|
| CEO của Facebook Mark Zuckerberg (ảnh: CNET) |
Các chuyên gia tư vấn làm việc cho chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Donald Trump đã khai thác dữ liệu Facebook cá nhân của hàng triệu người. Cho đến nay, hầu hết những gì bạn nghe nói về Facebook và cuộc bầu cử năm 2016 đều tập trung vào việc can thiệp của các gián điệp Nga. Những nỗ lực này đang được điều tra bởi FBI và Thượng viện Hoa Kỳ.
Công ty Cambridge Analytica lại liên quan đên một vấn đề khác. Công ty có trụ sở tại Anh đã thu thập dữ liệu về hàng triệu người dùng Facebook theo cách vi phạm các chính sách của mạng xã hội. Sau đó, họ sử dụng thông tin đó để xây dựng hồ sơ tâm lý của người dùng và bạn bè, những hồ sơ này đã được sử dụng cho các chiến dịch chính trị.
Facebook nói họ đã yêu cầu Cambridge Analytica xóa dữ liệu. Cambridge Analytica nói rằng công ty luôn tuân thủ các quy tắc của mạng xã hội, chỉ nhận được dữ liệu "thu được một cách hợp pháp và công bằng". Dưới đây là những gì bạn nên biết xung quanh scandal này!
1. Cambridge Analytica là công ty gì?
Cambridge Analytica là một công ty phân tích dữ liệu có trụ sở tại Anh, có công ty mẹ là phòng thí nghiệm truyền thông chiến lược. Cambridge Analytica giúp các chiến dịch chính trị tiếp cận cử tri tiềm năng trực tuyến. Công ty kết hợp dữ liệu từ nhiều nguồn, bao gồm thông tin trực tuyến và thăm dò ý kiến, để xây dựng "hồ sơ" cử tri. Sau đó, công ty sử dụng các chương trình máy tính để dự đoán hành vi cử tri. Cambridge Analytica làm việc với một lượng lớn dữ liệu người dùng. Công ty nói rằng họ có "5.000 điểm dữ liệu trên hơn 230 triệu cử tri Mỹ" và khá nhiều người khác trong số chúng ta.
Những CEO của công ty này đã bị chỉ trích nặng nề, trong đó có CEO Alexander Nix. Trong các đoạn video bị phát tán, ông ta đã nói về những lời dối trá và dường như tống tiền anh ta trong vụ này.
Nix đã bị đình chỉ công tác. Ý kiến của ông "không đại diện cho các giá trị hoặc hoạt động của công ty và sự đình chỉ này phản ánh mức độ nghiêm trọng mà chúng tôi xem xét hành vi này", công ty cho biết trong một tuyên bố.
2. Cambridge Analytica đã làm gì?
Facebook cho biết trong một tuyên bố cuối ngày thứ sáu, ngày 16 tháng 3, rằng Cambridge Analytica nhận được dữ liệu người dùng từ Aleksandr Kogan, một giảng viên của Đại học Cambridge. Kogan đã tạo ra một ứng dụng gọi là "thisisyourdigitallife" (tạm dịch: Đây là hồ sơ kĩ thuật số của bạn), cung cấp những dự đoán cá nhân về người sử dụng, đồng thời tự gọi mình là công cụ nghiên cứu cho các nhà tâm lý học.
Ứng dụng yêu cầu người dùng đăng nhập bằng tài khoản Facebook của họ. Là một phần của quá trình đăng nhập, nó yêu cầu truy cập vào hồ sơ trên Facebook của người dùng, địa điểm, những gì họ thích trên dịch vụ và quan trọng hơn là dữ liệu của bạn bè họ.
Vấn đề Facebook nói là sau đó Kogan đã gửi dữ liệu người dùng này tới Cambridge Analytica mà không có sự cho phép của người dùng, điều đó trái ngược với các quy tắc của mạng xã hội.
"Mặc dù Kogan đã tiếp cận được với thông tin này một cách hợp pháp và thông qua các kênh hợp lý điều chỉnh tất cả các nhà phát triển trên Facebook nhưng vào thời điểm đó, ông ta đã không tuân thủ các quy tắc của chúng tôi", Paul Grewal, phó chủ tịch và cố vấn chung của Facebook cho hay.
3. Điều này có liên quan gì đến ông Donald Trump?
Chiến dịch bầu cử ông Trump đã thuê Cambridge Analytica điều hành hoạt động dữ liệu trong cuộc bầu cử năm 2016. Steve Bannon, người cuối cùng trở thành chiến lược gia trưởng của Trump, cũng được gọi là phó chủ tịch của hội đồng quản trị của Cambridge Analytica. Công ty đã giúp chiến dịch xác định cử tri nhắm mục tiêu quảng cáo và đưa ra lời khuyên về việc làm thế nào để tập trung tiếp cận đối tượng.
"Các ứng dụng của những gì chúng tôi làm là vô tận," Giám đốc điều hành Cambridge Analytica Nix cho biết hồi năm ngoái trong một cuộc phỏng vấn với trang web TechRepublic của CNET.
Nhà Trắng đã không trả lời yêu cầu bình luận.
4. Tại sao Facebook cấm Cambridge Analytica khỏi dịch vụ của họ?
Facebook cho biết Cambridge Analytica "xác nhận" rằng ba năm trước đây công ty đã xóa các thông tin người dùng. Nhưng kể từ đó, Facebook cho biết họ đã nhận được báo cáo rằng không phải tất cả dữ liệu người dùng đã bị xóa.
Trong khi đó, Christopher Wylie, người đưa ra thông tin chi tiết về việc Cambridge Analytica đã chiếm đoạt dữ liệu người dùng trên Facebook, đã nói trên Twitter rằng tài khoản Facebook của ông ta đã bị treo. Vài ngày sau, ông đã tổ chức một cuộc họp báo để thảo luận tình hình của ông và vụ scandal ngày càng trầm trọng.
5. Facebook có đang bị tấn công không?
Thời báo New York, điều này như là một "sự vi phạm" dữ liệu và đó là "một trong những vụ rò rỉ dữ liệu lớn nhất trong lịch sử của mạng xã hội". Đó là một phần bởi vì khoảng 270.000 người dùng đã cấp cho Kogan quyền truy cập thông tin của họ cũng cho phép anh ta thu thập dữ liệu về bạn bè của họ. Tổng cộng có hơn 50 triệu người sử dụng Facebook bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, Facebook nói rằng trong khi Kogan xử lý dữ liệu, tất cả thông tin Kogan đã được truy cập hợp pháp. Vấn đề là Kogan đã được coi là để giữ cho các thông tin của mình, không đưa dữ liệu cho Cambridge Analytica hoặc bất cứ ai khác. Vì vậy, Facebook đang tranh luận rằng vụ việc này là vi phạm dữ liệu vì thông tin được truy cập thông qua các phương tiện bình thường - sử dụng một ứng dụng yêu cầu mọi người truy cập vào thông tin của họ, sau đó họ đồng ý.
Facebook cho biết: "Mọi người đã cố gắng cung cấp thông tin của họ, không có hệ thống nào bị xâm nhập, và không có mật khẩu hoặc những thông tin nhạy cảm nào đã bị đánh cắp hoặc tấn công”.
6. Vậy có phải Facebook cho phép các ứng dụng truy cập dữ liệu của người dùng?
Khi bạn đăng nhập vào một ứng dụng sử dụng tài khoản Facebook của bạn, nhà phát triển thường yêu cầu truy cập vào thông tin mà mạng xã hội có. Đôi khi đó chỉ là tên và địa chỉ email của bạn. Lần khác, đó cũng là địa điểm của bạn và dữ liệu của bạn bè bạn.
Facebook cho biết các quy tắc của họ chỉ rõ rằng các nhà phát triển không thể chia sẻ thông tin mà họ nhận được với các công ty khác. Đây là đầu nút thắt trong vấn đề với Kogan và Cambridge Analytica.
Bạn cung cấp thông tin của mình cho các nhà phát triển ứng dụng mọi lúc. Nhưng hãy suy nghĩ trước khi nhấp vào và đọc yêu cầu từ các nhà phát triển ứng dụng một cách cẩn thận hơn.
7. Facebook đang có những động thái gì về vụ việc này?
Sau 5 ngày dài, Zuckerberg đã phá vỡ sự im lặng hôm thứ Tư với một bài đăng gần 1000 từ trên trang Facebook của mình. Zuckerberg thừa nhận rằng Facebook đã có những sai sót với thông tin của người dùng. "Chúng tôi có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu của bạn," ông viết. "Và nếu chúng tôi không thể giả quyết thì chúng tôi không xứng đáng để phục vụ bạn."
Ông cũng cam kết điều tra các ứng dụng có quyền truy cập vào "một lượng lớn thông tin" trước khi công ty thay đổi số lượng thông tin của các ứng dụng bên thứ ba có thể truy cập vào năm 2018. Facebook sẽ tiến hành kiểm tra đầy đủ các ứng dụng có hành vi đáng ngờ và các nhà phát triển thanh những người không đồng ý kiểm tra.
Facebook cũng đang có kế hoạch giới hạn số lượng các nhà phát triển truy cập có thông tin của bạn, giới hạn thông tin mà công ty phải cung cấp cho các ứng dụng tên bạn, hình ảnh và địa chỉ email. Facebook cũng sẽ thu hồi quyền truy cập vào dữ liệu của ứng dụng nếu bạn không sử dụng nó trong ba tháng.
Cuối cùng, Facebook sẽ bắt đầu hiển thị một thanh đo ở đầu News Feed của bạn, cho phép bạn biết ứng dụng nào bạn đã sử dụng và cho phép bạn thu hồi quyền truy cập của họ. Tất cả những điều đó sẽ mang lại sự thoải mái cho nhiều người sử dụng, nhưng
8. Chúng ta có thể làm gì để tự bảo vệ thông tin cá nhân?
Thông tin của bạn có thể đã bị lộ mà bạn không hề biết điều đó. Cách duy nhất là bạn nên kiểm tra cài đặt bảo mật của mình trên Facebook. Và nếu bạn thực sự không hài lòng, bạn có thể tham gia vào một vụ kiện tập thể. Bạn cũng có thể tham gia chiến dịch #DeleteFacebook, như Brian Acton, đồng sáng lập của WhatsApp, người đã bán cho Facebook với giá 19 tỷ đô la, đã triển khai chiến dịch này.
