Kinh tế chia sẻ chính là chủ nghĩa tư bản dựa trên đám đông?

Kinh tế chia sẻ thực sự bùng nổ trong thời đại vạn vật kết nối

Theo ông Nguyễn Đình Thành, chia sẻ không hề là khái niệm mới. Cụ thể như cho ai đó đi cùng xe, đón khách về căn hộ nhàn rỗi, làm những việc vặt cho ai đó… là những việc hết sức bình thường. Cái mới nằm ở chỗ, trong “kinh tế chia sẻ”, ta không giúp bạn bè miễn phí mà cung cấp dịch vụ cho người lạ để kiếm tiền cho mình.

Kinh tế chia sẻ đã thực sự bùng nổ trong thời đại Internet kết nối vạn vật. Đó là “chủ nghĩa tư bản dựa trên đám đông” như chuyên gia Arun Sundararajan – tác giả cuốn sách “Nền kinh tế chia sẻ - sự kết thúc của việc làm và sự trỗi dậy của chủ nghĩa tư bản dựa trên đám đông”. Khi trao đổi thương mại ngang hàng làm phai mờ những ranh giới giữa cá nhân và chuyên nghiệp thì điều đó tác động ra sao lên nền kinh tế, xã hội và luật lệ của chính phủ?

Những thực tế của Uber, Grab và mới đây là GoViet cho thấy, bất cứ ai có nhu cầu đi taxi thay vì gọi điện thoại vào số tổng đài của một hãng taxi truyền thống nào đó đều có thể gọi được một chiếc xe đang rỗi khách đã đăng ký với Uber, Grab, GoViet ở gần mình nhất qua điện thoại thông minh và thực hiện hành trình dự kiến của mình với giá cả biết trước.

Những người chạy xe ôm bằng ứng dụng Grab trên điện thoại thông minh hiện rất đông đảo

Kinh tế chia sẻ không chỉ thấy với các dịch vụ như Uber, Grab, GoViet về dịch vụ gọi xe mà còn với nhiều thứ khác như nhu cầu thuê phòng trọ, khách sạn, cho thuê vật dụng, làm thuê theo giờ… Với điện thoại thông minh trở nên phổ biến, bất kỳ ai sở hữu nó đều có thể tìm ra khách hàng và đối tượng cung cấp dịch vụ cho mình trong khoảng cách gần nhất.

Đương nhiên, điều có thể nhận thấy qua các dịch vụ như Uber, Grab, GoViet là họ phải tạo lập được đám đông khách hàng đi xe và cộng đồng những người có xe để cung cấp dịch vụ. Những kết nối giữa hai cộng đồng này sẽ tạo nên dịch vụ và công việc của Uber và Grab là cung cấp thuật toán để tự động tìm kiếm ra chiếc xe nào gần nhất đang rỗi khách cho khách hàng có nhu cầu.

Đương nhiên, Uber, Grab, GoViet sẽ thực sự cạnh tranh với các hãng taxi truyền thống bởi có thể gọi xe rất thuận tiện mọi nơi, mọi lúc. Song taxi truyền thống cũng không hề mất đi nhưng cũng chỉ trụ lại với những thương hiệu nổi tiếng, đẳng cấp. Tương tự, các dịch vụ tìm phòng trọ, khách sạn rẻ tiền trên mạng cũng không hề cạnh tranh với các khách sạn đẳng cấp bởi đây là phân khúc dành cho khách hàng sẵn sàng chi trả để được phục vụ với chất lượng cao.

Cơ hội cho các startup biết quản trị

Theo ông Phạm Nam Long, kinh tế chia sẻ chính là môi trường thuận lợi cho các bạn trẻ khởi nghiệp (startup). Trong các cấu thành của một startup có 3 yếu tố là công nghệ, quản trị và truyền thông sau khi có một ý tưởng kinh doanh rõ ràng. Tuy nhiên, công nghệ không phải là yếu tố quyết định bởi rất nhiều người đều có thể có ý tưởng độc đáo cho mình và đưa ra công nghệ để thực thi ý tưởng đó. Song điều mà các nhà đầu tư mạo hiểm có quyết định rót vốn vào các startup hay không phụ thuộc vào năng lực quản trị của chính các startup đó.

Qua kinh nghiệm thực tế của Abivin khi được Shark Dzung Nguyễn đầu tư 200.000 USD chính là năng lực quản trị vì công nghệ là do ông Nam Long chủ trì triển khai thực hiện nhưng việc quản trị phải là do bà Nguyễn Hoàng Anh thực hiện một cách chuyên nghiệp. Abivin hiện là một doanh nghiệp phát triển các giải pháp phân tích và tối ưu hóa dữ liệu cho những tập đoàn hàng đầu thế giới. Phần mềm quản lý vận tải tối ưu của Abivin gồm 2 thành phần chính: web app dành cho người quản lý và mobile app dành cho nhân viên giao hàng.

Một buổi tọa đàm về khởi nghiệp trong lĩnh vực du lịch tại Đại học Quốc gia Hà Nội

Nhận xét về phong trào khởi nghiệp mà Chính phủ đang kỳ vọng với lớp trẻ Việt Nam những năm gần đây, ông Nguyễn Đình Thành cho rằng, trước khi muốn thực sự làm chủ cho những khát vọng của chính mình thì nên phấn đấu trở thành những người luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ ở các doanh nghiệp khác. Sau quá trình này, khi đã hội đủ các kiến thức cả về chuyên môn và quản trị thì bắt tay vào khởi nghiệp cho mình cũng chưa muộn. Và một lần nữa cũng phải nhắc lại, sự thành công hay không của các startup chính là yếu tố quản trị và đó chính là sự thuyết phục lớn nhất của các startup với các nhà đầu tư cho họ.

Riêng về yếu tố đắc nhân tâm, ông Nguyễn Đình Thành cho biết, trong nền kinh tế chia sẻ thì công nghệ không phải là tất cả mà mọi dịch vụ đều phải đem đến sự hài lòng cho khách hàng. Chính sự hài lòng của khách hàng sẽ là yếu tố quyết định để các dịch vụ trong nền kinh tế chia sẻ lớn mạnh và phát triển được thị trường của mình.