Tại phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 10/8, phát biểu ý kiến tranh luận khi Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm khẳng định việc bỏ sổ hộ khẩu giấy là theo quy định của luật, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) phản ánh ý kiến cử tri khi đến cơ quan công an tiến hành các thủ tục liên quan đến hộ khẩu. Đại biểu Giang nêu thực tế nhiều địa phương, cơ quan công an thu sổ hộ khẩu giấy, nhưng khi công dân đến cơ quan nhà nước để tiến hành các thủ tục như nhập học, nộp hồ sơ xin việc… vẫn được yêu cầu có sổ hộ khẩu giấy gốc để đối chiếu.
Đại biểu cho biết, có giải pháp tạm thời là đến cơ quan công an xin xác nhận (có giá trị trong 6 tháng) nhưng giải pháp này cho thấy thực tế vẫn chưa có sự kết nối liên thông trong các thông tin về sổ hộ khẩu, căn cước công dân, các thủ tục của cơ quan nhà nước.
Thời gian từ nay đến ngày 31/12/2022 - thời điểm bỏ hẳn sổ hộ khẩu giấy là rất ngắn. Đại biểu lo ngại với tình trạng quản lý và kết nối liên thông hiện nay sẽ gây khó khăn cho công dân và chi phí bỏ ra của người dân thực hiện các thủ tục liên quan đến hộ khẩu. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng nêu giải pháp cho vấn đề này tối ưu nhất.
Trả lời đại biểu Nguyễn Trường Giang, Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an - cho rằng việc này có thể chỉ là cá biệt, Bộ Công an chưa có chủ trương thu sổ hộ khẩu; có thể việc thu sổ hộ khẩu chỉ diễn ra ở một điểm, phường hoặc cá nhân nào đấy. Sổ hộ khẩu giấy còn giá trị đến ngày 31/12/2022.
"Việc người dân bị thu sổ hộ khẩu, rồi lại đi xin giấy xác nhận là phát sinh cá biệt. Chúng tôi sẽ kiểm tra và chấn chỉnh việc này. Đây không phải chủ trương chung của Bộ" - Bộ trưởng Tô Lâm khẳng định.
 |
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng rất theo dõi phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm. |
Thời gian tới, trong lộ trình xóa bỏ hộ khẩu, theo Bộ trưởng Tô Lâm, Bộ Công an sẽ phối hợp với các bộ, ngành rà soát các văn bản pháp luật có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú để sửa đổi cho phù hợp.
Như việc đi học, Bộ Công an đã nhiều lần đề nghị với Bộ Giáo dục và Đào tạo là các cháu đến tuổi là được đi học; phải bố trí như thế nào để thuận lợi nhất. “Không thể vì hộ khẩu mà các cháu không được đến trường được” - Bộ trưởng Lâm nói rõ.
Đồng thời, theo Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ sẽ kết nối Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các cơ sở dữ liệu khác để giải quyết thủ tục hành chính. Vừa qua, việc này đã được giải quyết tốt với với các lĩnh vực y tế, giáo dục... Có những nơi coi căn cước công dân là giấy tờ pháp lý, không cần hộ khẩu để làm thủ tục.
Cùng với đó, Bộ cũng sẽ khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đẩy mạnh cấp căn cước công dân gắn chip....
“Đơn vị nào, tổ chức công an nào mà thực hiện không đúng, đề nghị các đại biểu phản ánh, chúng tôi sẽ chấn chỉnh, không để gây phiền nhiễu, khó khăn phức tạp cho nhân dân. Không ai bắt buộc người dân phải sử dụng hộ khẩu vào việc khác, đây là bệnh giấy tờ" - Đại tướng nhấn mạnh.
Tranh luận tiếp về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Trường Giang cho biết, cử tri nhắn cho mình rằng việc thu sổ hộ khẩu được thực hiện theo Thông tư 55, có hiệu lực từ 1/7/2021, chứ không phải việc này ở một địa phương, địa bàn nào cả.
Khẳng định đây là vấn đề hiểu không đúng về Thông tư 55, Bộ trưởng Tô Lâm nói rõ: Theo quy định, việc thu sổ hộ khẩu chỉ thực hiện khi có sự điều chỉnh thông tin mới, chứ không phải thu đại trà tất cả sổ hộ khẩu. Công an cũng không cấp mới sổ hộ khẩu khi công dân đến điều chỉnh thông tin.
“Khi người dân đến điều chỉnh thông tin mới trong hộ khẩu thì hộ khẩu không có tác dụng. Đồng thời, không cấp mới hộ khẩu khi người dân đến điều chỉnh thông tin mà cấp xác nhận cho họ” - Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh và nhắc lại lần nữa rằng “không có chủ trương thu hộ khẩu giấy lại để làm khó cho nhân dân".
Vấn đề liên quan xóa bỏ hộ khẩu giấy nhận thu hút sự quan tâm của nhiều Đại biểu. Trước phần tranh luận của đại biểu Giang, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cũng đặt câu hỏi với Bộ trưởng Tô Lâm rằng trong những ngày gần đây, nhân dân rất quan tâm và lo lắng đối với thông tin về việc xóa bỏ hộ khẩu bằng giấy, bởi sổ hộ khẩu có liên quan đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để giải quyết những vấn đề vướng mắc có liên quan, đặc biệt là đối với người dân không có điều kiện tiếp cận các phương tiện hiện đại.
Cũng khẳng định xóa bỏ sổ hộ khẩu giấy là thực hiện theo quy định Luật Cư trú của công dân và đến 31/12/2022 thì hộ khẩu giấy không còn tác dụng, Bộ trưởng Tô Lâm thông tin, hiện nay vướng nhất là có nhiều quy định buộc người dân sử dụng hộ khẩu giấy. Nên Bộ sẽ cấp khẩn trương cấp đầy đủ căn cước công dân để người dân có căn cứ giao dịch.
“Khi có căn cước công dân thì người dân không cần bất cứ xác nhận của bất kể ai, cơ sở nào vì đó là giấy tờ pháp lý duy nhất để đi làm các thủ tục (...). Từ nay đến 31/12, việc duy nhất là phải thay đổi quy định để các cơ quan không buộc người dân phải trình báo sổ hộ khẩu nữa” - người đứng đầu ngành Công an nhấn mạnh.
Bộ trưởng cũng cho biết thêm, Bộ Công an sẽ cùng cơ quan, ban, ngành cần xác nhận hộ khẩu sẽ tìm giải pháp khác, có cách quản trị, quản lý mới bằng công nghệ để cải tiến việc này./.
