Hãng tin Kyodo, Nhật Bản ngày 7/1 cho hay ngày 6/1 tại thủ đô Male của Maldives trên Ấn Độ Dương, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono đã tổ chức hội đàm với Ngoại trưởng Maldives Mohamed Asim. Ông Taro Kono đã giới thiệu "chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và mở cửa" do Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đề xướng.
Động thái này của Nhật Bản nhằm ứng phó đối với Trung Quốc, bởi Trung Quốc đã tăng cường quan hệ với các nước xung quanh Ấn Độ Dương. Ông Taro Kono là Ngoại trưởng Nhật Bản đầu tiên thăm Maldives. Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Bản chưa từng đến quốc gia này.
Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono đã lần lượt thăm Sri Lanka và Maldives ở Ấn Độ Dương. Đằng sau chuyến thăm này có thể nhận thấy Nhật Bản không muốn chịu tụt lại xa phía sau so với Trung Quốc trong quan hệ với các nước tại khu vực Ấn Độ Dương.
Tuy nhiên, nếu đề xuất tăng cường hợp tác an ninh với các nước này thì sẽ kích động Trung Quốc, hoặc dẫn đến chuyến thăm Nhật Bản của lãnh đạo Trung Quốc do Thủ tướng Shinzo Abe nỗ lực thúc đẩy sẽ trở nên xa vời. Nhật Bản đối mặt với tình cảnh "lưỡng nan" nghiêm trọng.
Ngày 6/1, là Ngoại trưởng Nhật Bản đầu tiên thăm Maldives, ông Taro Kono đã bày tỏ mong muốn có những đóng góp tích cực cho sự phát triển của Maldives. Trước đó, ngày 5/1, tại Sri Lanka, ông Taro Kono đã ngầm nhấn mạnh không nên quá nghiêng về Trung Quốc.
Tháng 9/2014, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến thăm Sri Lanka, đạt được thỏa thuận về thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược. Do cách đây không lâu, Thủ tướng Shinzo Abe cũng đến thăm nước này, cuộc “đọ sức” với Trung Quốc của Chính phủ Nhật Bản sẽ gia tăng ở Ấn Độ Dương.
Trước Sri Lanka, ông Tập Cận Bình cũng đã đến thăm Maldives. Trong khi đó nhiều đời Thủ tướng Nhật Bản chưa từng đến thăm nước này. Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono tiết lộ: "Các chính khách Trung Quốc liên tiếp bay đến các nước trên thế giới. Chúng ta (Nhật Bản) cũng cần tìm cách hành động".
Ngoài ra, theo tờ Yomiuri Shimbun Nhật Bản ngày 7/1, đầu năm 2018, Ngoại trưởng Taro Kono đã đến thăm Pakistan, Sri Lanka và Maldives, những quốc gia ven bờ Ấn Độ Dương. Khi thăm những nước này, Ngoại trưởng Taro Kono cho biết Nhật Bản sẵn sàng ủng hộ xây dựng hạ tầng cơ sở của họ, đồng thời kêu gọi những nước này tiến hành hợp tác chiến lược với 4 nước "Mỹ - Nhật - Australia - Ấn".
Trung Quốc đang tăng cường chiến lược biển và cung cấp viện trợ lớn cho các nước Nam Á để mở rộng vai trò ảnh hưởng. Mục đích đến thăm các nước này của Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono cũng là nhằm vào động thái trên của Trung Quốc.
Khi thăm 3 nước, ông Taro Kono đều cho biết sẵn sàng viện trợ xây dựng hạ tầng cơ sở, bối cảnh là Trung Quốc đang cung cấp khoản vay lớn cho xây dựng các cảng biển ở nước ngoài.
Nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho rằng: "Một khi Trung Quốc giành hết quyền lợi ở cảng biển của các nước thì cứ điểm quân sự của Trung Quốc cũng sẽ tăng theo, chiến lược chuỗi ngọc trai đã đặt cơ sở cho hải quân Trung Quốc tiến ra đại dương bên ngoài".
Ngày 5/1, tại Colombo, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono tuyên bố: "Tuyến đường huyết mạch trên biển bất kể ở góc độ thương mại hay bảo đảm an ninh đều quan trọng, không thể để Trung Quốc độc chiếm quyền lợi cảng biển của Sri Lanka".
