Nhằm tìm hiểu rõ hơn về công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng, chống dịch COVID-19 ở Bắc Ninh, PV đã có cuộc trao đổi với PGS.TS. Trần Quý Tường - Cục trưởng Cục CNTT, Phó trưởng Bộ phận Thường trực đặc biệt của Bộ Y tế hỗ trợ Bắc Ninh trong phòng, chống dịch COVID-19.
- Ông đánh giá thế nào về công tác ứng dụng CNTT trong phòng, chống COVID-19 tại Bắc Ninh?
PGS.TS. Trần Quý Tường:Tại Bắc Ninh, Bộ Y tế đã thành lập Tổ phân tích thông tin để phân tích các nguồn dữ liệu, đề xuất việc truy vết, xét nghiệm và đánh giá nguy cơ lây lan, khuyến nghị kịp thời trong phòng, chống dịch. Hệ thống tin nhắn qua nền tảng Zalo đã được xây dựng nhằm triển khai nhanh chóng, kịp thời các chỉ đạo của Ban chỉ đạo tỉnh tới tận các thành viên Tổ COVID cộng đồng.
Bộ Y tế cũng tăng cường tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn tỉnh cài đặt, sử dụng và khai báo y tế điện tử. Theo thống kê từ Hệ thống thông tin quản lý khai báo y tế, tổng số lượt khai báo y tế tại Bắc Ninh đến ngày 15/6 là 1,2 triệu lượt tờ khai báo y tế điện tử. Tỉnh Bắc Ninh đã có trên 600.000 người cài đặt và sử dụng ứng dụng Bluezone trên điện thoại thông minh, chiếm hơn 42% dân số tỉnh, đứng thứ 2 trong 63 tỉnh, thành cả nước; toàn tỉnh có 10.519 cơ sở lập mã QR code từ hệ thống tờ khai y tế để người dân checkin bằng ứng dụng Bluezone.
 |
Nhân viên y tế khai báo y tế điện tử bằng mã QRCode (Ảnh - BYT) |
Đối với đối tượng công nhân, Ban quản lý các khu công nghiệp đã phối hợp với Sở Thông tin và truyền thông xây dựng phần mềm quản lý thông tin của toàn bộ công nhân tại các khu công nghiệp, giúp cho việc quản lý, giám sát, truy vết một cách nhanh chóng khi có ca bệnh tại khu công nghiệp; đồng thời cung cấp dữ liệu kịp thời cho công tác chỉ đạo, điều hành; xây dựng được bản đồ an toàn COVID -19 tỉnh, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành phòng chống dịch của tỉnh đồng thời giúp người dân tham khảo để chủ động tăng cường các giải pháp phòng, chống dịch cá nhân.
- Xin ông cho biết những vấn đề Bắc Ninh cần tiếp tục nâng cao và quan tâm hơn nữa trong ứng dụng CNTT phục vụ phòng, dịch nói riêng và lĩnh vực y tế nói chung thời gian tới là gì?
PGS.TS. Trần Quý Tường:Để ứng dụng CNTT phòng, chống dịch COVID-19 hiệu quả, Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh cần tập trung thực hiện tốt 6 vấn đề sau:
Thứ nhất, tăng cường phối hợp Sở Thông tin và truyền thông duy trì các hoạt động ứng dụng CNTT trong phòng, chống dịch.
Thứ hai, tại các đơn vị, hằng ngày cần bố trí nhân viên y tế theo dõi tờ khai y tế điện tử, kịp thời xác minh, truy vết người bệnh sớm nhất để giảm thiểu lây lan trong cộng đồng nếu có;
Thứ ba, triển khai ứng dụng CNTT trong quản lý xét nghiệm, giúp cho việc lấy mẫu xét nghiệm nhanh, chính xác, giảm nhân lực, đồng thời, hỗ trợ việc trả kết quả nhanh hơn; tổng hợp báo cáo kịp thời. Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh cần cùng Cục CNTT tiếp tục hoàn thiện duy trì phần mềm tổng hợp, phân tích báo cáo tình hình dịch bệnh theo thời gian thực.
Thứ tư, tiếp cận và triển khai các ứng dụng mới, như ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ chẩn đoán bệnh; ứng dụng rô bốt trong các BV dã chiến…
Thứ năm, tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý các khu cách ly tập trung.
Thứ sáu, về ứng dụng CNTT Y tế trong thời gian tới, tôi đề nghị Sở Y tế Bắc Ninh khẩn trương xây dựng kế hoạch và triển khai ứng dụng CNTT, chuyển đổi số y tế theo Chương trình chuyển đổi số của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Y tế, tập trung ứng dụng CNTT trong quản trị y tế, trong phòng bệnh và trong khám, chữa bệnh.
Dưới Sự chỉ đạo của quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự chỉ đạo, phối hợp của Bộ Y tế, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng tình, tích cực tham gia của nhân dân trong tỉnh, tôi tin tưởng rằng, dịch COVID-19 ở Bắc Ninh sẽ được khống chế trong 1 tuần tới.
 |
Nhân viên y tế nhập dữ liệu vào máy tính (Ảnh - BYT) |
- Tại phiên họp trực tuyến về công tác phòng, chống dịch Covid-19 mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chuyển tải thông điệp phòng, chống dịch “5K cộng vaccine và công nghệ”. Xin ông biết cụ thể hơn thông điệp này?
PGS.TS. Trần Quý Tường: Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo phải tổng tiến công toàn lực, mạnh mẽ hơn, hiệu quả hơn để dập dịch, trước những diễn biến mới đòi hỏi giải pháp tích cực hơn, toàn diện hơn, phù hợp hơn, hiệu quả hơn theo tinh thần “chống dịch như chống giặc”.Phải phòng, chống từ sớm, từ xa, từ trước khi có dịch với phương châm “5K + vaccine và kết hợp giải pháp công nghệ”.
Theo đó, việc chống dịch phải tập trung vào 3 nội dung chính. Một là, toàn dân phải tiếp tục thực hiện 5K (Khẩu trang, Khử khuẩn, khoảng cách, Không tập trung đông người, Khai báo y tế) theo khuyến cáo của Bộ Y tế để chung sống an toàn với dịch bệnh, giữ an toàn cho bạn và chúng ta trước đại dịch COVID-19.
Hai là, để phòng, chống dịch bền vững, chúng ta phải có được miễn dịch cộng đồng, có nghĩa là Việt Nam chúng ta phải tiêm vaccine cho tối thiểu là 70% dân số (gần 70 triệu người) trong năm 2021. Đây cũng là một thách thức đối ngành y tế nước nhà, vì tình trạng khan hiếm vaccine ở trên thế giới trong khi chúng ta chưa sản xuất được vaccine trong nước.
Ba là, tăng cường áp dụng công nghệ vào công tác truy vết, kiểm soát an toàn COVID-19.
 |
Nhân viên y tế làm việc trong phòng xét nghiệm COVID-19 (Ảnh - BYT) |
Thời gian qua, các giải pháp công nghệ đã đem lại hiệu quả tích cực trong chống COVID-19. Điển hình là khai báo y tế tự nguyện NCOVI dành cho người dân; khai báo y tế khi di chuyển bao gồm trong nước và di chuyển nội địa: tokhaiyte.vn (Vietnam Health Decralation); Bluezone phát hiện tiếp xúc gần với người bệnh, người nghi nhiễm thông qua Bluetooth của điện thoại thông minh: hiện đã có hơn 37 triệu người dùng; hệ thống bản đồ chống dịch: An toàn COVID (antoancovid.vn) để các cơ sở đông người trước mắt là trường học, cơ sở khám chữa bệnh khai báo và công bố an toàn covid hằng ngày; hệ thống ghi nhận người đến và đi các địa điểm công cộng bằng quét QR code thông qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh: NCOVI, VietNam Health Declaration và Bluezone. Tất cả các địa điểm công cộng đều phải thực hiện kiểm soát y tế đối với khách đến, đi bằng QR Code; phần mềm quản lý xét nghiệm COVID, robot hỗ trợ chăm sóc người bệnh nhằm giảm tải cho nhân viên y tế trong chăm sóc và phòng bệnh.
Đặc biệt, các phần mềm tổng hợp, phân tích, dự báo dịch bệnh đã cung cấp thông tin kịp thời cho Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19, giúp Bộ Y tế chỉ đạo kịp thời truy vết, ngăn chặn, khoanh vùng, cách ly, dập dịch, điều trị COVID-19 có hiệu quả
Ngoài ra, nhằm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ chẩn đoán bệnh, Cục CNTT, Bộ Y tế đã phối hợp với tỉnh Bắc Ninh triển khai thử nghiệm tổng đài tư vấn viên ảo Callbot thực hiện các cuộc gọi đến hơn 1.000 người dân Bắc Ninh để ghi nhận thông tin liên quan đến khai báo y tế và phản ánh về dịch COVID-19.
Về giải pháp Công nghệ sinh học, đến nay, Việt Nam đã phân lập, nuôi cấy thành công virus SARS-CoV-2, mở đường cho sản xuất test kit chẩn đoán và nghiên cứu sản xuất vaccine. Từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Việt Nam là quốc gia thứ 3 nuôi cấy và phân lập thành công virus SARS-CoV-2.
Hiện, Việt Nam có 2 đơn vị nghiên cứu sản xuất vaccine đã qua 2 giai đoạn thử nghiệm, đang thử nghiệm giai đoạn 3, quy mô rộng, nếu thành công sẽ sản xuất hàng loạt. Hai trụ cột chiến lược vaccine là mua và nghiên cứu sản xuất trong nước. Bộ Y tế đã đàm phát mua được khoảng 150-170 triệu liều vaccine.
Thủ tướng làm việc với các nhà khoa học trong nước đã chỉ đạo đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine trong nước. Cùng với đó, tiến hành bảo quản, tiêm vaccine nhanh nhất, an toàn nhất, hiệu quả nhất cho người dân. Tất cả những công việc này phải tiến hành khẩn trương, “vừa chạy vừa xếp hàng”.
- Cảm ơn ông!
PGS.TS. Trần Quý Tường: Bắc Giang và Bắc Ninh chủ động “chiến đấu” với COVID-19 bằng CNTT
Cục trưởng Cục CNTT, Bộ Y tế: Số liệu tờ khai y tế ở Bắc Ninh nhiều nhưng hiệu quả chưa cao
