Cái chết của Zahran Alloush đe dọa đàm phán hòa bình

Việc Zahran Alloush - Thủ lĩnh một trong những nhóm nổi dậy hùng mạnh nhất của Syria, thiệt mạng trong cuộc không kích hôm 25-12 là cú sốc với cuộc nổi dậy gần 5 năm tại Syria, đồng thời đe dọa nghiêm trọng tiến trình hòa bình mong manh.
Zahran Alloush. Ảnh: Youtube
Zahran Alloush. Ảnh: Youtube

Alloush, 44 tuổi, là chỉ huy của phong trào Jaish al-Islam (Quân đội Islam), nhóm nổi dậy nổi trội tại thành trì Eastern Ghouta của quân nổi dậy Syria ở phía đông thủ đô Damascus.

Cú sốc giáng vào quân nổi dậy

Vài giờ sau khi Alloush thiệt mạng, các thành viên lãnh đạo Jaish al-Islam đã bổ nhiệm Abu Himam al-Buwaydani làm thủ lĩnh thay thế.

Theo tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR), Buwaydani là một doanh nhân 40 tuổi đến từ Douma. Ông này sinh ra trong một gia đình có quan hệ mật thiết với nhóm Anh em Hồi giáo.

Hiện thông tin về lực lượng nào đứng sau cuộc không kích đã giết chết Alloush vẫn chưa được xác thực. Một số nguồn tin khẳng định đó là cuộc không kích của Nga, trong khi lại có nguồn tin nói rằng đó là cuộc không kích của chính phủ Syria và sử dụng tên lửa của Nga. Ngoài Alloush, 5 chỉ huy khác của Jaish al-Islam và hàng chục tay súng khác thiệt mạng trong cuộc không kích nói trên, nhắm vào cuộc họp bí mật của tổ chức này ở Eastern Ghouta. Một thành viên cấp cao của Jaish al-Islam nói rằng 3 chiếc máy bay đã tấn công cuộc họp này.

Chính phủ Syria cũng như truyền thông thân chính phủ quốc gia Trung Đông này thường xuyên liệt Jaish al-Islam vào danh sách khủng bố. Và sau khi nổi lên thông tin Alloush thiệt mạng, truyền thông địa phương đưa tin quân đội Syria đã tiến hành một “chiến dịch đặc biệt” tiêu diệt Alloush và gọi đó là một phần của sứ mệnh quốc gia.

Theo đó, ít nhất 12 thành viên của Jaish al-Islam và 7 thành viên khác của nhóm nổi dậy khác mang tên Islamist Ahrar al-Sham bị tiêu diệt trong cuộc không kích.

Jaish al-Islam vốn là nhóm nổi dậy nổi trội nhất ở vùng Eastern Ghouta thường xuyên hứng chịu các cuộc không kích từ chính quyền. Vốn nhận sự hẫu thuẫn từ Ả Rập Saudi, nhóm nổi dậy đầy uy lực này gần đây đã tham dự vào các cuộc hội đàm của quân nổi dậy tại Riyadh. Jaish al-Islam luôn kiên định với tư tưởng cực đoan và ủng hộ thiết lập một nhà nước Hồi giáo trước khi chuyển sang theo đuổi những lập trường ôn hòa hơn trong thời gian gần đây.

Zahran Alloush

Zahran Alloush sinh năm 1971 tại Douma, một trong những thị trấn lớn nhất ở Eastern Ghouta. Cha ông là một nhà thuyết pháp Hồi giáo Salafi có tiếng và hiện đang sống ở Riyadh.

Nối gót cha, Alloush cũng theo đuổi nghiên cứu về tôn giáo ở cả Syria và Ả Rập Saudi. Ông bị bắt giữ năm 2009 và được ân xá tại ngoại tháng 6-2011, chỉ 3 tháng trước khi nổ ra cuộc nổi dậy chống Chính phủ Bashar al-Assad. Alloush bắt đầu cầm súng và kết nối một nhóm nổi dậy dưới ngọn cờ Jaish al-Islam năm 2013. Hình ảnh quen thuộc của vị thủ lĩnh này là mái tóc cắt gọn và bộ râu sậm màu. Ông thường xuyên ăn mặc theo phong cách nhà binh.

Jaish al-Islam lớn mạnh và chiếm giữ vùng Eastern Ghouta, chống lại cả chính phủ Assad và nhóm thành chiến Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Tuy nhiên, nhóm này cũng đối mặt với không ít chỉ trích từ các nhóm hoạt động bảo vệ nhân quyền.

Tổn thất

Giới phân tích cho rằng cái chết của Alloush sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới lực lượng nổi dậy tại Syria và giáng đòn mạnh vào nỗ lực hòa đàm nhằm giải quyết khủng hoảng dai dẳng ở quốc gia Trung Đông này.

Jaish al-Islam là một trong những nhóm nổi dậy hàng đầu được mời tới cuộc hội đàm ở Riyadh hồi đầu tháng này để tìm tiếng nói chung nhằm giải quyết cuộc chiến tranh. Cuộc hội đàm đã nhất trí với các cuộc đàm phán trong tương lai với chính quyền Syria dù động thái này vấp phải chỉ trích của một số đại diện các nhóm nổi dậy. Và cái chết của Alloush có thể đe dọa sự thành công của các cuộc hội đàm vì tiến trình hòa bình này.

 Đỗ Quyên - Theo BBC, NLĐ