Ngày nay, bệnh Alzheimer là nguyên nhân chính gây ra chứng mất trí nhớ và là một trong 6 nguyên nhân lớn nhất gây tử vong tại Mỹ - cứ mỗi 66 giây lại xuất hiện một trường hợp. Hơn 5 triệu người Mỹ sống với căn bệnh này với mức thiệt hại lên tới 259 tỷ USD mỗi năm. Nếu không có phương pháp điều trị hiệu quả, con số này sẽ lên tới 16 triệu vào năm 2050 và khiến nước Mỹ mất đi 1.000 tỷ USD mỗi năm. Gánh nặng do căn bệnh gây nên càng ngày càng khủng khiếp.
Gates cho biết rất nhiều người trong gia đình ông bị căn bệnh này. Nhưng đó không phải là lý do duy nhất để ông quyết tâm tìm ra phương thuốc trị dứt căn bệnh. "Tôi là người rất tin tưởng rằng khoa học và tiến bộ sẽ giải quyết hầu hết các gánh nặng của chúng ta qua thời gian." Gates cũng dành nhiều thời gian để tìm hiểu và trao đổi với các nhà khoa học để tìm ra phương pháp tốt nhất trị bệnh thay vì đợi cho tới khi có triệu chứng.
Đã một thế kỷ kể từ khi căn bệnh được tìm ra bởi bác sỹ người Đức, tiến sĩ Alois Alzheimer. Năm 1906, ông mô tả trường hợp của một phụ nữ tên Auguste D bị mắc chứng bệnh khác thường, người bệnh mất trí nhớ, hoang tưởng và gặp các vấn đề thay đổi về tâm lý khác. Và tới khi Alzheimer tiến hành giải phẫu bệnh nhân thì sự nghiêm trọng của căn bệnh mới được biết tới.
Ông nhận thấy não của bệnh nhân bị teo và có những chất lắng bất thường trong tế bào thần kinh. Và phải mất tới 80 năm sau, các nhà khoa học mới biết các chất lạ là các mảng protein được gọi là amyloid và tau. Hai loại protein này chính là dấu hiệu cơ bản của việc nhiễm Alzheimer. Trong khi amyloid ngăn cản các tế bào liên kết thông tin với nhau thì tau gây rối loạn bên trong các neuron thần kinh.
Tuy nhiên, quá trình gây nhiễu loạn bộ não có thể xảy ra nhiều năm trước khi xuất hiệu triệu chứng cụ thể của sự mất trí nhớ và thay đổi nhân cách. Cho tới lúc đó, việc hiểu rõ căn bệnh vẫn là thách thức bởi cách duy nhất để nghiên cứu Alzheimer vẫn phải đợi một bệnh nhân chết đi để nghiên cứu não của họ qua các mảng protein amyloid và tau.
Gates nói "tiến triển của việc nghiên cứu chậm hơn chúng ta mong đợi. Rất nhiều thử nghiệm thuốc đã thất bại." Kể từ 2002, có tới hơn 400 loại thuốc thử trị bệnh Alzheimer nhưng tất cả đều không hiệu quả. Có vài loại thuốc được mô tả sẽ có hiệu quả với chứng mất nhận thức như mất trí nhớ và nhầm lẫn nhưng không có loại nào trong các loại thuốc này chữa được chứng Alzheimer. Trong 5 năm gần đây, tiến bộ kỹ thuật về mặt hình ảnh đã cho phép chúng ta phát hiện tau và amyloid ở người sống.
Tiến sĩ James Hendrix người đứng đầu nhóm tiến bộ khoa học toàn cầu của hiệp hội Alzheimer tin vào các tiến bộ phát triển sẽ thay đổi cuộc chơi. "Chúng ta sẽ cần những công cụ tốt để tìm ra cách điều trị hiệu quả." Hendrix cũng cho rằng các nhà khoa học có thể tìm ra phương pháp để cho bộ não không thoái hóa. "Nếu chúng ta có thể tìm ra triệu chứng sớm nhất của bệnh thì chúng ta vẫn có một bộ não khỏe mạnh nhất và có thể giữ chúng nguyên trạng... Rất khó để hồi phục những tổn hại khi chúng đã xảy ra."
Hiện tại việc tập trung nghiên cứu Alzheimer vẫn nằm trên tau và amyloid - Điều mà Gates gọi là phương pháp chủ đạo. Với đóng góp tài chính của mình, Gates hy vọng sẽ thúc đẩy các nghiên cứu cho nhiều ý tưởng hơn về căn bệnh này. Ông có cảm giác là trong thập kỷ này việc nghiên cứu sẽ đạt được nhiều tiến bộ. "Trong trường hợp lý tưởng, vài loại thuốc sẽ ra đời trong 2 hoặc 3 năm tới để giảm thiểu thiệt hại do căn bệnh gây ra".
Khi được hỏi về việc tiếp cận các nghiên cứu về Alzheimer có khiến Gates lo lắng về sức khỏe của chính mình, ông đã trả lời "Một trong những nỗi sợ lớn nhất của ông là việc trí nhớ bị suy giảm... Tôi hy vọng tôi có thể sống lâu mà không gặp phải điều này." Hiện tại, tỷ phú Gates đang tập trung vào luyện tập cả về sức khỏe lẫn tinh thần "Công việc của tôi hoàn hảo bởi tôi luôn cố gắng học hỏi những điều mới và gặp gỡ những ai có thể gỡ rối các vấn đề cho mình. Tôi có một công việc vui nhất thể giới".