Để tháo gỡ những vướng mắc này, chiều nay, 25/10, Bộ Y tế đã tổ chức hội thảo về xây dựng Thông tư ban hành nguyên tắc, tiêu chí xây dựng, cập nhật danh mục và hướng dẫn thanh toán thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, thuốc có kết hợp dược chất với các dược liệu, dược liệu, vị thuốc cổ truyền được thanh toán BHYT.
Chia sẻ về quan điểm xây dựng Thông tư, bà Trần Thị Trang - Vụ trưởng Vụ BHYT Bộ Y tế - cho hay: Việt Nam là nước có thế mạnh về thuốc YHCT. Việc sử dụng thuốc YHCT chiếm vai trò quan trọng tại các cơ sở y tế: 99,3% thuốc YHCT sử dụng tại các khoa, bệnh viện chuyên khoa YHCT.
Tuy nhiên, thời gian qua, tỉ trọng sử dụng thuốc YHCT trong tỉ trọng cơ cấu chi chung của thuốc đã giảm từ 7,5%, xuống 4,5%. Nguyên nhân một phần do sau dịch COVID-19, việc mua sắm đấu thầu khó khăn, đứt gãy nguồn cung và cả từ sự cạnh tranh của thuốc tân dược.
Do vậy, theo bà Trang, cần có biện pháp để phát huy thế mạnh của YHCT với việc cập nhật Danh mục thuốc YHCT đầy đủ hơn, cơ chế thanh toán BHYT thuận lợi, mang tính đặc thù đối với lĩnh vực này và trên nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người bệnh, đáp ứng yêu cầu chuyên môn, cân đối quỹ.
“Chi phí của thuốc YHCT chỉ chiếm tỉ trọng 4,5%, cao nhất cũng chỉ 7,5%, nên sẽ ưu tiên lựa chọn tối đa thuốc YHCT vào Danh mục thuốc. Phải tạo điều kiện để thế mạnh YHCT Việt Nam phát triển” - Bà Trần Thị Trang nhấn mạnh.
Đại diện Bộ Y tế cho biết nguyên tắc xây dựng tiêu chí lựa chọn thuốc YHCT vào Danh mục thuốc BHYT, là bảo đảm sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả, hợp lý; đáp ứng nhu cầu điều trị của người tham gia BHYT, phù hợp khả năng chi trả của quỹ BHYT.
Để đảm bảo quyền lợi của người dân, Bộ Y tế cũng sẽ đưa ra khỏi Danh mục thuốc các dược liệu/vị thuốc cổ truyền nếu sản xuất từ dược liệu, động vật thuộc diện phải bảo tồn theo sách đỏ, hoặc động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng cần được bảo vệ do Hiệp hội Bảo vệ động vật thế giới công bố (trừ các dược liệu, động vật dùng làm thuốc đã được nuôi trồng, thu hái hợp pháp). Dược liệu hoặc vị thuốc cổ truyền có khuyến cáo không nên sử dụng của WHO hoặc Bộ Y tế Việt Nam, hoặc đề xuất, kiến nghị của các cơ quan, tổ chức chuyên môn, cũng sẽ bị đưa khỏi khỏi Danh sách thuốc.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế cho biết tiêu chí bổ sung thuốc cổ truyền là phải đáp ứng đồng thời các tiêu chí: Được cấp số đăng ký (SĐK) còn hiệu lực; thuốc xuất xứ từ bài thuốc cổ phương; bài thuốc gia truyền đã được cấp giấy chứng nhận; bài thuốc cổ phương gia giảm hoặc bài thuốc nghiệm phương có hiệu quả điều trị rõ ràng và an toàn dựa trên các nghiên cứu, đánh giá về tính an toàn, hiệu quả của thuốc đã được công bố vv…
Theo dự thảo Thông tư này, Quỹ BHYT sẽ không thanh toán các trường hợp:
- Thuốc, lô thuốc đã có văn bản đình chỉ lưu hành hoặc thu hồi của cấp có thẩm quyền.
- Chi phí các thuốc đã được kết cấu vào giá của dịch vụ kỹ thuật, khám bệnh, ngày giường điều trị hoặc giá thu trọn gói theo ca bệnh;
- Phần chi phí của các thuốc được ngân sách nhà nước hoặc các nguồn kinh phí khác chi trả.
Tại hội thảo, các nhà quản lý, các chuyên gia đã trao đổi chi tiết về nhiều nội dung trong Thông tư: Phạm vi thanh toán BHYT với các loại thuốc YHCT, cách dùng tên thuốc cho phù hợp vv… Với đặc thù của YHCT, thì những đánh giá, tác động về ngân sách, hiệu quả điều trị có nhất thiết phải theo các tiêu chí “cứng” như đối với thuốc hóa dược không, hay cần những đặc thù riêng?
Các đại biểu cũng cho rằng trước đây, còn có quy định trạm y tế phải có vườn cây thuốc, tức là khuyến khích phát triển YHCT ở tuyến dưới, thậm chí, quan điểm sử dụng thuốc ở tuyến dưới là ít tiêm. Cho nên, với YHCT không nên phân cấp chuyên môn kỹ thuật vì phần lớn các thuốc YHCT đều lành tính, ít nguy cơ sử dụng thuốc.
PGS.TS Nguyễn Thế Thịnh - Cục trưởng Cục quản lý Y, Dược Cổ truyền Bộ Y tế - đề nghị những thuốc trong Dược điển thì người dân được hưởng BHYT; cần tạo điều kiện để phát triển dược liệu trong nước. Cũng cần có chế độ ưu tiên các sản phẩm thuốc YHCT sản xuất trong nước. Đặt vấn đề chăm sóc sức khoẻ lên số một.
