Quyết định của tòa án ở Hàn Quốc ngày hôm qua (25/8) kết án ông Lee Jae-yong, nhà lãnh đạo thực tế của tập đoàn Samsung, 5 năm tù vì các tội danh tham nhũng đang gây xôn xao cả đất nước Hàn Quốc. Nền kinh tế Hàn Quốc và vận mệnh Samsung đã có mối liên kết với nhau chặt chẽ trong nhiều thập kỷ. Giờ đây, cả hai đang đối mặt với các câu hỏi kinh tế Hàn Quốc và tương lai Samsung sẽ như thế nào.
Ông Lee đứng im khi nghe phán quyết về mình tại tòa án. Bên ngoài, những người ủng hộ ông và cả những người ủng hộ cựu tổng thống bị phế truất Park Geun-hye – không bình tĩnh như thế. Họ la hét thẩm phán và những người công tố viên, yêu cầu thả Lee Jae yong ra.
Tòa án đã kết án Lee phạm phải nhiều tội danh, trong đó có việc Samsung đã chi hàng triệu USD vào các quỹ của cựu tổng thống Park, tất cả nhằm đổi lấy sự ủng hộ của chính phủ đối với một thương vụ sáp nhập gây nhiều tranh cãi. Thương vụ này giúp củng cố vị trí gia đình trị của tập đoàn Samsung: ông Lee là con trai của chủ tịch tập đoàn Samsung Group Lee Kun-hee, và là cháu trai của nhà sáng lập Lee Byung-chul.
“Đó là lý do Lee nổi tiếng và tầm quan trọng của Lee trong xã hội Hàn Quốc rất lớn”, chuyên gia kinh tế học Park Sangin của trường Đại học quốc gia Seoul nói.
Lee Jae-yong vẫn phủ nhận mọi tội lỗi, và các luật sư nói ông sẽ kháng cáo. Vẫn chưa rõ ai sẽ lãnh đạo Samsung khi ông Lee ngồi tù. Câu hỏi này rất quan trọng vì công ty Samsung đóng vai trò quan trọng trong sự nổi lên của một nền kinh tế hùng mạnh Hàn Quốc. Hàn Quốc thậm chí còn được xem như là nước “Cộng hòa Samsung”.
Tập đoàn Samsung, nổi tiếng toàn cầu với các sản phẩm điện tử và smartphone, là công ty lớn nhất của Hàn Quốc và gần như có mặt trong mọi khía cạnh đời sống của Hàn Quốc. Samsung sở hữu hơn 50 chi nhánh có liên quan đến những lĩnh vực như bảo hiểm nhân thọ, đóng tàu, xe hơi, xây dựng, bệnh viện, khách sạn và thậm chí cả chó mật thám.
“Bạn có thể sống trọn đời, từ khi sinh ra đến khi mất đi – với các sản phẩm Samsung. Vì thế bạn có thể chết, đến nhà xác của Samsung, kết hôn tại tòa nhà đám cưới của Samsung trong công ty”, tác giả Geoffrey Cain, người đã viết một cuốn sách về Samsung, nói.
Chuyên gia kinh tế Park tin rằng mức án của Lee Jae yong sẽ mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc tại Hàn Quốc.
“Đây như một khoảnh khắc mà chúng tôi phải thay đổi, để tiến xa hơn”, ông nói.
Là một chaebol hàng đầu của đất nước – chaebol là thuật ngữ Hàn Quốc chỉ đến các tập đoàn siêu lớn do một dòng họ, gia đình trị vì – Samsung không thể không gắn kết với các trung tâm quyền lực của đất nước. Nhưng sau scandal này, người Hàn Quốc đang tự hỏi: Liệu các chaebol có nên có quyền lực trung tâm lớn như thế, gắn liền với chính phủ và được lãnh đạo bởi cả thế hệ dòng họ?
Tổng thống mới của Hàn quốc, Moon Jae-in, có vẻ cũng đồng ý với tình thế hiện nay của Hàn Quốc. Sau phiên xử, thư ký báo chí của Tổng thống, Yoon Young-chan, nói trong một tuyên bố: “Tôi hy vọng đây là điểm khởi đầu để cắt đứt mối quan hệ gần gũi của các doanh nghiệp với chính phủ đã khiến xã hội của chúng ta đi thụt lùi."
