạt nhiệm vụ, giải pháp cụ thể. Ngoài ra, Đà Nẵng cũng đặt thêm nhiều chỉ tiêu phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST), chuyển đổi số (CĐS) dựa trên đặc thù phát triển của thành phố. Một trong số đó là mục tiêu đưa Đà Nẵng vào nhóm các TP dẫn đầu ở khu vực Đông Nam Á về trình độ KHCN, CĐS và ĐMST.
Và để làm rõ bước đi quan trọng giúp Đà Nẵng trở thành “bệ đỡ” cho doanh nghiệp công nghệ "cất cánh" cũng như các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để thành phố thực hiện các mục tiêu vừa nêu, VietTimes đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Trung Chinh.
- Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2024 do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố cho thấy Đà Nẵng dẫn đầu các chỉ số như chi cho KHCN, số doanh nghiệp mới thành lập và số đơn đăng kí sáng chế, giải pháp hữu ích... Vậy thành phố đã đạt được những kết quả gì nổi bật thưa ông?
- Trong thời gian qua, Đà Nẵng đã có những kết quả nổi bật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và có đóng góp rõ nét vào sự phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là sự chuyển hướng lấy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo làm nền tảng quan trọng, động lực chủ yếu để thúc đẩy phát triển kinh tế, thay đổi mô hình tăng trưởng và tập trung vào sự phát triển của doanh nghiệp.
Một số kết quả đạt được có thể kể đến đó là Đà Nẵng luôn xếp thứ hạng cao trong đánh giá Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương PII và dẫn đầu vùng Bắc trung bộ và duyên hải miền Trung theo công bố xếp hạng của Bộ KH&CN.
Hay như 4 năm liên tiếp được vinh danh và trao tặng Giải thưởng TP hấp dẫn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo do Hiệp hội phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam tổ chức.
Đặc biệt, trong năm 2023 Đà Nẵng lần đầu tiên góp mặt trong danh sách top 1.000 TP tiêu biểu toàn cầu về hệ sinh thái khởi nghiệp theo xếp hạng của Trung tâm Nghiên cứu và lập bản đồ hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu StartupBlink (cùng với TP HCM và Hà Nội). Bên cạnh đó, Đà Nẵng đứng thứ 6 cả nước về số lượng văn bằng sở hữu trí tuệ được cấp.
Về chuyển đổi số, phát triển thành phố thông minh, năm 2024 đánh dấu 14 năm liên tiếp Đà Nẵng dẫn đầu cả nước về chỉ số Vietnam ICT Index khối các tỉnh, TP; năm thứ 3 liên tiếp đến nay xếp hạng Nhất chuyển đổi số cấp tỉnh DTI; đặc biệt Đà Nẵng là địa phương duy nhất tại Việt Nam 5 năm liền được trao giải thưởng TP thông minh xuất sắc, minh chứng cho những thành tựu vượt trội trong quá trình chuyển đổi số.
Những kết quả này làm nền tảng vững chắc, mở ra thêm nhiều không gian phát triển mới cho TP. Năm 2024, Đà Nẵng đã bắt đầu triển khai lĩnh vực vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ, đón đầu xu hướng công nghệ mới của thế giới.
- Để có những kết quả này, thể chế, chính sách đóng vai trò rất quan trọng?
- Đúng vậy, thể chế, chính sách là vấn đề cốt lõi, rất quan trọng để thúc đẩy sự phát triển KHCN, CĐS và ĐMST, và là một trong các lợi thế cạnh tranh của thành phố.
Trong giai đoạn 2021-2024, Đà Nẵng đã ban hành 59 văn bản, cơ chế, chính sách phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, Đà Nẵng cũng đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ, thúc đẩy hoạt động sáng kiến, lao động sáng tạo và hoạt động trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Đặc biệt, tháng 6 năm 2024, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù mang tính vượt trội, đột phá.
Từ chính sách này, HĐND TP ban hành các Nghị quyết cụ thể để triển khai, có hiệu lực thi hành vào tháng 1/2025. Đây là các nội dung quy định mang tính đột phá, chưa có tiền lệ, được thiết kế đơn giản, thuận lợi, nhiều phương án cho tổ chức, doanh nghiệp lựa chọn phù hợp với thực tiễn.
Đà Nẵng đã đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trong lĩnh vực khoa học và công nghệ nhằm nâng cao năng lực, đảm bảo cơ sở hạ tầng kỹ thuật để thực hiện các hoạt động chuyên môn phục vụ công tác quản lý Nhà nước và mở rộng phát triển dịch vụ công về KH&CN.
Đề án mở rộng, nâng cấp Trung tâm Công nghệ sinh học phục vụ nghiên cứu và phát triển vùng Nam Trung Bộ, hay các dự án xây dựng mới, cải tạo trụ sở các đơn vị sự nghiệp KH&CN công lập; dự án Không gian đổi mới sáng tạo Đà Nẵng; đầu tư phát triển Khu công nghệ cao; đầu tư hoàn thiện và nghiên cứu quy hoạch mở rộng các khu công nghệ thông tin tập trung… là những ví dụ cụ thể cho việc đầu tư này.
Về công tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, thành phố đã tập trung đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ các cấp. Từ năm 2021 đến nay đã triển khai thực hiện tổng cộng 105 nhiệm vụ KH&CN các cấp với tổng kinh phí đầu tư hàng trăm tỷ đồng.
Các kết quả nghiên cứu khoa học này đã được ứng dụng trực tiếp tại các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị và được công bố trên các tạp chí khoa học uy tín trong và ngoài nước. Có nhiều kết quả nghiên cứu đạt các giải thưởng về KH&CN và được cấp bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, phục vụ phát triển địa phương.
Thời gian qua, TP cũng đã hỗ trợ doanh nghiệp và phát triển thị trường KH&CN thông qua các hoạt động như phát triển các kênh thông tin, kết nối cung cầu công nghệ, tăng cường xúc tiến, tạo lập cơ hội liên kết, kết nối cung - cầu công nghệ thông qua các hoạt động, sự kiện, triển lãm, thúc đẩy đổi mới công nghệ của doanh nghiệp và mở rộng kết nối giữa Đà Nẵng với địa phương trong và ngoài nước.
Một nội dung quan trọng nữa là Đà Nẵng đã xây dựng nhiều chương trình, chính sách và triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Trên địa bàn hiện đang có 3 Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; 12 vườn ươm; 3 không gian sáng chế; 8 không gian làm việc chung; 6 quỹ đầu tư khởi nghiệp, nhiều câu lạc bộ khởi nghiệp và sự tham gia tích cực của các cơ quan Nhà nước, viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia, nhà khoa học, cố vấn khởi nghiệp, nhà đầu tư thiên thần cùng cộng đồng các dự án/doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Thông qua các hoạt động hỗ trợ, địa phương đã ươm tạo, tăng tốc, phát triển 189 dự án và 83 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hình thành và phát triển được hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có sự kết nối mạnh mẽ trong và ngoài nước.
Về mở rộng quan hệ quốc tế, Đà Nẵng đã tăng cường hợp tác với các đối tác quốc tế, qua đó trao đổi kinh nghiệm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, kết nối và thu hút các quỹ đầu tư đến Đà Nẵng. Kết quả là Đà Nẵng đã thiết lập và ra mắt không gian đổi mới sáng tạo Đà Nẵng - Seoul và Không gian đổi mới sáng tạo Đà Nẵng - Singapore để hỗ trợ cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và các thành tố trong hệ sinh thái của TP.
- Về chuyển đổi số và xây dựng thành phố thông minh, Đà Nẵng định hướng thế nào?
- Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị về phát triển Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định “Công nghiệp công nghệ cao gắn với xây dựng đô thị sáng tạo, khởi nghiệp” và “Công nghiệp công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông gắn với nền kinh tế số” là 2 trong 5 lĩnh vực mũi nhọn của Đà Nẵng và cần ưu tiên nguồn lực, chú trọng phát triển; đồng thời đặt ra mục tiêu “Đến năm 2030: Hoàn thành xây dựng đô thị thông minh kết nối đồng bộ với các mạng lưới đô thị thông minh trong nước và khu vực ASEAN”.
Trong thời gian qua, Đà Nẵng đã ban hành và triển khai nhiều Nghị quyết, đề án về chuyển đổi số. Đến nay, hoạt động chuyển đổi số đã có kết quả tích cực, là một điểm sáng của địa phương.
- Phát triển nhân lực luôn là ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số, Đà Nẵng cũng được biết đến là một trong những địa phương có nhiều chính sách thu hút nhân tài hàng đầu cả nước, vậy tới nay đội ngũ nhân lực thành phố đã đáp ứng được yêu cầu phát triển chưa, thưa ông?
- Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là nhiệm vụ quan trọng và xuyên suốt quá trình phát triển của Đà Nẵng.
Thời gian qua, địa phương đã ban hành nhiều quyết sách quan trọng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức như quy định, chương trình, đề án về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và đặc biệt là chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao. Từ đó góp phần quan trọng vào thành tựu trong xây dựng và phát triển Nẵng trong hơn 25 năm qua.
Tính đến tháng 11/2024, tổng số cán bộ, công chức, viên chức thuộc UBND TP là 24.037 người trong đó, 3.301 người có trình độ trên đại học (chiếm 13,7%, số lượng tiến sĩ là 62 người); 17.763 người có trình độ đại học (chiếm 73,9%) và 2.973 người có trình độ dưới đại học (chiếm 12,4%), cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của địa phương.
Về công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trên địa bàn thành phố hiện có 12 trường đại học, ngoài ra còn có các viện nghiên cứu, các cơ sở đào tạo, liên kết đào tạo của các trường đại học ngoài TP. Chúng tôi đang có 251 giáo sư, phó giáo sư cùng đội ngũ trí thức đông đảo từ các trường, viện.
Đây là lực lượng then chốt tham gia nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho TP và khu vực.
- Với những kết quả đã đạt được cùng đội ngũ nhân lực chất lượng, có thể nói Đà Nẵng có không ít thuận lợi để phát triển, vậy có khó khăn, thách thức không thưa ông?
- Có chứ, Đà Nẵng đối mặt nhiều khó khăn thách thức.
Chúng ta cần thẳng thắn nhìn thẳng vào những tồn tại, hạn chế của địa phương như: Tiềm lực, trình độ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa cao; hạ tầng khoa học công nghệ và công nghệ thông tin tuy đã được quan tâm đầu tư nhưng chưa đáp ứng nhu cầu trong bối cảnh phát triển hiện nay.
Việc kết nối, chia sẻ dữ liệu còn hạn chế; cơ sở dữ liệu chuyên ngành chưa đảm bảo chất lượng; nguồn nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu trong tình hình mới; cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp và đầu tư ngân sách cho khoa học và công nghệ chưa đủ mạnh; hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo TP đã hình thành và phát triển, tuy nhiên, số lượng và chất lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vẫn còn khiêm tốn...
Chính vì vậy, để đạt được các mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 57-NQ/TW, Đà Nẵng đã đặt ra các nhiệm vụ, giải pháp một cách chủ động, đồng bộ, hiệu quả để hiện thực hoá Nghị quyết này.
Đà Nẵng xác định chỉ tiêu bằng hoặc cao hơn chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết số 57-NQ/TW để bứt phá, trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số hàng đầu.
- Ông có thể chia sẻ định hướng của Đà Nẵng để hiện thực hoá Nghị quyết số 57-NQ/TW?
- Thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 57 của Thành ủy Đà Nẵng và ban hành quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo. Ban Chỉ đạo gồm 30 thành viên do Bí thư Thành ủy làm Trưởng ban; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy và tôi làm Phó trưởng ban.
Ban chỉ đạo đã họp phiên thứ nhất để cho ý kiến về các nội dung quan trọng thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Để thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, qua xem xét các số liệu thực tế của địa phương, Đà Nẵng đã xây dựng Chương trình hành động của Thành ủy, trong đó bám sát các chỉ tiêu theo Nghị quyết 57-NQ/TW, trong đó có 3 chỉ tiêu đề xuất vượt so với Nghị quyết số 57-NQ/TW. Ngoài ra, Đà Nẵng bổ sung 19 chỉ tiêu cụ thể dựa trên đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số tại thành phố.
Trong đó, Đà Nẵng xác định mục tiêu thuộc nhóm 5 tỉnh, thành dẫn đầu toàn quốc và nhóm các TP dẫn đầu của khu vực Đông Nam Á về trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đóng góp của tăng năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế ở mức trên 55%, kinh tế số mỗi ngành, lĩnh vực chiếm tối thiểu 20%, thương mại điện tử trong buôn bán lẻ đạt 20%...; bố trí kinh phí chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) chiếm 2% GRDP, trong đó kinh phí từ xã hội chiếm hơn 60%; Bố trí tối thiểu 3% tổng chi ngân sách hằng năm cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và tăng dần theo yêu cầu phát triển.
Hoàn thành xây dựng đô thị thông minh kết nối, đồng bộ với mạng lưới đô thị thông minh trong nước và khu vực Đông Nam Á…; có tối thiểu có 1 doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến hoạt động tại TP, thu hút được khoảng 10 doanh nghiệp có doanh thu ít nhất 1 tỷ USD đặt trụ sở nghiên cứu, sản xuất tại Đà Nẵng, có ít nhất 1 doanh nghiệp công nghệ số có nhân lực 15.000 người hoặc đạt doanh thu 2 tỷ USD/năm…
- Mục tiêu rất nhiều những rõ ràng là không dễ để đạt được, Đà Nẵng đã đề ra những nhiệm vụ, giải pháp gì để thành phố đạt được các chỉ tiêu đặt ra?
- Chúng tôi đã đặt ra 59 nhiệm vụ hành động cụ thể theo 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp rất cụ thể, phù hợp với đặc điểm của địa phương.
Giới hạn trong nội dung phỏng vấn, tôi có thể chia sẻ tóm tắt các nhiệm vụ, giải pháp chính.
Thứ nhất, nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nhóm này gồm 7 nhiệm vụ cụ thể.
Thứ hai, khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện và triển khai hiệu quả cơ chế chính sách; xoá bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển; đưa cơ chế chính sách thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số .
Đây là nhóm nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, thể hiện vai trò của Nhà nước trong qua trình triển khai, thúc đẩy hỗ trợ và tạo động lực phát triển KHCN, ĐMST và CĐS thông qua cơ chế, chính sách, đảm bảo môi trường thuận lợi, thông thoáng để phát triển, đưa cơ chế chính sách thành một lợi thế cạnh tranh. Nhóm này gồm 13 nhiệm vụ cụ thể
Thứ ba, tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đầu tư hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chiến lược mang tính nền tảng, là yếu tố cốt lõi để tạo đà bức phá, trong đó, ưu tiên phát triển kết cấu hạ tầng KH&CN và hạ tầng số để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nền kinh tế số, xã hội số. Nhóm này gồm 14 nhiệm vụ cụ thể.
Thứ tư, phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Cùng với hoàn thiện cơ chế chính sách và tăng cường đầu tư hạ tầng, phát triển và trọng dụng nhân lực chất lượng cao chính là yếu tố then chốt, đảm bảo đầy đủ các thành phố phát huy tiềm lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội thành phố. Nhóm này có 5 nhiệm vụ cụ thể.
Thứ năm đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị; nâng cao hiệu quả quản trị, hiệu lực quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực, bảo đảm quốc phòng và an ninh.
Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là xu thế tất yếu, là đòn bẩy then chốt để nâng tầm hiệu quả quản lý Nhà nước. Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến vào hoạt động của cơ quan Nhà nước sẽ tạo bước chuyển mình mạnh mẽ, nâng cao hiệu quả, phục vụ nhân dân tốt hơn, tối ưu hoá quy trình quản lý và nâng cao năng lực điều hành trong mọi lĩnh vực, từ kinh tế - xã hội đến quốc phòng – an ninh. Nhóm này gồm 6 nhiệm vụ cụ thể.
Thứ sáu, thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong doanh nghiệp.
Với quan điểm lấy doanh nghiệp làm trung tâm, là lực lượng nòng cốt của hệ sinh thái khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, thành phố đã và đang triển khai đồng bộ nhiều chính sách khuyến khích, hỗ trợ cho doanh nghiệp tiếp cận và làm chủ công nghệ tiên tiến, công nghệ số, ứng dụng KH&CN vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhóm này gồm 6 nhiệm vụ cụ thể.
Cuối cùng là tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Hợp tác quốc tế là nhân tố quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giúp Đà Nẵng hội nhập nhanh chóng, kế thừa và vận dụng những thành tựu thế giới trong phát triển kinh tế - xã hội. Nhóm này gồm 7 nhiệm vụ cụ thể.
- Vậy còn tổ chức và giám sát thực hiện ra sao để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đặt ra, thưa ông?
- Dự thảo chương trình hành động đã phân công tổ chức thực hiện một cách cụ thể để triển khai thực hiện nhiệm vụ, giải pháp bám sát theo các mục tiêu đề ra với phụ lục các nhiệm vụ cụ thể giao cho cả hệ thống chính trị tham gia.
Để đạt được kết quả tốt, chúng tôi đặc biệt chú trọng tổ chức triển khai thực hiện một cách chủ động, hiệu quả; thường xuyên kiểm tra, giám sát thực hiện; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, từng cơ quan, đơn vị và từng cá nhân liên quan.
- Xin cảm ơn ông!
Bình luận của bạn đọc
Bình luận bằng tài khoản VietTimes
Bình luận bằng tài khoản mạng xã hội
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu