“Việt Nam có thể trở thành "vịnh tránh bão" trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung”

Đó là phát biểu của Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Hà Sỹ Đồng trong phiên thảo luận sáng nay 27/10, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ Sáu, Quốc hội khóa XIV.
Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng.
Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng.

Cụ thể, xâu chuỗi các sự kiện kinh tế, chính trị, ngoại giao, quân sự liên quan đến Mỹ - Trung Quốc, đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng "đã bộc lộ bản chất là cuộc đối đầu chiến lược, không phải thuần túy thương mại; vì vậy cần xác định đây là cuộc chiến lâu dài đối với cả hai bên".

Theo ông Đồng, Việt Nam với vị trí địa lý đặc biệt và phụ thuộc nhiều vào hai thị trường này, trong đó có vấn đề Biển Đông đang rất phức tạp nên chịu tác động rất lớn từ cuộc đối đầu trên, "dễ thấy nhất là chịu sự rủi ro về thương mại, tiền tệ và dòng vốn". Tuy nhiên, ông cũng cho rằng Việt Nam có thể nhận được nhiều hơn các đơn hàng xuất khẩu sang Mỹ, đón được một phần dòng vốn FDI đang rời khỏi Trung Quốc để né thuế - tức là có thể trở thành "vịnh tránh bão" trong cuộc chiến này thay vì chỉ chịu tác động tiêu cực.

"Đây là thời điểm nhạy cảm đòi hỏi chính sách ngoại giao của Việt Nam phải hóa giải được tình thế lưỡng nan cũng như chớp được cơ hội, đồng thời tránh hoặc giảm được những rủi ro", ông Đồng nói.

Theo Phó đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị, trong bối cảnh như vậy, những động lực chính cho tăng trưởng kinh tế năm 2019 và các năm tiếp theo cần phải được chú ý làm rõ. Ông phân tích, gói chính sách kinh tế vĩ mô, tài khóa, tiền tệ đều còn rất ít dư địa.

Cụ thể, chính sách tài khóa phải tiếp tục khắc phục, siết chặt, chỉ còn trông vào vốn giải ngân đầu tư công. Chính sách tiền tệ chạy theo mục tiêu ưu tiên là giữ ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát nên rất khó nới lỏng, rất khó làm công cụ kích thích kinh tế Việt Nam khi phải chịu đựng các cú sốc từ bên ngoài.

Ông Đồng cho rằng động lực cho tăng trưởng kinh tế tới đây phải trông vào các chính sách, giải pháp tác động từ phía tổng cung là cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; cần ưu tiên chính sách mới để thu hút đầu tư nước ngoài; cân đối nguồn lực để hỗ trợ cho khu vực tư nhân trong nước; quyết liệt tái cơ cấu kinh tế...

"Cần thực hiện đa dạng hóa thị trường, đa phương hóa đối tác thương mại, giảm sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc và Mỹ", ông Đồng nêu.

Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh
Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh

'Đối đầu Mỹ - Trung không đơn thuần là tranh chấp thương mại'

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh là người phát biểu liền sau đại biểu Hà Sỹ Đồng.

Theo đó, tham gia giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết lĩnh vực công nghiệp, thương mại đã có sự tăng trưởng toàn diện. Trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là lĩnh vực nền tảng quan trọng; năm 2016 tăng 11,9%; năm 2017 là 14,4% và 9 tháng đầu năm 2018 khoảng 13%.

Công nghiệp chế biến chế tạo tăng trưởng ổn định trong nhiều lĩnh vực chứ không còn phụ thuộc vào một số ngành như trước. Ví dụ trong chế biến hàng điện tử, điện thoại thông minh, dệt may, da giày, ôtô... đều tăng trưởng 2 con số. Tỷ trọng hàng chế biến chế tạo trong cơ cấu hàng xuất khẩu cũng tăng 61% năm 2011, lên hơn 82% đến hết tháng 9/2018.

Về cơ cấu mặt hàng, năm 2011 có 20 mặt hàng kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, hiện là 29 mặt hàng.

Đề cập tới cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, ông Tuấn Anh bày tỏ sự đồng tình với đại biểu Hà Sỹ Đồng. Lãnh đạo Bộ Công Thương nói: "Đây không đơn thuần là tranh chấp thương mại, còn là câu chuyện địa chính trị và sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy".

Vì thế, chiến lược sắp tới đã được Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo là khai thác tốt cơ hội và hạn chế nguy cơ. Bộ trưởng Công Thương hứa, sẽ có báo cáo đầy đủ gửi tới Quốc hội vấn đề này.

Ông Tuấn Anh cũng cho rằng, sự cách biệt giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước đã "dần thu hẹp", từng bước có sự liên kết, nhất là hình thành được nhóm chuỗi khu vực công nghiệp phụ trợ.

"Chính phủ đã lạc quan về tình hình tăng trưởng kinh tế trong những năm tới"

Đại biểu Vũ Tiến Lộc cho biết, ông nhận thấy Chính phủ đã lạc quan về tình hình tăng trưởng kinh tế trong những năm tới. Ông phân tích, mặc dù giai đoạn 2016-2018 nền kinh tế tăng trưởng khả quan với tốc độ trung bình ước tính khoảng 6,57 %/năm, nhưng việc đạt được tốc độ tăng trưởng trung bình 6,5-7%/năm trong cả giai đoạn 2016-2020 vẫn là thách thức rất lớn.

"Nền kinh tế của Việt Nam hiện có độ mở cao và rất nhạy cảm với các tác động từ bên ngoài. Trong bối cảnh Cục Dự trữ Liên bang Mỹ thắt chặt tiền tệ, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung có nguy cơ tiếp tục leo thang, thì liệu Việt Nam có thể duy trì được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu trên 10%/năm cho 2 năm tới? Và liệu các dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài có tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam? Trong khi cả xuất khẩu và đầu tư FDI đang là các động lực chính của tăng trưởng", ông Lộc nói.

Vị đại biểu cho hay, nhiều dự báo về tăng trưởng kinh tế toàn cầu cũng như tăng trưởng kinh tế Mỹ trong giai đoạn 2019-2020 đang được điều chỉnh theo hướng giảm đi, trong bối cảnh đó, các xu hướng về xuất khẩu và đầu tư trong thời gian tới sẽ khó khả quan và thuận lợi như trong 3 năm qua. Do vậy, việc xác định các mục tiêu khác như thu/chi ngân sách, nợ công... rất cần có sự thận trọng và cân nhắc kỹ, không nên dựa vào tốc độ tăng trưởng GDP cao hơn 6,5%.

Trích tường thuật trực tiếp của VnExpress

Link gốc: https://vnexpress.net/tuong-thuat/thoi-su/bo-truong-cong-thuong-doi-dau-my-trung-khong-don-thuan-la-tranh-chap-thuong-mai-3830160.html