Ngày 6/4, Imagination Technologies, công ty chịu trách nhiệm thiết kế chip đồ họa cho Apple iPhone, vừa thông báo với cả thế giới rằng họ sẽ mất việc trong khoảng 2 năm nữa. Ngay lập tức, thị trường chứng khoán đã phản ứng với thông tin trên bằng cách cổ phiếu Imagination giảm luôn 2/3 giá trị.
Theo The Verge, Imagination đã thiết kế chip đồ họa cho iPhone và iPad trong nhiều năm, nhưng Apple đang có kế hoạch bắt đầu tự thiết kế chip đồ họa (GPU), nhằm theo đuổi tham vọng kiểm soát càng nhiều chuỗi cung ứng của hãng càng tốt. Chiến lược này của Apple biến Imagination trở thành nạn nhân xấu số. Imagination tồn tại gần như chỉ nhờ iPhone.
Nên hay không nên trở thành một phần trong chuỗi cung ứng của Apple?
Apple đã bán được hơn 78 triệu iPhone trong chỉ 3 tháng cuối năm 2016, mang lại mảng kinh doanh béo bở cho bất kỳ nhà cung cấp linh kiện nào của Apple. Imagination cũng không phải ngoại lệ, sản phẩm PowerVR GPU dùng trong iPhone (và iPads, iPods, Apple TV) chính là “con bò sữa” của công ty.
iPhone đã giúp giá cổ phiếu Imagination tăng cao, và iPhone cũng đang khiến giá cổ phiếu Imagination xuống thấp. Trải nghiệm này cũng tương tự như các nhà phát triển ứng dụng iOS, những người từng thích thú với thành công lớn nhờ iPhone, sau đó đột ngột tiu nghỉu vì Apple tích hợp ứng dụng của họ vào phần mềm riêng của hãng. Apple đã “cho đi” và chính Apple cũng “lấy mất” của họ nguồn thu nhập, niềm vui sướng của thành công.
Theo The Verge, Apple cũng không còn đảm bảo sẽ kiểm soát được vận mệnh của hãng nữa. Năm qua, 69% doanh thu Apple đến từ iPhone. Sự phụ thuộc đó khiến Apple phải giảm ưu tiên đối với macOS, và tập trung nhiều hơn cho iOS. Và Apple cũng đang phải hợp tác với chính đối thủ trực tiếp của họ, là Samsung, để có các linh kiện bên trong iPhone mà chỉ Samsung mới cung cấp được. iPhone là sản phẩm thành công nhất của Apple, và công ty sẽ khiến các nhà đầu tư thất vọng nếu không khai thác mọi cách có thể để đảm bảo tương lai của họ.
Ngoài Apple và Imagination, còn có một trường hợp rất đáng chú ý về thực tế “sống nhờ iPhone, chết cũng vì iPhone”. Đó là công ty GT Advanced Technologies, một nhà sản xuất được Apple thuê năm 2013 để cung cấp màn hình kính sapphire cho iPhone. GT và Apple đã hợp tác trang bị các cơ sở sản xuất mới tại Mỹ, nhưng dự án gặp quá nhiều trục trặc, và bị ngừng lại. Apple tất nhiên bị ảnh hưởng, nhưng GT còn khủng khiếp hơn, hãng phải đệ đơn phá sản. Đó là vụ việc rầm rộ cho thấy sự rủi ro rất lớn của một công ty nhỏ, phụ thuộc vào iPhone của Apple.
Trong số những hãng thứ ba cung cấp phụ kiện cho các sản phẩm Apple, còn có những công ty như Twelve South, chuyên sản xuất phụ kiện và vỏ cho sản phẩm Apple, và Mophie, chuyên sản xuất case bảo vệ kiêm pin cho iPhone.
Vì sức ảnh hưởng lớn và iPhone bán rất chạy, có tỷ suất lợi nhuận cao, Apple gần như độc tài trong các điều khoản ràng buộc mà các nhà sản xuất phụ kiện phải theo. Rất khó để nói đến sự công bằng hay đạo đức kinh doanh, chỉ có một điều chắc chắn là sức mạnh biến đổi của iPhone thực sự rất to lớn.
