Biển Đông: Hai Hạm đội Mỹ cùng xuất binh thay đổi thế trận

Ngày 21/10, Mỹ đã điều khu trục hạm USS Decatur đến vùng biển Hoàng Sa để thách thức Trung Quốc bằng một cuộc tuần tra thực thi tự do hàng hải. Nguồn tin Mỹ tiết lộ với Reuters ngày 25/10 chi tiết đáng chú ý: chiến hạm Decatur không thuộc Hạm đội 7 mà thuộc Hạm đội 3, vốn không hề can thiệp vào châu Á từ sau Thế chiến thứ hai.
Khu trục hạm USS Decatur thuộc biên chế Hạm đội 3 Mỹ lần đầu tiên tuần tra thực thi tự do hàng hải ở Biển Đông, báo hiệu một giai đoạn chuyển hướng của Mỹ
Khu trục hạm USS Decatur thuộc biên chế Hạm đội 3 Mỹ lần đầu tiên tuần tra thực thi tự do hàng hải ở Biển Đông, báo hiệu một giai đoạn chuyển hướng của Mỹ

Theo Reuters, hai nguồn tin Mỹ khác nhau đã khẳng định chiến hạm đã đến vùng Hoàng Sa thách thức «yêu sách trên biển quá đáng» của Trung Quốc tại Biển Đông nằm dưới quyền chỉ huy của Hạm đội 3 Mỹ, đặt bản doanh tại San Diego, California.

Đây là lần đầu tiên mà Mỹ cho Hạm đội 3 đến hoạt động tại Biển Đông, và cũng là lần đầu tiên một chiến dịch tuần tra vì quyền tự do hàng hải ở Biển Đông lại không do Hạm đội 7 chuyên trách châu Á-Thái Bình Dương và đặt bản doanh tại Nhật Bản tiến hành.

Các nguồn tin trên xác định việc mở cửa cho Hạm đội 3 tiến vào Biển Đông nằm trong mục tiêu tăng cường sức mạnh hải quân của Mỹ trong khu vực và thử nghiệm chiến lược mới, cho phép Hải quân Mỹ hoạt động trên hai mặt trận ở châu Á cùng một lúc.

Một nguồn tin xin ẩn danh nói rõ hơn: Điều động tàu của Hạm đội 3 đến hoạt động ở châu Á có nghĩa là Hải quân Mỹ có thể thực hiện tốt hơn cùng một lúc các hoạt vừa ở vùng bán đảo Triều Tiên, vừa ở khu vực Philippines. Nguồn tin này khẳng định rằng sắp tới đây, các hoạt động của Hạm đội 3 tại châu Á sẽ thường xuyên hơn.

Việc Hạm đội 3 của Mỹ được biệt phái tới hoạt động tại châu Á sẽ góp phần tăng cường đáng kể sức mạnh quân sự của Mỹ trong khu vực. Lý do rất đơn giản là lực lượng chủ đạo lo việc bảo vệ lãnh thổ Mỹ, hạm đội này hùng hậu hơn Hạm Đội 7 rất nhiều. Hạm đội 3 có hơn 100 chiếc tàu, trong đó bốn tàu sân bay, trong lúc Hạm đội 7 chỉ có khoảng 80 tàu, trong đó một tàu sân bay USS Ronald Reagan.

Hạm đội 3 Mỹ có tới hơn 100 tàu và 4 hàng không mẫu hạm, trong khi Hạm đội 7 có 80 tàu và duy nhất một tàu sân bay
Hạm đội 3 Mỹ có tới hơn 100 tàu và 4 hàng không mẫu hạm, trong khi Hạm đội 7 chỉ có 80 tàu và duy nhất một tàu sân bay

Một phát ngôn viên Hạm Đội 3 tại San Diego cho biết khu trục hạm được trang bị tên lửa dẫn đường Decatur là một trong ba chiếc thuộc Nhóm Hành động trên biển (Surface Action Group - SAG) đã được triển khai tới vùng Biển Đông từ cách đây 6 tháng.

Theo Reuters, năm 2015 tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ - đô đốc Scott Swift - đã dự báo một vai trò quan trọng hơn cho Hạm đội 3 tại châu Á, khi ông cho biết là đã bãi bỏ ranh giới hành chính phân định vùng hoạt động của hai Hạm đội 3 và Hạm đội 7, theo đó khi tàu của Hạm đội 3 băng qua đường phân định trên biển để qua hoạt động trong vùng của Hạm đội 7 thì phải được dặt dưới quyền chỉ huy của Hạm đội 7.

Đầu năm 2016, một quan chức Mỹ tiết lộ với Reuters là tàu từ Hạm đội 3 sẽ được phái thêm đến khu vực Đông Á. Việc tổ chức lại hoạt động giữa hai hạm đội Mỹ đã mang đến cho Hạm đội 3 một vai trò quan trọng hơn trên tuyến đầu, vào lúc mà chính sách xoay trục sang châu Á của Mỹ có dấu hiệu mất động lực trong khi đối thủ Trung Quốc càng lúc càng quyết đoán gây nên tình trạng căng thẳng ở Biển Đông.