Trong thời gian vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phớt lờ các nghị quyết của Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc để đưa ra hai quyết định đáp ứng lợi ích then chốt của Israel. Đó là, đưa Mỹ rút khỏi Thỏa thuận của Nhóm P5+1 với Iran-“kẻ thù không đội trời chung với Israel” và công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Đồng thời, Tổng thống Mỹ Donald Trump còn coi Israel là lực lượng then chốt để Mỹ thực hiện chiến lược mới của Washington ở Trung Đông. Vì thế, một câu hỏi được dư luận quốc tế và giới phân tích đặc biệt quan tâm là do đâu Tổng thống Mỹ Donald Trump lại dành sự ưu ái đặc biệt như vậy cho Israel?
Câu trả lời là, trong hơn 100 năm qua, bằng hoạt động lobby (vận động hành lang), các tổ chức người Do Thái và chính quyền Israel đã thao túng toàn bộ hệ thống chính trị, kinh tế, an ninh, khoa học-công nghệ, giáo dục và văn hóa của Mỹ. Thậm chí, bất kỳ một ứng cử viên tổng thống nào muốn bước vào Nhà Trắng thì nhất thiết phải có được sự ủng hộ của các tổ chức của người người Do Thái và Israel ở Mỹ!
Mạng lưới lobby của người Do Thái và nhà nước Israel ở Mỹ
Lobby là một loại hình hoạt động gây ảnh hưởng được luật pháp Mỹ công nhận. Do đó, lobby đã trở thành hoạt động hợp pháp, được tôn vinh và được luật pháp Mỹ bảo vệ và coi là một hành vi đạo đức.
Năm 1981, chỉ tính riêng ở thành phố Washington của Mỹ đã có tới 7.000 tổ chức lobby của người Do Thái đăng ký hoạt động. Trong những năm cầm quyền của đảng dân chủ (1990-2000), hoạt động lobby bị hạn chế đáng kể, còn hiện nay hoạt động đó lại bùng phát và hiệp hội lobby Mỹ được đổi tên thành Hiệp hội nghề nghiệp quan hệ với các cơ quan quyền lực với nhà nước Mỹ [1].
Các tổ chức ủng hộ Israel xúc tiến những lợi ích đặc biệt là một trong những lực lượng đáng kể nhất và phổ biến nhất ở Hoa Kỳ, bao gồm rất nhiều tổ chức và cá nhân có ảnh hưởng đến Quốc hội, tổng thống, Viện hàn lâm, tòa án, các phương tiện thông tin đại chúng, các tổ chức tôn giáo và dư luận xã hội Mỹ. Hoạt động này diễn ra trong nhiều thập kỷ.
Một số tổ chức trong số đó hoạt động lobby công khai nhằm vận động các quan chức chính phủ trong quá trình hoạch định chính sách theo định hướng ủng hộ Israel. Một số tổ chức khác tác động vào các phương tiện thông tin đại chúng, các tổ chức khoa học và xã hội ủng hộ Israel. Sau đây chỉ là một số ít tổ chức điển hình có chức năng lobby của người người Do Thái và Israel.
The American Israel Public Affairs Committee (AIPAC). Ủy ban Mỹ quan hệ với xã hội của Israel là tổ chức lobby của chính phủ nổi tiếng nhất nhằm xúc tiến lợi ích của Israel. Tổ chức này thường giúp các thành viên của quốc hội soạn thảo các đạo luật có lợi cho Israel và thường được cả hai đảng ở Mỹ bỏ phiếu thông qua. Ủy ban này đã quyên góp được số tiền 100 triệu USD và có thu nhập hàng năm khoảng 60 triệu USD. Hàng năm ủy ban này chi khoảng 2-3 triệu USD để lobby các nghị sĩ Quốc hội Mỹ. Trong các cuộc hội nghị hàng năm của AIPAC, nhiều quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ đều tuyên bố ủng hộ Israel. Đại diện chính thức của AIPAC từng tuyên bố họ đang lập kế hoạch đảm nhiệm chức năng quản lý sinh viên Mỹ trong tất cả các trường đại học và cao đẳng của Mỹ.
Pro-Israel Political Action Committees (PACs). Tổ chức tập hợp các ủy ban hành động chính trị ủng hộ Israel. PACs không trực tiếp thực hiện chiến dịch mà sử dụng mạng lưới cung cấp tài chính cho các chiến dịch vận động tranh cử tổng thống và các nghị sỹ Quốc hội Mỹ, bao gồm khoảng 30 ủy ban hành động chính trị do PACs lãnh đạo. Trong số các ủy ban này có các ủy bản liên quan trực tiếp tới Israel như “Liên minh vì Israel” và “Liên minh toàn cầu vì Israel”, nhưng cũng có ủy ban có tên gọi trung lập như “Ủy ban hành động quốc gia”.
Conference of Presidents of Major American Jewish Organizations (CoP). Đại hội chủ tịch đoàn các tổ chức của người Do Thái ở Mỹ, tập hợp trong đó 51 tổ chức tiến hành các hoạt động lobby vì lợi ích của Israel.
The American Israel Education Foundation (AIEF). Quỹ giáo dục của Israel ở Mỹ (AIEF) là công ty con của AIPAC có chức năng liên lạc và quan hệ công tác với các thành viên của Quốc hội Mỹ để bàn thảo về mọi chi phí và viện trợ cho Israel.
The Washington Institute for Near East Policy (WINEP). Viện nghiên cứu chính sách Trung Đông-một trung tâm phân tích có ảnh hưởng rất lớn, chuyên tiến hành lobby các chính sách có liên quan với hoạt động của Israel ở Trung Đông.
International Fellowship of Christians and Jews (Stand for Israel). Tổ chức quốc tế hữu nghị giữa người theo Đạo Kito và người Do Thái có chức năng thúc đẩy và triển khai các hoạt động tuyên truyền về Israel trong hàng ngũ người theo Đạo Kito.
Simon Wiesenthal Center. Tổ chức bảo vệ nhân quyền của người Do Thái trên phạm vi toàn cầu. Trụ sở chính của tổ chức này đặt tại Los Angeles với các văn phòng ở New York, Toronto, Miami, Chicago, Paris, Buenos Aires và Jerusalem.
The Israel Project. Đề án Israel có chức năng tuyên truyền chống lại mọi biểu hiện gây phương hại tới lợi ích của Israel trên báo chí và dư luận xã hội Mỹ. Biên chế của tổ chức này có 70 nhân viên, có văn phòng đại diện Ấn Độ và Trung Quốc.
Friends of the Israeli Defense Forces (FIDF). Tổ chức của những người bạn của lực lượng quốc phòng Israel, có chức năng tuyên truyền và vận động sự ủng hộ đối với Quân đội Israel. Nhân viên của tổ chức này quyên góp tiền cho Quân đội Israel tại 14 khu vực ở Hoa Kỳ và Mỹ Latinh. Hàng năm, FIDF mời hàng trăm quân nhân Israel sang Mỹ giảng dạy trong các trường đại học và trường học để tăng cường sự ủng hộ của Mỹ đối với chính sách của Israel
Hadassah (Women’s Zionist Organization of America). Tổ chức Sion của phụ nữ Mỹ là một tổ chức tự nguyện có chức năng truyền cảm hứng và hỗ trợ người Israel. Ở Mỹ, tổ chức có hơn 330.000 thành viên và những người ủng hộ, thường xuyên thay mặt Israel để lobby nhằm xây dựng các đạo luật chống Iran.
America’s Voices in Israel (AVI). Đài tiếng nói Hoa Kỳ ở Israel. AVI có chức năng tăng cường sự hiểu biết và hỗ trợ của Mỹ cho Israel bằng cách mời các diễn giả đài phát thanh Mỹ đến Israel tổ chức phát sóng các chương trình của họ từ Jerusalem. AVI còn thu hút những người nổi tiếng trên khắp thế giới tới du lịch ở Israel.
The Jewish Agency for Israel. Hãng thông tấn Israel có chức năng liên kết người Do Thái trên toàn thế giới hướng về nhà nước Israel nhằm hình thành cộng đồng người Do Thái trên toàn cầu. Tổ chức này hoạt động ở 80 nước trên năm châu lục.
American Friends of Likud. Tổ chức những người Mỹ ủng hộ đảng Likud, duy trì quan hệ giữa người Mỹ với các bộ trưởng và thành viên của đảng này. Tổ chức này được thành lập ở Mỹ với rất nhiều các tổ chức từ thiện nhằm quyên góp tiền để gửi về Israel.
American-Israeli Cooperative Enterprise (AICE) [Jewish Virtual Library]. Xí nghiệp hỗn hợp của Mỹ và Israel trên nguyên tắc phi thương mại nhằm xúc tiến và củng cố mối quan hệ giữa hai nước. Tổ chức này tài trợ cho các giáo sư và giảng viên tại các trường đại học ở Mỹ.
The Israel Allies Foundation. Quỹ của các đồng minh của Israel có mối quan hệ với quốc hội và nghị viện của tất cả các nước trên thế giới để tranh thủ sự ủng hộ chính trị đối với người Do Thái và nhà nước Israel.
Americans United with Israel. Tổ chức kết nối giữa người Mỹ và người Israel nhằm xây dựng mạng lưới rộng khắp những người ủng hộ sự phát triển thịnh vượng và chủ quyền của Israel.
The Jewish Policy Center. Trung tâm chính trị của người Do Thái tập hợp các nhà khoa học và các nhà bình luận để phân tích chính sách đối nội và đối ngoại, ủng hộ sự họp tác với Mỹ trong lĩnh vực an ninh và phòng thủ tên lửa và ủng hộ Israel trong cuộc đấu tranh lâu dài ở Trung Đông.
The Haym Salomon Center. Trung tâm tin tức và chính sách xã hội chuẩn bị nội dung cho các ấn phẩm thông tin đại chúng. Các bài viết của trung tâm được công bố trên các ấn phẩm của Mỹ nhằm bảo vệ lợi ích của người Israel như US Today, New York Daily News, Fox News, The Hill, The Washington Times, Wall Street Journal v.v.
Leona M. and Harry B Helmsley Charitable Trust. Quỹ có mục tiêu với ngân sách tới 8 tỷ USD để tài trợ cho các chương trình bảo đảm an ninh và sự phát triển của Israel, trong đó có Trung tâm báo chí ở Israel đóng vai trò như một tổ chức truyền bá và giáo dục trẻ em Do Thái về chủ nghĩa phục quốc để họ trở thành những thành viên tích cực truyền bá tư tưởng Sion trong xã hội Mỹ.
Jewish National Fund (JNF). Quỹ quốc gia của người Do Thái và là một tổ chức quốc tế nhằm mục đích mua đất của người Palestine cho nhà nước Israel trong tương lai. Quỹ này còn tài trợ cho các công trình quân sự của Quân đội Israel.
Zionist Organization of America (ZOA). Tổ chức phục quốc lâu đời nhất của người Do Thái, được thành lập vào năm 1887 và cũng là tổ chức ủng hộ Israel lâu đời nhất ở Mỹ. Chức năng của tổ chức là truyền bá tư tưởng của chủ nghĩa Sion trong tất cả các lĩnh vực đời sống của xã hội Mỹ. Ngoài ra, tổ chức này còn tiến hành các hoạt động lobby vì lợi ích của Israel.
American Jewish Committee (AJC). Ủy ban người Do Thái ở Mỹ được thành lập vào năm 1906 để bảo vệ quyền lợi của Israel như là một nhà nước của người Do Thái. Ủy ban đóng vai trò rất quan trọng trong việc định hướng chủ nghĩa phục quốc Do Thái trên toàn thế giới.
World Jewish Congress.Đại hội của người Do Thái toàn thế giới, tập hợp người Do Thái ở 100 nước. Ủng hộ nhà nước Israel là nhiệm vụ chủ yếu của tổ chức này.
Republican Jewish Coalition. Liên minh người Do Thái trong Đảng Cộng hòa và là một nhóm lobby nhằm định hướng chính sách ủng hộ Israel trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Tổ chức này có mối quan hệ chặt chẽ với đảng cầm quyền Likud ở Israel.
National Jewish Democratic Council. Hội đồng quốc gia các thành viên của Đảng Dân chủ ủng hộ Israel trong chính sách đối nội và đối ngoại của Mỹ, nhằm đảm bảo sự độc lập và chủ quyền của nhà nước Do Thái ở Israel. Hội đồng ủng hộ chính sách của Đảng cầm quyền Likud của Israel trong chính sách chống lại Iran, thúc đẩy sự ủng hộ của tổng thống Hoa Kỳ đối với Israel.
Center for Security Policy. Trung tâm chính sách an ninh nhằm thúc đẩy quan hệ chặt chẽ giữa Mỹ và Israel. Là thành viên của cộng đồng các luật sư có quan điểm tân bảo thủ và có định hưởng tuyên truyền, ủng hộ các chương trình trang bị của Israel nhằm chống Iran.
Israeli-American Council. Hội đồng Israel-Mỹ nhằm tạo ra một cộng đồng người Israel ở nước ngoài trong cộng đồng xã hội Mỹ-một lực lượng chính trị mạnh để chuẩn bị cho tương lai của nhà nước Israel. Có khoảng 700 người Israel ở nước ngoài đã tham gia hội nghị chính trị đầu tiên trong năm 2014.
(còn tiếp)
