Theo thông đã đăng tải, tại diễn đàn kỹ thuật quốc tế "Quân đội-2015" tổ chức tại Kubinka ngoại vi Moscow, Tư lệnh trưởng lực lượng hải quân phát biểu: "Tàu ngầm tiên tiến Nga thế hệ thứ năm sẽ khác với tàu ngầm hiện nay từ cơ sở nền tảng các mô-đun tiêu chuẩn, sự tích hợp đa dạng các loại vũ khí và các hệ thống được robot hóa".
Toàn bộ thông tin về tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ 5 được bảo vệ tuyệt mật. Truyền thông chỉ được biết rằng chiếc đầu tiên của thế hệ 5 , tàu ngầm dự án 09851 mang tên "Khabarovsk", được đóng vào năm 2014 tại xưởng đóng tàu thứ 50 Severodvinsk thuộc tập đoàn đóng tàu "Sevmash”.
Có sự rò rỉ thông tin về người thiết kế tàu ngầm mới nhất thế hệ thứ năm. Năm 2015, "Sevmash" đưa ra bản báo cáo về hoạt động năm qua, trong đó có bản hợp đồng với công ty cổ phần "CDB" "Rubin" về việc thực hiện công tác phát triển dự án tàu ngầm 09851. Truyền thông cũng đưa tin về một nhiệm vụ tương tự tại Trung tâm thiết kế tàu biển - "Malachite" tại St. Petersburg .
Những đặc điểm đặc trưng của tàu ngầm dự án là; cấu trúc thiết kế mô đul vũ khí, cho phép có thể nhanh chóng các loại vũ khí theo biên chế tùy thuộc yêu cầu nhiệm vụ và các tàu ngầm hạt nhân sẽ được lắp đặt hệ thống tự động hóa và robot hóa cao độ, trong đó cỏ sử dụng các những robot ngầm không người lái.
Những tàu ngầm robot mini không người lái đã được thử nghiệm ở nước Nga từ năm 2008. Để thực hiện nhiệm vụ này, Nga đóng hẳn một tàu ngầm diesen thử nghiệm dự án 20120 “Sarov”, tàu ngầm duy nhất trong khuôn khổ dự án này. Tàu bắt đầu đóng vào năm 1998 tại nhà máy "Red Sormovo" và sau đó bị đóng băng. Dự án khởi động lại năm 2003, nhưng tại nhà máy "Sevmash". "Sarov" biên chế vào hải quân Nga năm 2007.
Như đã biết, "Sarov" hiện đang được thử nghiệm các tổ hợp robot hóa cho các tàu ngầm hạt nhân thế hệ thứ năm, thiết kế tại Trung tâm chế tạo rocket nhà nước mang tên Viện sĩ Makeyev kết hợp với CDB "Ruby". Dự án được đặt tên là "Skif", nguyên mẫu bắt đầu xây dựng vào năm 2005 và từ năm 2008, Nga đã thử nghiệm "Skif".
Ngoài ra, hiện nay ở Viễn Đông đang nỗ lực phát triển tàu ngầm biên phòng được robot hóa. Tàu nghiên cứu chế tạo tại phòng thí nghiệm công nghệ robot dưới nước thuộc Viện những vấn đề công nghệ biển thuộc chi nhánh Viễn Đông của Viện khoa học Nga. Hiện nay các nhà khoa học đang nghiên cứu chế tạo những thiết bị nhằm phát hiện các đối tượng di chuyển trong vùng nước xa xôi của khu bảo tồn.
Mỹ nhận xét gây sốc về tàu ngầm drone của Nga.
Theo các quan chức Lầu Năm Góc, Nga đang phát triển các tàu ngầm mini không người lái mang vũ khí hạt nhân đương lượng nổ lớn nhằm tấn công các căn cứ hải quân, bến cảng và các thành phố ven biển.
Những phương tiện ngầm không người lái được phóng đi từ tàu ngầm, gọi tắt là UUV, khi triển khai sẵn sàng chiến đấu, được trang bị đầu đạn hạt nhân có đương lượng nổ đến megaton, có khả năng thổi bay những quân cảng chính được sử dụng cho các tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa hạt nhân Mỹ, ví dụ Kings Bay, Ga., hoặc Puget Sound ở bang Washington.
Chi tiết về chương trình phát triển UUV mang đầu đạn hạt nhân bí mật của Nga được chính phủ Mỹ theo dõi và giám sát chặt chẽ. Lầu Năm Góc đã định danh UUV là drone "Kanyon," dấu hiệu cho thấy rằng trang bị này được coi là một phẩn của chương trình phát triển vũ khí Nga.
Các quan chức Mỹ cho rằng: Những tàu ngầm không người lái hạt nhân là bằng chứng về chiến lược hiện đại hóa lực lượng hạt nhân dưới thời Tổng thống Vladimir Putin. Những quan chức Bộ quốc phòng Mỹ, nghiên cứu sâu các chi tiết của chương trình Kanyon cho biết các loại UUV được hiểu như là phương tiện tấn công ngầm, có thể được trang bị các đầu đạn hạt nhân khác nhau, đương lượng nổ đến "hàng chục" megaton. Một vụ nổ từ loại đầu hạt nhân đương lượng nổ như vậy sẽ tạo ra một vùng sát thương, phá hủy vô cùng rộng lớn.
Một megaton tương đương với 1 triệu tấn TNT.
Đối với phương tiện mang là tên lửa, đầu đạn đương lượng nổ megaton có biệt danh là "vũ khí thành phố - busters city", được thiết kế để tiêu diệt toàn bộ các khu vực đô thị hoặc phá hủy các các mục tiêu hầm ngầm. Một UUV mang đầu đạn lớp megaton dưới nước sẽ được sử dụng để phá hủy các bến cảng và các khu vực quan trọng ven biển.
"Đây sẽ là một tàu ngầm mini không người lái, có tốc độ cao và khả năng bơi đường dài," một quan chức, quan tâm đến sự phát triển UUV nhắc lại vụ thử nghiệm UUV từ một nguyên mẫu vào năm ngoái.
Phát triển vũ khí hạt nhân của Nga
Chương trình Kanyon được coi là một phần của nỗ lực hiện đại hóa chiến lược của Nga nhằm tìm kiếm một giải pháp cho phép Moscow khả năng gây sức ép với Washington. Các chuyên gia Lầu Năm Góc theo dõi chương trình phát triển các UUV mini cho biết, Kanyon sẽ là tàu ngầm không người lái mang đầu đạn hạt nhân có đương lượng nổ lớn tự động. Hoàn toàn không thể biết được, đương lượng nổ của đầu đạn sẽ là bao nhiêu.
Trang 360 IHS Jane tháng trước đã đưa ra bản tin: Nga đã công bố chiến lược hải dương mới vào tháng Bảy, đưa ra những hướng phát triển các phương tiện không người lái mới. Học thuyết hải quân yêu cầu phát triển những công nghệ tiên tiến, bao gồm cả các phương tiện không người lái dưới biển..
Các chiến lược gia Lầu Năm Góc đặc biệt quan tâm đến vũ khí hạt nhân dưới biển sâu. Hải quân Mỹ đặt trọng tâm tìm hiểu về Kanyon như một nguy cơ tiềm năng đe dọa an ninh bờ biển. Lực lượng hải quân có nhiệm vụ tiến hành các hoạt động tác chiến dưới nước, bao gồm cả nhiệm vụ chống ngầm.
Trung tá Michelle Baldanza, phát ngôn viên Lầu Năm Góc từ chối bình luận về các UUV trang bị đầu đạn hạt nhân. Tuần trước, Lầu Năm Góc thông báo họ đang theo dõi chặt chẽ một tàu nghiên cứu quân sự Nga đi dọc theo bờ biển phía Đông của Mỹ. Chiếc tàu nghiên cứu này có tên là Yantar, được cho là đang thực hiện hoạt động trinh sát dưới nước, thu thập thông tin tình báo, có thể sử dụng để hỗ trợ hệ thống vũ khí mới – UUV mang đầu đạn hạt nhân.
Tại thời điểm này Mỹ không có kế hoạch phát triển các phương tiện tấn công dưới nước mang đầu đạn hạt nhân lớp megaton. Hải quân Mỹ đang phát triển một loạt các mẫu UUV, bao gồm cả UUV mang theo vũ khí.
Lầu Năm Góc đang trong quá trình cho tất cả các loại vũ khí hạt nhân đương lượng nổ megaton nghỉ hưu. Kho dự trữ bom phá hầm ngầm B53 đương lượng nổ 9 MT đã được tháo dỡ một vài năm trước đây, những quả bom B83 đương lượng nổ 1,2 MT sẽ được nghỉ hưu sau khi bom B61 nâng cấp được đưa vào biên chế sẵn sàng chiến đấu.
Kho đầu đạn hạt nhân và bom với đương lượng nổ megaton của Nga bao gồm khoảng năm tên lửa SS-18 trang bị đầu đạn 20 megaton và các đầu đạn 5 megaton đã được trển khai trước đó trên tên lửa SS-19. Nước Nga đã từng chế tạo bom hạt nhân lớn nhất với đương lượng nổ lên đến 100 MT, được gọi là Tsar Bomb, hay "Sa hoàng của bom."
Trung Quốc cũng sử dụng đầu đạn megaton cho tên lửa DF-5A. Khoảng 20 tên lửa mang DF-5As được trang bị đầu đạn 5 megaton.
Mục đích răn đe: thiệt hại thảm khốc
"Kanyon là một trong những ví dụ về cách tiếp cận tích cực và sáng tạo của Nga nhằm phát triển năng lực quân sự chống Mỹ và phương Tây," Jack Caravelli, cựu chuyên gia phân tích CIA, chịu trách nhiệm về Liên Xô và Nga nhận xét.
"Đương lượng nổ của các đầu đạn hạt nhân có thể thuộc lớp megaton, có mục đích gây thiệt hại nghiêm trọng cho lực lượng hải quân Mỹ, châu Âu hoặc các thành phố ven biển," ông nói thêm. "Các quốc gia phát triển với nguồn lực của họ và Kanyon cùng với việc tăng cường số lượng của chương trình hiện đại hóa quân sự cho thấy những khu vực ưu tiên của Tổng thống Vladimir Putin là nhằm chuẩn bị lực lượng quân sự chống lại phương Tây."
Mark Schneider, cựu chuyên gia hoạch định chính sách hạt nhân Lầu Năm Góc, cho biết truyền thông nước Nga đã công bố kế hoạch phát triển UUV. "Năm 2014, Putin tuyên bố các chương trình hiện đại hóa hạt nhân chiến lược bí mật sẽ được công khai tại thời điểm thích hợp," Schneider nói.
Một kỹ sư vũ khí trang bị Nga trong buổi phỏng vấn với hãng tin RIA Novosti vào tháng Sáu phát biểu: UUV đang được phát triển.
Các tàu ngầm UUV của Nga có thể được phát triển từ các dự án tàu ngầm mini của Liên xô trước đây, như tàu ngầm siêu nhỏ Piranhia - T dự án 865
"Viện chúng tôi đã ký kết hàng loạt những phát triển mới trong lĩnh vực tự động hóa hệ thống chỉ huy ... (bao gồm) điều khiển từ xa, phương tiện tác chiến không người lái dưới biển. Chúng tôi hy vọng rằng những phát triển này sẽ được áp dụng trong thiết kế tàu khu trục mới, "Lev Klyachko, giám đốc Viện Nghiên cứu Trung ương Nga cho biết.
Moscow: vũ khí hạt nhân mới chống lại lá chắn tên lửa
Robert Kehler, tư lệnh trưởng đã nghỉ hưu hai năm trước đây của Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ, cho rằng sự phát triển tàu ngầm robot tấn công hạt nhân có thể là một phần của những gì ông gọi là một "động thái" tăng cường sức mạnh hạt nhân chiến lược Nga chống lại hệ thống lá chắn tên lửa.
"Nhìn chung, chúng tôi đã theo dõi và nghiên cứu các hoạt động hiện đại hóa vũ khí hạt nhân của Nga rất chặt chẽ," Kehler nói trong một cuộc phỏng vấn. "Những động thái cho thấy Nga bắt đầu tập trung nguồn lực trong lĩnh vực này."
Kehler cho biết ông không cảm thấy "lo lắng" bởi sự gia tăng sức mạnh hạt nhân Nga miễn là Moscow vẫn sở hữu hạt nhân trong giới hạn của Hiệp ước vũ khí New START. Hiệp ước này hạn chế Mỹ và Nga chỉ có 700 tên lửa chiến lược, máy bay ném bom và tổng cộng có 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược được triển khai. Vị tướng bốn sao đã nghỉ hưu của Không quân Mỹ nói ông không hề biết về chương trình phát triển tàu ngầm robot Kanyon.
Tuy nhiên, những tuyên bố cứng rắn của các nhà lãnh đạo Nga về việc sử dụng vũ khí hạt nhân đã gây thêm lo âu và quan ngại sự gia tăng sức mạnh vũ khí hủy diệt lớn của Moscow.
"Vấn đề gây lo ngại thực sự có lợi, đó là lời hùng biện của họ," Kehler cho biết. "Một lần nữa, quan điểm về duy trì vũ khí hạt nhân là làm sao phù hợp với an ninh quốc gia. Từ quan điểm này, người Nga cho rằng, "Chúng tôi vẫn cần những vũ khí này. '"
Putin đã tuyên bố công khai rằng ông sẵn sàng sử dụng lực lượng hạt nhân chiến lược Nga để đáp trả những hành động phản kích của phương Tây trong vấn đề Crimea ở Ukraine.
Pavel Felgenhauer, nhà phân tích của quân sự Nga nhận xét, ông không nghe nói về chương trình Kanyon. "Nhưng phương tiện này có thể đã được phát triển trong Chiến tranh Lạnh và hiện nay được tiếp tục phát triển hoặc hiện đại hóa," Felgenhauer mô tả tàu ngầm không người lái mang đầu đạn hạt nhân sẽ được phóng từ một tàu mẹ và tự động tiến gần đến mục tiêu theo chương trình lập sẵn, UUV sẽ kích hoạt đầu đạn theo mệnh lệnh đặt trước.
Nga đã từng nghiên cứu phát triển sử dụng vũ khí hạt nhân một cách khác thường trong quá khứ, trong đó có vụ nổ hạt nhân ngầm dưới biển nhằm tạo ra những cơn sóng khổng lồ, giống những cơn sóng thần gây ra bởi trận động đất dưới đáy biển. Tuy nhiên, Felgenhauer cho rằng UUV mang đầu đạn hạt nhân không phải là chương trình phát triển vũ khí chính cho Moscow.
Cơ sở phát triển bắt nguồn từ ngư lôi hạt nhân Liên Xô
Norman Polmar, nhà phân tích hải quân, cho biết Kanyon có thể dựa trên nền tảng cơ sở của ngư lôi hạt nhân Xô Viết, được viết trong cuốn sách của ông năm 2003, Tàu ngầm trong Chiến tranh Lạnh.
Cả hai lực lượng hải quân Nga và trước đó là lực lượng hải quân Liên Xô, đã từng phát triển và đổi mới hệ thống phương tiện tác chiến ngầm dưới biển cùng vũ khí trang bị. "Những hoạt động này bao gồm cả loại ngư lôi tiên tiến nhất thế giới," Polmar nói. "Thời kỳ đầu của kỷ nguyên hạt nhân, Liên Xô đã phát triển nguyên mẫu ngư lôi có kích thước lớn nhằm tấn công các thành phố ven biển và các quân cảng."
Ngư lôi T-15 có chiều dài khoảng 75 feet (22,86m), có khả năng mang đầu đạn nhiệt hạch và bơi ngầm khoảng 15 dặm dưới nước, vũ khí đó Polmar gọi là "một khái niệm thật sự sáng tạo."
Ngư lôi T-15, có khả năng mang đầu đạn hạt nhân từ thời Xô viết
Hải quân Mỹ cũng đang phát triển UUV rất hiệu quả, một số tàu ngầm không người lái còn có khả năng tiến hành các hoạt động chiến đấu tấn công. Những nghiên cứu của Hải quân vào năm 2004 đã đưa ra chín chức năng nhiệm vụ cho UUV bao gồm từ tuần tiễu thám sát ngầm, thu thập thông tin tình báo, tác chiến chống thủy lôi, các hoạt động vận chuyển hàng hóa đặc biệt đến "tấn công đúng thời điểm – time critical stricke".
"Các phương tiện chiến đấu cần có khả năng tấn công các mục tiêu vào thời điểm quan trọng nhất của trận chiến," những nghiên cứu Hải quân cho thấy. "những UUV có thể thực hiện một số hành động cần thiết cho (tấn công đúng thời điểm), ví dụ: bí mật đưa vũ khí đến mục tiêu hoặc khởi động phóng đạn."
"Công nghệ tàng hình, cơ động trên khoảng cách lớn và thời gian hoạt động dài cho phép UUV trở thành một loại vũ khí hoặc phương tiện mang vũ khí hiệu quả cho các nhiệm vụ "tấn công đúng thời điểm" -TCS."
Các UUV là một phần trong chương trình hiện đại hóa vũ khí hạt nhân của Nga bao gồm lớp tàu ngầm nguyên tử mang tên lửa đạn đạo mới lớp Borey và tên lửa phóng từ tàu ngầm mới Bulava.
Hai loại tên lửa đạn đạo liên lục địa mới đang được phát triển ở Nga, cùng với tiến trình phát triển ba tên lửa đạn đạo ICBM mới, bao gồm một nguyên mẫu tên lửa thay thế cho các tên lửa SS-18 đã lỗi thời và tên lửa trên các đoàn tàu hạt nhân chiến lược cơ động mới. Người Nga cũng đang nghiên cứu chế tạo máy bay ném bom chiến lược tương lai và khởi động lại dây chuyền sản xuất thêm máy bay ném bom tên lửa siêu thanh Tu-160 Blackjack “Thiên nga trắng”.
Những máy bay này có thể sẽ là phương tiện mang tên lửa hành trình tầm xa mới Kh – 101, có khả năng tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ nước Mỹ khi phương tiện mang vẫn bay trong không phận nước Nga.
Hải quân Mỹ phát triển UUV / US Navy
Bộ trưởng Hải quân ông Ray Maybus trong bài phát biểu vào tháng Tư rằng hệ thống các chiến hạm không người lái là ưu tiên cao nhất cho các loại vũ khí hải quân trong tương lai.
"Hiện nay công nghệ phương tiện không người lái không còn là mới, sự phát triển tiềm năng của những hệ thống này đang theo hướng mà chúng ta gần như không thể tính toán và dự đoán trước được" Maybus nói.
Trong chiến tranh tàu ngầm - theo ý kiến Tham mưu trưởng Hải quân Mỹ, được viết trên trang web cá nhân của mình- đội hình tác chiến của các lực lượng tàu ngầm tương lai sẽ bao gồm cả các UUV.
"UUV từ các tàu ngầm tấn công có thể xâm nhập vào các khu vực chống ngầm, chống tiếp cận với những hệ thống cảnh giới và vũ khí phòng thủ bí mật và an toàn” ông viết trên trang web: "UUVs có những khả năng hoạt động độc đáo và mở rộng" tầm chiến đấu"của phương tiện mang, giảm rủi ro cho tàu ngầm tấn công" và thủy thủ đoàn.
Trang web đã không đề cập đến vấn đề UUV là vũ khí tấn công tương lai, chỉ đưa ra khả năng sử dụng UUV như phương tiện tình báo do thám và trinh sát, chiến tranh chống thủy lôi, vẽ bản đồ đáy biển.
"UUVs là những thành tố quan trọng trong việc duy trì sự thống trị của tàu ngầm trong tương lai 'chống lại bất kỳ mối đe dọa nào."
Trịnh Thái Bằng theo QPAN
