|
| Đừng để Internet bỏ rơi người già lại phía sau. Ảnh: Sixth Tone |
Kể từ khi nền kinh tế Internet bắt đầu phát triển, tốc độ nhanh đã trở thành chuẩn mực trong xã hội, và cư dân mạng đang cổ vũ cho tốc độ phát triển ngày cành nhanh.
Thế nhưng, những người trung niên và cao tuổi lại dần mất liên lạc, họ chỉ có thể tìm thấy bóng dáng của mình trong thời đại ngày nay trong một số góc tin tức xã hội nhất định. Tuy nhiên, khi tình trạng già hóa dân số ngày càng gia tăng, các công ty hàng đầu phải suy nghĩ lại việc phân bổ thông tin.
Gần đây, WeChat phiên bản 8.0.6 đã được cập nhật, và có một chi tiết mà nhiều người bỏ qua: phông chữ mặc định đã trở nên lớn hơn.
Đối với những người trẻ tuổi có đôi mắt tương đối tốt, việc cập nhật này không quan trọng. Nhưng đó là một tin vui đối với những người cao tuổi, thị lực ngày càng giảm sút, phông chữ to giúp họ duy trì khoảng cách với màn hình điện thoại di động xa hơn một chút.
Có thể thấy, với với tốc độ phát triển vượt bậc của xã hội, con dao hai lưỡi của Internet đã xoáy vào cuộc sống của những người cao tuổi, để lại muôn ngàn hố sâu.
Internet đang già đi
 |
| Ảnh: Sixth Tone |
Việc phóng to phông chữ WeChat có thể được coi là một biện pháp già hóa Internet điển hình, và TikTok đã làm rõ hơn điều đó.
Ngày 24/3, TikTok cho biết họ đang tuyển dụng 10 người cao tuổi để trở thành các chuyên viên phát triển cho sản phẩm, tham gia vào quá trình nâng cấp già hóa của TikTok, các hiệu ứng đặc biệt của video, phát triển mẫu và các vấn đề khác, ưu tiên những người từ 60 tuổi trở lên. Dữ liệu cho thấy lượng tương tác video do người dùng trên 60 tuổi đăng tải trong nhóm người dùng TikTok cao hơn so với giới trẻ, bao gồm cả lượng thích, bình luận và chia sẻ.
So với giới trẻ thường "sợ xã hội", người dùng lớn tuổi có ham muốn thể hiện nhiều hơn nên hoạt động của họ cũng cao hơn so với giới trẻ. Những nhân vật nổi tiếng trên Internet ở độ tuổi trung niên và cao tuổi như "Ông Tế Công" và "Bà Vương chỉ đi giày cao gót" đều có lượng người hâm mộ khổng lồ trên Douyin và con số hơn 100 triệu lượt thích nằm ngoài khả năng của vô số người sáng tạo nội dung trên TikTok.
 |
Về nội dung, khác với những nội dung thời thượng được giới trẻ chú ý trên Douyin, người già thiên về tình cảm, cốt truyện có điểm cộng. Loại nội dung ưa thích này cũng ám chỉ rằng sau khi xã hội già hóa ngày càng mạnh, việc điều chỉnh hướng nội dung rất quan trọng.
Người dùng trẻ tuổi của TikTok có thể đã đạt đến mức trần, nhưng lượng người dùng mới và giữ chân người dùng cũ mới chỉ bắt đầu. Đây không phải là lối thoát cho lưu lượng truy cập mới sao? Chính vì vậy, TikTok bắt đầu tuyển dụng những người lớn tuổi tham gia nâng cấp sản phẩm, và việc tung ra phiên bản siêu tốc nhẹ hơn không chỉ nhằm vào thị trường đang chìm mà còn thỏa mãn thị hiếu "người già".
Alibaba cũng đã thuê "chuyên gia nghiên cứu người dùng cao cấp" trên 60 tuổi với mức lương hấp dẫn để trải nghiệm các sản phẩm dưới góc nhìn của những người trung niên và cao tuổi.
115 trang web bao gồm ngân hàng và ứng dụng di động bao gồm 43 ứng dụng tần suất cao hàng ngày như WeChat, Alipay, Baidu, và Didi đã thực hiện cải tiến để phù hợp hơn với nhu cầu của người già.
Alipay - dịch vụ thanh toán di động lớn nhất của Trung Quốc đưa ra cập nhật phóng to phông chữ để "phù hợp với người già" và ra mắt chế độ dành cho người cao tuổi. Ngay từ năm 2019, Alipay đã ra mắt "phiên bản chăm sóc" dành cho người cao tuổi, đây là một chương trình được nhúng trong ứng dụng. Ở phiên bản này, phông chữ được phóng to đáng kể, chức năng hiển thị rất ngắn gọn, về cơ bản là các tiện ích thường được người cao tuổi sử dụng như mã sức khỏe, mã thanh toán, nạp tiền điện thoại, thanh toán tiền nước, điện, taxi, bảo hiểm xã hội,...
Taobao - nền tảng mua sắm của Alibaba Group Holding đã ra mắt "tài khoản gia đình" vào năm 2018, cho phép người trẻ giúp bố mẹ thanh toán những món đồ trong giỏ hàng. Alibaba cũng giới thiệu các khóa học trên mạng lẫn ngoài đời và những dịch vụ chăm sóc khách hàng hướng dẫn người già mua sắm online.
Didi Chuxing - dịch vụ gọi xe lớn nhất Trung Quốc cũng đã công bố các tính năng thân thiện với người cao tuổi vào đầu năm 2016, giúp họ đặt xe chỉ với 1 lần bấm, đề xuất 5 địa chỉ được dùng thường xuyên. Ứng dụng có các lựa chọn như phóng to chữ, quy trình thanh toán đơn giản.
Rõ ràng, Internet đang già đi. Xu hướng này đã dần chìm trong vô thức và liên tục được củng cố trong cuộc sống của chúng ta.
Sự già đi của Internet là một xu hướng tất yếu
 |
| Ảnh: China Daily |
"Chỉ cho bà cách mở WeChat, họ nói rằng thứ này có thể gọi điện mà không mất tiền, và còn có thể nhìn thấy mặt nhau nữa".
"Dạy cho ông nội cách thanh toán bằng điện thoại di động. Hôm nay ông mua hàng mà người ta không nhận tiền mặt nữa ..."
"Con nên dạy mẹ cách bắt taxi trên mạng. Hôm nay mẹ đi làm bị hỏng xe mà không thể bắt được chiếc taxi nào. Mẹ vội vàng muốn chết..."
Trong khi chúng ta đang tận hưởng sự tiện lợi do công nghệ mạng luôn thay đổi mang lại, thì những người cao tuổi ở nhà đang phải đối mặt với những rắc rối ngày càng gia tăng. Họ không sử dụng điện thoại di động để đi taxi, đặt xe, đăng ký và thậm chí cần dạy họ mở WeChat. Họ gần như kinh hoàng trước thời cuộc, và họ không hiểu tại sao điện thoại di động, thứ chỉ được sử dụng như điện thoại thông thường cách đây mười năm, lại trở thành "báu vật" của ngày hôm nay.
Theo Cục Thống kê Quốc gia năm 2020, dân số Trung Quốc ngày càng già nhanh, với hơn 264 triệu người trên 60 tuổi, chiếm 18,7% dân số - cao hơn 5,44% 10 năm trước đó. Nhóm dân số lớn hơn được hình thành bởi đỉnh sinh trong những năm 1960 sẽ dần bước vào tuổi già, khiến mức độ già hóa dân số ở Trung Quốc tương đối chậm so với những năm gần đây tăng nhanh.
Việc xóa bỏ khoảng cách giữa người cao tuổi và các công nghệ mới có thể là một cách hiệu quả để giải quyết nhiều vấn đề về lão hóa. Nó giúp cho những người cao tuổi mở ra một thế giới hoàn toàn mới dành cho họ.
Tốc độ vũ bão trong thời đại dữ liệu lớn thực sự khiến người già khó chịu, thậm chí mất liên lạc. Nhưng khi nhóm này tiếp tục mở rộng, nó sẽ trở thành một xu hướng mà toàn xã hội phải đối mặt, và cuối cùng sẽ phát triển thành Internet thích ứng với người cao tuổi. Giờ đây, khi "thời kỳ già hóa dân số nhanh hơn" diễn ra thì bước ngoặt này cũng đến.
Tháng 11 năm ngoái, Hội đồng Nhà nước tuyên bố đưa ra các chính sách cụ thể để giúp người cao tuổi bắt kịp với nền kinh tế kỹ thuật số đang bùng nổ, đặc biệt là giúp họ dùng công nghệ để tiếp cận y tế, giải trí và dịch vụ công cộng.
Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc (MIIT) cũng đã yêu cầu các trang web và ứng dụng di động cập nhật một số tính năng để hỗ trợ người cao tuổi, như cho phép tùy chỉnh kích thước chữ lớn hơn, chuyển đổi văn bản thành giọng nói, cấm các liên kết quảng cáo dạng plug-in hoặc quảng cáo nổi.
Có thể nói, việc ban hành các văn bản chính thức cho thấy Internet đang đi đúng hướng và sẽ trở thành xu thế chung trong tương lai gần.
Sự khai sáng của Internet già hóa
 |
| Ngày càng nhiều các lớp dạy những người cao tuổi cách vận dụng smartphone được diễn ra. |
"Sự phù hợp với tuổi già" của Internet không phải là việc của các công ty Internet mà là việc của xã hội. Internet già hóa là xu hướng tất yếu, được quyết định bởi quy luật gia tăng dân số và thời kỳ già hóa. Ai cũng có ngày già đi, nhưng Internet thì không có hồi kết, nên không thể "bỏ rơi" được.
Nhưng chỉ nhận biết xu hướng thôi là chưa đủ, còn cần phải nghiên cứu tính thực tiễn có thể thực hiện được. Mặc dù chức năng "phù hợp với người cao tuổi" hiện có vẻ thân thiện nhiều với người cao tuổi, nhưng trên thực tế, một số người cao tuổi vẫn bị mắc kẹt ở tải xuống và mở ứng dụng. Còn về thao tác trong ứng dụng, họ vẫn chưa biết gì.
Có lẽ bước này là chìa khóa cho sự xuất hiện của một ứng dụng nào đó trong tương lai và chiếm lĩnh thị trường người già. Ứng dụng Meipian đã chứng minh rằng nó đã thành công tìm ra điểm đau cho người già.
Đây cũng là nền tảng chia sẻ và sáng tạo video, Meipian hoạt động thuận tiện hơn, đáp ứng đầy đủ mong muốn chia sẻ và yêu cầu thực tế của người cao tuổi. Kết quả là, số người dùng đăng ký tích lũy của ứng dụng chỉ mới ra mắt vào năm 2015, đã vượt quá 100 triệu người, và người dùng cốt lõi hầu hết là người trung niên và cao tuổi.
Có thể thấy, sự "phù hợp với người cao tuổi" của một doanh nghiệp không nên chỉ dừng lại ở những chức năng cơ bản mà cần đi sâu hơn vào nhu cầu của người cao tuổi.
Xu hướng già hóa của Internet không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của các doanh nghiệp mà đối với các nhà kinh doanh nội dung cũng rất đáng lưu tâm. Bởi vì người xem đang dần già đi, nội dung tự nhiên cũng phải thay đổi theo. Khi số lượng người cao tuổi tiếp tục tăng, trong tương lai gần, nội dung phù hợp với nhóm này có thể là một miếng bánh ngọt ngào.
Từ năm ngoái, nhân viên từ cơ quan chính quyền địa phương và các sinh viên tới từ các Đại học đó đã tổ chức lớp học nhằm dạy những người cao tuổi cách vận dụng smartphone để nâng cao chất lượng cuộc sống của họ. Những học viên cao tuổi này được dạy cách sử dụng những ứng dụng đơn giản như WeChat tới các thao tác phức tạp như sử dụng ứng dụng ngân hàng trực tuyến.
Học cách sử dụng WeChat ngoài việc giúp những người lớn tuổi thanh toán hóa đơn mà không cần xếp hàng còn giúp họ xây dựng một cấu trúc xã hội mạnh mẽ mà trước đây họ chưa từng được tận hưởng. Hầu hết các học viên đều đồng ý rằng việc học các chức năng cơ bản của smartphone và ứng dụng nhắn tin, như khả năng tham gia nhóm chat, giúp họ nâng cao giá trị cuộc sống.
Nhưng phải nói rằng, sự già đi của Internet là để đối phó với sự già đi của xã hội, nhưng đối với người cao tuổi, họ có thể không chỉ cần sự thích ứng phần cứng và phần mềm, mà tình cảm đồng hành còn quan trọng hơn. Internet cũng có thể chú ý đến điểm đau của người già, nhưng bạn đã bao lâu rồi bạn không sống chậm cùng với người già ở nhà? Họ có thêm bao nhiêu tóc bạc và những nếp nhăn, bạn có nhận thấy không?
Theo Sina
