Với sự kiện hai tàu chiến Nga ghé cảng Manila, thông tin về khả năng Nga và Philippines tăng cường quan hệ quân sự liên tiếp được tung ra, từ việc Matxcơva sẵn sàng cung cấp vũ khí hiện đại cho Manila, đến tin Nga muốn tập trận chung với Philippines… Vấn đề đặt ra là liệu quan hệ quốc phòng Nga-Philippines có thể tiến xa hay không? Đâu là những cản lực cho đà phát triển này?
Mới đây, với việc hai tàu chiến Nga ghé cảng Manila từ ngày 3/01, thông tin về khả năng Nga và Philippines tăng cường quan hệ quân sự đã liên tiếp được tung ra. Chẳng hạn việc Matxcơva sẵn sàng cung cấp vũ khí hiện đại cho Manila, từ máy bay, chiến hạm cho đến tàu ngầm, bên cạnh các loại vũ khí nhẹ, rồi Nga sẵn sàng tập trận chung với Philippines...
Tuy nhiên không giống như Việt Nam, Indonesia, thậm chí cả Malaysia, Philippines là nước hầu như không hề có quan hệ quốc phòng với Nga. Lý do cũng dễ hiểu: Manila cho đến nay là đồng minh kết ước của Mỹ, gắn bó với Washington bằng một Hiệp ước Phòng thủ Hỗ tương, trang thiết bị và vũ khí đều do Mỹ cung cấp.
Chỉ từ tháng 6/2016, từ khi ông Rodrigo Duterte lên làm tổng thống Philippines, vấn đề liên minh với Nga về quân sự mới được đặt ra, trong bối cảnh ông Duterte muốn xa rời đồng minh Mỹ. Đối với tổng thống Putin, đề nghị hợp tác của ông Duterte đến thật đúng lúc.
Bị phương Tây cô lập, Nga rất muốn tăng cường hiện diện tại châu Á-Thái Bình Dương, kể cả tại Đông Nam Á nơi Nga đã có một đối tác truyền thống là Việt Nam. Matxcơva lại sẵn sàng chiều lòng Manila hơn nữa vì như vậy sẽ lôi kéo được một đồng minh của Mỹ về phía mình.
Nhưng khả năng tăng cường quan hệ quân sự Nga-Philippines vẫn nằm dưới dạng lý thuyết, hay nói đúng hơn là nguyện vọng của cả hai bên, còn thực hiện đến đâu thì cần phải chờ xem, với dấu hiệu đầu tiên sẽ được ghi nhận khi tổng thống Philippines công du Nga trong thời gian sắp tới đây.
Theo giới quan sát, việc tăng cường quan hệ quân sự, quốc phòng Nga-Philippines hiện vấp phải giới hạn rất lớn về mặt kỹ thuật. Vũ khí mà Philippines quen sử dụng đến nay là vũ khí Mỹ và phương Tây, nay nếu trang bị thêm vũ khí của Nga, vấn đề tương tác giữa vũ khí mới và hiện có được đặt ra.
Mặt khác, mặc dù Nga rất muốn bán tàu ngầm hay máy bay cho Philippines, nhưng liệu Manila có ngân sách để nâng cấp quân đội của mình hay không, khi biết rằng cho đến nay, hải quân Philippines chẳng hạn, chủ yếu dùng loại tàu cũ của Mỹ được tân trang.
The Diplomat ngày 5/1 đã nêu bật những vấn đề trên trong bài viết về quan hệ quân sự Nga - Philippines khi cho rằng có lẽ phía Manila nhận thức rất rõ các giới hạn kể trên khi chỉ bàn với Nga về các kế hoạch trao đổi nhân sự, kinh nghiệm, các cam kết, chứ không thấy nói gì về vấn đề mua vũ khí.
Một giới hạn khác được The Diplomat nêu bật liên quan đến lĩnh vực chiến lược. Dẫu sao, đối với với ông Duterte, quan hệ với Nga không có ý nghĩa chiến lược quan trong bằng quan hệ với các láng giềng như Malaysia hay Indonesia, mà ông Duterte coi là thiết yếu trong việc giúp Philippines giải quyết các vấn đề an ninh như cướp biển.
Ngoài ra, Matxcơva cũng không nặng ký bằng Bắc Kinh hay Tokyo, hai nước có thể mang đến cho Philippines trợ giúp về kinh tế, hay cơ sơ hạ tầng, điều mà Mátxcơva khó lòng làm được.
