Ngày 29/6, "vua điện thoại" một thời Nokia đã cho ra mắt điện thoại phổ thông mới Nokia 105 và Nokia 110. Điểm cải tiến ở 2 mẫu điện thoại này chính là hỗ trợ kết nối 4G LTE và thiết kế mới. Cả hai điện thoại đều có màn hình 1,8 inch, độ phân giải 160x120 pixel, có jack cắm tai nghe 3.5mm, khe cắm thẻ nhớ microSD, bộ thu FM và đèn pin.
Người dùng nickname Wang Meng lập tức để lại lời nhắn trên một diễn đàn Trung Quốc, "Thanh xuân của tuổi trẻ quay lại rồi!" Trong phần bình luận, hàng trăm người dùng để lại bình luận giống như Wang Meng, họ có tình cảm đặc biệt với điện thoại phổ thông của Nokia.
Wang Meng là một người đam mê điện thoại di động, trong nhà anh vẫn còn hàng chục chiếc điện thoại di động cũ, trong đó có rất nhiều điện thoại phổ thông thời 2G, nhiều nhất là Nokia, ngoài ra còn có Samsung, Motorola, HTC, và thậm chí cả Alcatel.
Trong thời đại của mạng 2G, thế hệ thuộc những năm 70 và 80 là những người sử dụng điện thoại phổ thông. Chiếc điện thoại di động đầu tiên mà Wang Meng dùng là Nokia 1100.
Trong kỷ nguyên 2G, Nokia chiếm hầu hết thị trường điện thoại phổ thông. Bắt đầu từ năm 1996, điện thoại di động Nokia đã chiếm vị trí số một trên thị trường điện thoại di động toàn cầu trong 15 năm liên tiếp. Năm 2003, Nokia 1100 đã bán được 200 triệu chiếc. Ngay cả trong năm 2010, thị phần của Nokia trên thị trường thiết bị đầu cuối di động vẫn ở mức 35,0%.
Li Xin, sinh năm 1997, nhớ lại chiếc điện thoại phổ thông đầu tiên của anh là Nokia. Khi anh học nội trú tại trường trung học, cha anh đã mua cho chiếc điện thoại di động Nokia đầu tiên trong đời để liên lạc với gia đình.
Tuy nhiên, trí nhớ về điện thoại phổ thông của Li Xin nhanh chóng bị thay thế bởi điện thoại thông minh. Một năm sau, Li Xin đã dùng số tiền tiêu vặt dành dụm được hơn 1.000 NDT để mua một chiếc điện thoại Android thông minh Coolpad. Li Xin kể lại rằng sau khi học trung học, hầu hết các bạn cùng lớp của anh đều sử dụng điện thoại thông minh. "Với sự phổ biến của điện thoại thông minh và hệ điều hành của điện thoại phổ thông lạc hậu, mọi người dần từ bỏ điện thoại phổ thông".
"Đối với thế hệ 2000, điện thoại phổ thông hoàn toàn vô dụng. Đứa cháu học lớp 2 của tôi đã sử dụng điện thoại thông minh rồi". Feng Yu, sinh năm 1999, chưa bao giờ sử dụng điện thoại phổ thông. Anh chỉ thấy ông nội sử dụng nó một thời gian. "Nhưng ông nội bây giờ cũng sử dụng điện thoại thông minh".
Ngày càng ít người sử dụng, và lượng bán cũng không nhiều. Theo một nhân viên bán hàng trong một cửa hàng điện thoại di động ngoại tuyến, doanh số bán điện thoại phổ thông hàng tháng rất nhỏ và doanh thu chỉ chiếm dưới 3%.
Như lời nhân viên bán hàng nói trên, hiện nay sau khi điện thoại phổ thông hoàn thành sứ mệnh của một thế hệ, mọi người sẽ khó nhìn thấy sự xuất hiện của nó.
"Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ mạng, điện thoại thông minh đầy đủ chức năng đã trở nên phổ biến hơn và thị trường điện thoại phổ thông tổng thể tiếp tục thu hẹp," Li Xiang, một người trong ngành nghiên cứu điện thoại di động cho rằng ngày nay, thị trường điện thoại phổ thông đã khác xa so với mười năm trước Không, "Khi 2G bị rút khỏi nhà mạng, sớm muộn gì chiếc máy phổ thông cũng sẽ biến mất".
Trên thực tế, không chỉ những thay đổi nhanh chóng trong công nghệ đã khiến điện thoại phổ thông trở nên vô dụng, mà mặt khác, lợi thế về giá của điện thoại phổ thông cũng đang bị ảnh hưởng bởi thị trường liên tục giảm giá của điện thoại thông minh. Trên một số nền tảng mua sắm của Trung Quốc, điện thoại thông minh dưới 100 NDT có thể được nhìn thấy ở khắp mọi nơi.
Tuy nhiên, dù bị thị trường chèn ép nhưng không có nghĩa là điện thoại phổ thông không còn chỗ để tồn tại. Trước đó, số liệu của Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc cho thấy, tính đến cuối tháng 5/2020, Trung Quốc có 273 triệu người dùng 2G, chiếm 17,15% người dùng điện thoại di động cả nước.
"Trên thực tế, trong ngắn hạn, điện thoại phổ thông sẽ không chết nhanh như vậy". Li Xiang nói rằng vẫn sẽ có một thị trường nhất định cho điện thoại phổ thông trước khi mạng 2G ngừng hoạt động. "Giờ đây, một số nhà sản xuất cũng đang tối ưu hóa các máy phổ thông ban đầu và bổ sung một số chức năng thông minh một cách thích hợp".
Trong thị trường hơn 200 triệu người dùng 2G này, vẫn sẽ có các nhà sản xuất, và Nokia là một trong số đó. Nokia 105 không phải là điện thoại phổ thông mới đầu tiên được Nokia phát hành trong những năm gần đây, trên thực tế, kể từ tháng 12/2016, Nokia đã phát hành tổng cộng 25 điện thoại phổ thông trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, mặc dù vậy, điều mà các nhà sản xuất điện thoại phổ thông phải đối mặt là không gian thị trường điện thoại phổ thông ngày càng thu hẹp và có thể rút khỏi thị trường bất cứ lúc nào. Điều mà các nhà sản xuất cần phải làm là thích ứng với sự phát triển của thời đại và mang lại nhiều chức năng hơn cho điện thoại phổ thông.
Điện thoại dành cho người già, trẻ em và... tội phạm
 |
Ảnh: Sina |
"Điện thoại phổ thông là gì? Tôi không biết, đây là lần đầu tiên tôi nghe thấy từ này". Ngay cả đối tượng chính của điện thoại phổ thông, trong thời đại tràn ngập điện thoại thông minh, Li Xiaofeng 42 tuổi cũng không tránh khỏi bất ngờ và bối rối khi được hỏi liệu anh đã sử dụng điện thoại phổ thông chưa.
"Đối tượng sử dụng điện thoại phổ thông bây giờ là người già và trẻ em phải không?" Đối với Li Xiaofeng, ngay cả những người lớn tuổi ở nhà cũng hiếm khi sử dụng điện thoại phổ thông.
Nhưng trong lịch sử phát triển của điện thoại di động, kể từ thời đại 2G, điện thoại phổ thông đã có mặt ở khắp mọi nơi.
Đối với Wang Meng và những người khác, điện thoại phổ thông là ký ức của một thời đại. "Nokia là hãng điện thoại di động "vua" vào thời điểm đó và những người xung quanh tôi về cơ bản đều có một chiếc điện thoại phổ thông. Samsung thời trang hơn và các mẫu mới được tung ra nhanh hơn, nhưng giá cả tương đối đắt. Motorola được định vị cho doanh nghiệp và được sử dụng bởi công nhân cổ cồn trắng. Alcatel rất tinh tế, phù hợp với con gái".
"Có rất nhiều kiểu dáng, chẳng hạn như thiết kế vỏ sò, nửa vỏ sò, nắp trượt, màn hình trong suốt, bàn phím đầy đủ,...". Theo quan điểm của Wang Meng, trong thời đại của điện thoại phổ thông, mặc dù điện thoại di động chỉ có một chức năng duy nhất, nhưng chúng có kiểu dáng đa dạng, "không giống hiện tại, bề ngoài điện thoại nào cũng giống nhau".
Giống như Wang Meng, nhiều người dùng thế hệ 70 và sau 80 nhìn thấy màn hình khởi động của Nokia, "bàn tay nắm bàn tay" và nghe nhạc chuông khởi động của Motorola "Hello, Moto" đều có thể khuấy động những ký ức xa xôi. Mối liên kết tình cảm của giữa người dùng và điện thoại phổ thông rất khăng khít.
"Điện thoại phổ thông tượng trưng cho tuổi trẻ của chúng tôi". Wang Meng cười nói, mỗi khi nhìn thấy bộ sưu tập điện thoại cũ ở nhà, đặc biệt là Nokia, thì đó là "thanh xuân của tuổi trẻ đã quay trở lại".
Một người dùng cho biết chiếc điện thoại di động đầu tiên anh sử dụng là Nokia, sau này nâng cấp lên thành điện thoại thông minh, nhưng bất kể dùng thương hiệu điện thoại Huawei, Xiaomi, Apple, OnePlus . . . nhạc chuông điện thoại di động phải được đặt thành nhạc chuông cổ điển của Nokia.
Trong bài viết "Liệu năm 2020 có ai dùng điện thoại phổ thông?", người dùng tên Phelps cho biết khi sở hữu một chiếc điện thoại phổ thông khi còn nhỏ, anh cảm thấy mình đang mang trên mình một sản phẩm công nghệ cao, mang tính nghệ thuật thẩm mỹ. Cho đến bây giờ, khi có thời gian rảnh, anh vẫn mang điện thoại phổ thông ra chơi.
Nhưng theo thời gian, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng của mạng lưới, điện thoại phổ thông đã dần hoàn thành sứ mệnh của mình, kể từ khi mạng 3G ra đời, điện thoại thông minh đã dần thay thế vị thế của điện thoại phổ thông.
"Năm 2011, tôi mua được chiếc smartphone đầu tiên là Mi 1 và rất ấn tượng. Ngay khi Mi 1 lên kệ, tôi vất vả lắm mới mua được. Buổi tối tôi chơi vài giờ trước khi đi ngủ". Chiếc điện thoại thông minh đã mang lại cho Wang Meng một trải nghiệm mới mẻ, "Kể từ đó, tôi chưa bao giờ sử dụng lại điện thoại phổ thông".
"Cha mẹ tôi thường sử dụng điện thoại phổ thông. Họ không sử dụng điện thoại thông minh vì các chức năng quá phức tạp". Nhưng năm ngoái, Wang Meng đã mua cho người cha 70 tuổi một chiếc điện thoại thông minh.
"Tôi dạy ông ấy cách sử dụng WeChat để thuận tiện nói chuyện video với người nhà". Bố của Wang Meng đang ở quê. Khi muốn để cha nhìn thấy mình, anh ấy chỉ có thể gửi video qua hàng xóm.
 |
Ảnh: Sina |
Tuy nhiên, vẫn có nhiều nhóm sử dụng điện thoại phổ thông.
Wang Shiqiang, sống tại một ngôi làng nông thôn ở tỉnh Thiểm Tây, gần đây đã mua một chiếc điện thoại phổ thông cho người cha 88 tuổi của mình, nhãn hiệu TOKEN và giá hơn 70 NDT. Trước đây, cha ông sử dụng điện thoại thông minh, nhưng trong quá trình sử dụng, Wang Shiqiang nhận thấy người già mở WeChat lên thì sẽ không đóng các ứng dụng khác, và thường xuyên chạm nhầm vào màn hình dẫn đến một số lượng lớn ứng dụng không được đóng, lâu dần điện thoại ngày càng đơ.
"Người già tuổi cao, hướng dẫn vô số lần mà vẫn không dùng được điện thoại thông minh, nên tôi đã mua một chiếc điện thoại dành cho người già để bố tôi sử dụng, chủ yếu để liên lạc với các cháu đi học ở nơi khác. Tai của người già không tốt lắm, âm lượng cần phải lớn". Wang Shiqiang cho biết 80-90% người cao tuổi ở nông thôn sử dụng điện thoại phổ thông.
Không chỉ người cao tuổi, mà học sinh cũng là một phần của nhóm người sử dụng điện thoại phổ thông.
"Có những phụ huynh xung quanh tôi mua điện thoại phổ thông cho con cái để ngăn không cho chúng sử dụng Internet tại trường học". Trước đó, Wang Meng cũng đã mua đứa con học trung học một chiếc điện thoại phổ thông. "Chỉ cần gọi điện liên lạc là được".
Thực tế cho thấy, không chỉ người già, trẻ em mà điện thoại phổ thông cũng trở thành mục tiêu của tội phạm lừa đảo nhờ giá thành rẻ và không ai kiểm soát.
Theo một báo cáo từ CCTV Finance, vào năm 2019, chính quyền công an ở Chiết Giang đã phá hủy một dây chuyền công nghiệp đen với máy phổ thông. Các băng nhóm tội phạm đã cài đặt các đoạn mã độc vào điện thoại phổ thông và sử dụng các máy chủ ở nước ngoài để điều khiển điện thoại nhằm thực hiện các hoạt động tội phạm theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như nhắn tin lừa đảo, lấy mã xác minh SMS và bí mật trừ phí. Trong vụ án này, hơn 5 triệu máy phổ thông bị sử dụng vào mục đích trái phép và nạn nhân chủ yếu là người cao tuổi.
Kỷ nguyên của điện thoại thông minh
"Điện thoại phổ thông? Chúng tôi chỉ có chiếc này". Trong một cửa hàng điện thoại di động tỉnh Hà Bắc, có hai chiếc điện thoại phổ thông ở một góc quầy. Người chủ nói rằng chỉ có chiếc điện thoại phổ thông này trong cửa hàng và giá là 150 NDT. "Không ai mua điện thoại phổ thông nữa. Chúng tôi chỉ giữ một hoặc hai mẫu".
 |
| Hai chiếc điện thoại phổ thông được trưng bày tại một cửa hàng điện thoại di động ở Hà Bắc. |
Trong một cửa hàng thiết bị ở Bắc Kinh, gian hàng của cửa hàng này đều được trang bị các nhãn hiệu điện thoại thông minh. Khi phóng viên Sina hỏi có sản phẩm điện thoại phổ thông nào không, nhân viên bán hàng đã lưỡng lự một lúc trước khi lấy ra một thương hiệu điện thoại phổ thông tên là Xinghong từ kho với giá 199 NDT. Các nhân viên cho biết, quầy trưng bày điện thoại di động bên ngoài không trưng bày điện thoại phổ thông, chỉ cung cấp khi người tiêu dùng có nhu cầu.
Theo nhân viên, máy Xinghong có thời gian chờ từ 3-5 ngày, gọi điện thuận tiện hơn, đồng thời có khả năng chống rơi rớt. Tuy nhiên, nhân viên khuyên bạn không nên mua, thay vào đó, hãy mua điện thoại thông minh từ các thương hiệu như OPPO và Vivo. Điện thoại thông minh có phiếu bảo hành, nhưng điện thoại phổ thông thì không.
"Điện thoại phổ thông hiện nay đều giống nhau, không có gì mới. Nói cho cùng, điện thoại phổ thông không có thị trường rộng lớn và không được nhiều nhà sản xuất và thương gia chào đón. Ngay cả ở nông thôn, hầu hết các cửa hàng bán là điện thoại thông minh, và chỉ có một số điện thoại phổ thông".
"Mặc dù thị trường điện thoại phổ thông không lớn nhưng không có nghĩa là không có thị trường. Không phải tất cả các công ty đều tập trung vào thị trường lớn. Luôn có những người muốn kiếm tiền từ thị trường điện thoại di động. Mỗi người đều có không gian thị trường của riêng mình. Các thương hiệu điện thoại di động vẫn có một thị trường nhất định trong lĩnh vực điện thoại phổ thông," theo nhà phân tích viễn thông Xiang Ligang.
Như ông Xiang Ligang đã nói, trên thực tế, mặc dù thị trường điện thoại phổ thông tương đối nhỏ, nhưng thị trường điện thoại phổ thông tại Trung Quốc hiện nay có rất nhiều thương hiệu, không chỉ những thương hiệu nổi tiếng như Nokia và Philips, mà còn có nhiều thương hiệu ngách.
Hiện tại doanh số bán hàng của một số nhà cung cấp điện thoại phổ thông không lớn lắm, nhưng do người tiêu dùng vẫn có nhu cầu nên cửa hàng vẫn phải tích trữ điện thoại phổ thông, nhưng chúng không phải là sản phẩm chủ lực.
"Ai có thể nghĩ đến, chỉ trong 10 năm, điện thoại phổ thông sẽ bị thay thế?", Wang Meng thường than thở về sự phát triển nhanh chóng của công nghệ. "Hiện trạng của điện thoại phổ thông thực sự đã khác rất nhiều".
Hãy lấy Nokia, ông hoàng của điện thoại phổ thông làm ví dụ, vào cuối những năm 1990, Nokia bắt đầu làm mưa làm gió trên thế giới. Bền là cái mác của Nokia, hồi đó có câu nói đùa "Đập quả óc chó bằng điện thoại Nokia" mà hầu như ai cũng biết. Trò chơi rắn do Nokia phát triển cũng là một trong những trò chơi di động phổ biến nhất vào thời điểm đó.
Ở thời kỳ đỉnh cao, Nokia có thị phần toàn cầu cao nhất gần 40%, trung bình cứ ba ngày lại có một nhà phân phối mở cửa tại thị trường Trung Quốc.
Năm 2004, Nokia trở thành điện thoại di động có doanh số bán cao nhất tại thị trường Trung Quốc, một năm sau, Trung Quốc trở thành thị trường đơn lẻ lớn nhất của Nokia trên thế giới. Thị phần ở Trung Quốc duy trì ở mức khoảng 20% trong suốt cả năm. Vào thời điểm đó, thương hiệu điện thoại di động đầu tiên được nhiều người mua nhất là Nokia.
Nhưng vinh quang của Nokia không kéo dài lâu. Năm 2007, Apple tham gia thị trường điện thoại di động với hệ điều hành iOS và điện thoại thông minh màn hình cảm ứng, đánh đổ khái niệm và hình thức của điện thoại di động truyền thống. Cùng năm đó, Google ra mắt hệ thống Android. Kể từ đó, Nokia, công ty gắn bó với hệ điều hành Symbian, đã rơi khỏi vị trí dẫn đầu.
Trên thực tế, không chỉ Nokia, Motorola, Sony Ericsson và các thương hiệu điện thoại khác lụi tàn trên thị trường do không bắt kịp xu hướng của điện thoại thông minh.
Điện thoại phổ thông có thể sống được bao lâu?
 |
Điện thoại phổ thông hiện nay được cải tiến càng giống điện thoại thông minh. |
Theo nhà phân tích tại công ty nghiên cứu IDC, trong vòng hai năm tới, điện thoại phổ thông chắc chắc sẽ không biến mất tại Trung Quốc và trên thế giới.
Một số nhà sản xuất cũng đang tối ưu hóa các điện thoại phổ thông. Cuối năm 2016, Nokia quay trở lại thị trường và lấy lại sức sống mới bằng cách cấp phép thương hiệu cho HMD. Sau đó, Nokia đã nhanh chóng tung ra nhiều sản phẩm điện thoại di động, cả điện thoại phổ thông và điện thoại thông minh, chẳng hạn như Nokia 3310 4G và Nokia 8110 4G và các phiên bản tái hiện khác, điểm lại những chiếc di động cổ điển.
Theo nhân viên Nokia, thị trường điện thoại phổ thông bị thu hẹp bắt nguồn từ việc các nhà khai thác mạng tắt sóng 2G và 3G cũng như việc nâng cấp điện thoại thông minh của người dùng. Đối với những người dùng vẫn cần điện thoại phổ thông, Nokia có thể cung cấp điện thoại phổ thông 4G, và trên cơ sở các chức năng ban đầu của điện thoại phổ thông, cung cấp các chức năng mới như kho ứng dụng, chia sẻ điểm phát sóng không dây và thanh toán.
Ở ngoài Trung Quốc, nhóm người tiêu dùng điện thoại di động cổ điển rộng hơn, và Nokia hỗ trợ các ứng dụng như các dịch vụ của Google, Facebook và TikTok.
Dưới sự thúc đẩy của các nhà sản xuất điện thoại như Nokia, cốt lõi của điện thoại phổ thông đã được mở rộng. Nó không còn là một chiếc điện thoại di động với một chức năng duy nhất như trước đây nữa mà là một chiếc điện thoại thông minh nhẹ với vỏ điện thoại phổ thông.
Các cơ quan nghiên cứu còn phát hiện ra rằng điện thoại phổ thông ngày nay rất khác so với 10 năm trước, tương tự như smartphone, điện thoại phổ thông cũng đang nâng cấp từ 2G và 3G lên 4G. Một số ứng dụng của smartphone đã dần thâm nhập vào điện thoại phổ thông hiện tại. "Điện thoại phổ thông ngày nay có thể dùng YouTube, Facebook, WhatsApp và các ứng dụng phổ biến khác".
Đồng thời, thế giới vẫn còn một thị trường nhất định cho điện thoại phổ thông. Theo báo cáo giám sát thị trường quý 4 năm 2020 do Counterpoint công bố, Ấn Độ đã trở thành thị trường điện thoại phổ thông lớn nhất thế giới với thị phần 37%, tiếp theo là thị trường Trung Đông và châu Phi với thị phần 32%.
Mặc dù có một loạt điện thoại thông minh cao cấp, Wang Meng vẫn thường xuyên hoài niệm hạnh phúc trong thời đại của điện thoại phổ thông, nhưng thời đại đó sẽ không bao giờ quay trở lại. Thứ thay thế chúng là một công nghệ mới và một kỷ nguyên mới.
Theo Sina
