Những yếu tố ly kỳ xoay quanh vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, Giám đốc Tài chính (CFO) tập đoàn Huawei, tại Canada đã lan đến cả Hong Kong. Tài liệu của tòa án Canada tuần qua cho thấy bà Mạnh giữ đến 7 hộ chiếu, trong đó gồm 4 hộ chiếu của Trung Quốc và 3 hộ chiếu của Hong Kong.
“Trong vòng 11 năm qua, bà Mạnh đã được cấp không dưới 7 hộ chiếu khác nhau từ Trung Quốc và Hong Kong”, thư của Bộ Tư pháp Mỹ gửi phía Canada cho biết.
Các công tố viên Mỹ dùng yếu tố này để cảnh báo bà Mạnh có rủi ro bỏ trốn nếu được bảo lãnh. Lá thư của phía Mỹ còn liệt kê cụ thể số của từng hộ chiếu.
Người phát ngôn của Cơ quan Nhập cư Hong Kong từ chối bình luận về những trường hợp mang tính đơn lẻ. Tuy nhiên, người phát ngôn xác nhận rằng những trường hợp được cấp hộ chiếu của đặc khu Hong Kong chỉ được sở hữu một hộ chiếu có hiệu lực cho mỗi lần cấp, theo South China Morning Post.
Có những trường hợp người giữ hộ chiếu sẽ nộp đơn xin giữ một hộ chiếu cũ và không còn hiệu lực (hết hạn, hư hỏng hoặc phiên bản cũ). Hộ chiếu này có thể còn visa có hiệu lực nên sẽ sử dụng kết hợp với hộ chiếu mới. Tuy nhiên, bản thân hộ chiếu cũ vẫn không có giá trị sử dụng độc lập.
“Liên kết chéo hộ chiếu HKSAR nghĩa là sử dụng cùng lúc cả hộ chiếu cũ và hộ chiếu mới nhằm sử dụng được visa còn hiệu lực nằm trên hộ chiếu cũ, nhưng bản thân hộ chiếu cũ vẫn sẽ bị hủy”, người phát ngôn này cho biết. “Mọi cá nhân được cấp hộ chiếu sẽ không sở hữu cùng lúc nhiều hơn một hộ chiếu HKSAR có hiệu lực”.
South China Morning Post dẫn nguồn tin cho biết có khả năng bà Mạnh chỉ sở hữu một hộ chiếu Hong Kong hợp lệ, nhưng mang theo 2 hộ chiếu cũ khi ra nước ngoài vì cần sử dụng visa còn hiệu lực.
Các chuyên gia luật và chính trị gia Hong Kong trong tuần qua đặt nghi vấn vì sao CFO của Huawei nắm trong tay nhiều hộ chiếu như vậy. Một số nhà lập pháp Hong Kong đã yêu cầu cơ quan chức năng tiến hành điều tra.
Eric Cheung Tat-ming, chuyên gia luật tại Đại học Hong Kong, lưu ý cả 3 hộ chiếu Hong Kong của bà Mạnh đều mở đầu bằng ký hiệu KJ. Ông cho rằng các hộ chiếu được cấp liên tiếp trong một thời gian ngắn và việc bà dùng hết 2 hộ chiếu là vô lý. Ngược lại, trả lời South China Morning Post, một nguồn tin chính quyền cho biết các ký hiệu này chỉ thể hiện số lượng trang của hộ chiếu.
Trong khi đó, 2 cựu lãnh đạo cơ quan an ninh Hong Kong là Lai Tung-kwok và Regina Ip Lau Suk-yee đã lên tiếng xoa dịu những quan ngại về lỗ hổng trong hệ thống nhập cư của đặc khu. Cả 2 từng là lãnh đạo Cơ quan Nhập cư Hong Kong.
Bà Regina cho rằng các văn bản của tòa án và đăng tải truyền thông thời gian qua chưa cho thấy đủ bằng chứng bà Mạnh sở hữu nhiều hơn một hộ chiếu Hong Kong hợp lệ. Tuy nhiên, bà thừa nhận việc Mạnh Vãn Châu bị bắt giữ khi mang theo hộ chiếu Hong Kong buộc chính quyền đặc khu này phải theo dõi sát sao diễn biến vụ án.
Bà Mạnh Vãn Châu là con gái của chủ tịch kiêm nhà sáng lập tập đoàn Huawei, ông Nhậm Chính Phi. Bà bị giới chức Canada bắt giữ khi đang chuyển tiếp chuyến bay ở Vancouver vào ngày 1/12, theo lệnh bắt và yêu cầu dẫn độ của tòa án Mỹ.
Bà bị cáo buộc bao che mối liên quan của tập đoàn này với mọt doanh nghiệp cung cấp thiết bị cho Iran và vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ.