Chuyến thăm của Đệ nhị phu nhân và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ gây phẫn nộ ở Greenland

Thủ tướng chính phủ tự trị Greenland Mute Egede đã tức giận chỉ trích rằng sự sắp xếp này của Mỹ rõ ràng là gây sức ép và sự khiêu khích đối với hòn đảo mà Tổng thống Trump từng đe dọa sẽ "chiếm giữ". Ông nói: "Mục đích duy nhất là để thể hiện quyền lực với chúng tôi".

Các quan chức Greenland khác chỉ ra rằng Greenland vừa hoàn thành cuộc bầu cử Quốc hội, chính phủ mới vẫn chưa được thành lập và cuộc bầu cử địa phương sắp diễn ra. Họ cho rằng chuyến thăm này nhằm can thiệp vào quá trình dân chủ của hòn đảo.

Theo tuyên bố của Nhà Trắng vào ngày 23/3, trong chuyến thăm kéo dài 3 ngày, bà Usha, con trai và phái đoàn Mỹ sẽ "thăm các di tích lịch sử, tìm hiểu về di sản văn hóa của Greenland" và tham dự cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo thường niên của Greenland. Usha và phái đoàn "rất vui mừng khi chứng kiến ​​cuộc đua này và tôn vinh văn hóa cũng như sự thống nhất của Greenland", tuyên bố cho biết.

Tuy nhiên, theo các báo Berlingstige và Jyllands-Posten của Đan Mạch ra ngày 22/3, Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống, ông Michael Waltz sẽ tới thăm Nuuk, thủ phủ của Greenland, cùng với bà Usha và thăm căn cứ quân sự duy nhất của Mỹ ở phía bắc hòn đảo.

"Với tình hình hiện tại, chuyến thăm sắp tới không nên chỉ được coi là chuyến thăm vô hại của vợ một chính trị gia", nói về phái đoàn Mỹ sắp đến đây, Thủ tướng Greenland Mute Egede ngày 23/3 đã thẳng thắn trả lời phỏng vấn báo chí.

Ông Egede tin rằng sự sắp đặt này của Mỹ "rõ ràng là khiêu khích" và rất nguy hiểm. "Cố vấn An ninh Quốc gia (Mỹ) đến Greenland làm gì? Mục đích duy nhất là để thể hiện sức mạnh với chúng tôi. Tín hiệu này là không thể nhầm lẫn", ông nói.

Các quan chức Greenland khác cũng phê phán thời điểm chuyến thăm không phù hợp. Đầu tháng này, Greenland đã tổ chức bầu cử Quốc hội tự trị. Đảng Dân chủ thiên về kinh doanh và chủ trương độc lập đã trở thành đảng lớn nhất trong quốc hội, nhưng vẫn chưa thành lập xong chính phủ.

"Người Mỹ biết rất rõ chúng tôi đang đàm phán và động thái này một lần nữa cho thấy họ thiếu tôn trọng nhân dân Greenland", Jens-Fredrik Nielsen, chủ tịch đảng Dân chủ và dự kiến ​​sẽ trở thành thủ tướng mới của Greenland, thẳng thắn nói.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen ngày 23/3 tuyên bố rằng: cả Đan Mạch và Greenland đều không mời các quan chức Mỹ đến thăm.

"Chuyến thăm này không thể được xem xét một cách riêng lẻ, mà phải gắn với các tuyên bố công khai trước đây của chính quyền Trump", bà Frederiksen cho biết. "Chúng tôi nhìn nhận vấn đề này rất nghiêm túc".

Chuyến thăm có vẻ như mang tính "cá nhân" này cũng diễn ra vào dịp trước cuộc bầu cử địa phương của Greenland diễn ra vào ngày 1/4. Malik Berthelsen, Thị trưởng Sisimiut, thị trấn lớn thứ hai của Greenland, nơi tổ chức cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo truyền thống, nói với giới truyền thông địa phương rằng phái đoàn Mỹ đã liên lạc với ông trước và bày tỏ mong muốn được gặp mặt, nhưng ông "lịch sự từ chối" với lý do là bận bầu cử.

Aaja Chemnitz, nghị sĩ quốc hội Đan Mạch đại diện cho Greenland, còn đi xa hơn khi cho rằng chuyến thăm của phái đoàn Mỹ là hành động can thiệp vào cuộc bầu cử của Greenland. "Rõ ràng là nhóm của Trump không tôn trọng quyền tự quyết của chúng tôi mà không cần sự can thiệp từ bên ngoài", bà viết trên mạng xã hội.

Trong thời gian gần đây, ông Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn mạnh mẽ giành quyền kiểm soát Greenland. Ông còn nói sẽ không loại trừ khả năng giành quyền kiểm soát Greenland thông qua "áp lực quân sự hoặc kinh tế".

Những lời lẽ của ông Trump đã dẫn tới sự gia tăng tâm lý chống Mỹ ở Greenland. Vào ngày 15/3, khoảng 800 người đã xuống đường ở Nuuk để biểu tình sau khi ông Trump một lần nữa tuyên bố rằng ông tin việc Mỹ thôn tính Greenland "sẽ xảy ra" và nói "có thể" sẽ gia tăng sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Greenland.

Vào tháng 1 năm nay, các báo Sermitsiaq và Berlingstige đã ủy quyền cho viện nghiên cứu Verian của Anh tiến hành một cuộc thăm dò, phỏng vấn 497 người dân Greenland từ 18 tuổi trở lên. Kết quả cho thấy 85% số người được hỏi không muốn gia nhập Mỹ, 9% số người được hỏi chưa đưa ra quyết định, chỉ có 6% số người được hỏi muốn gia nhập nước Mỹ.