Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963 - 18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023) - vừa diễn ra hôm nay (24/3), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mong muốn đội ngũ trí thức Khoa học Công nghệ nỗ lực phấn đấu, có nhiều đóng góp to lớn hơn nữa, có hiệu quả cao hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, trải qua quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, trí thức Việt Nam luôn nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, và giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Cũng chính vì vậy mà cha ông ta đã luôn luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: "Nước nhà cần phải kiến thiết; kiến thiết cần phải có nhân tài"; "Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc"...
 |
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo từ giữa những năm 80 của thế kỷ XX đã có tác động to lớn đối với việc giải phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra một không khí cởi mở và thổi một luồng sinh khí mới vào các hoạt động của xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành các hội khoa học công nghệ.
Theo Tổng Bí thư, nhờ tích cực tham gia xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã đạt được những kết quả to lớn, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức Khoa học Công nghệ nước nhà, được Đảng và Nhà nước đánh giá cao; thực hiện tốt vai trò là cầu nối giữa các hội thành viên với các cơ quan của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để vận động, tập hợp trí thức Khoa học Công nghệ trong và ngoài nước vì sự nghiệp của Đảng, của nhân dân và đất nước.
Trong đội ngũ đó, có rất nhiều tấm gương sáng, có nhiều đóng góp lớn lao cho đất nước và dân tộc, như: GS.VS.AHLĐ Trần Đại Nghĩa; GS Tôn Thất Tùng; GS Tạ Quang Bửu; GS Hà Học Trạc; GS.VS Vũ Tuyên Hoàng,...
 |
Trong thời gian tới, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng mong muốn các tổ chức KHCN, đội ngũ trí thức KHCN nước ta, đặc biệt là trí thức, các nhà khoa học thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần nỗ lực phấn đấu, có nhiều đóng góp to lớn hơn nữa, có hiệu quả cao hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Tổng Bí thư cũng lưu ý, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cần có kế hoạch bố trí, sử dụng đội ngũ trí thức một cách hợp lý; có chính sách thu hút trí thức trẻ được đào tạo chính quy thực sự có trình độ, năng lực, có phẩm chất đạo đức tham gia hoạt động trong các viện nghiên cứu, nhà trường và doanh nghiệp; xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, tập hợp trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài tích cực tham gia hiến kế, hợp tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới; quan tâm công tác khuyến khích, tôn vinh những trí thức có thành tích xuất sắc trong hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
 |
Tổng Bí thư mong muốn đội ngũ trí thức KHCN cần nỗ lực phấn đấu hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng, phát triển nhanh và bền vững của đất nước. |
"Làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị, giáo dục tư tưởng đối với đội ngũ trí thức để anh chị em nhận thức sâu sắc hơn nữa vinh dự và trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc, với nhân dân; nỗ lực đoàn kết phấn đấu, lao động sáng tạo, hoàn thành thật tốt trọng trách của mình; tăng cường công tác bồi dưỡng chính trị, cũng như đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ trí thức; động viên anh chị em có nhiều đóng góp tâm sức, trí tuệ vào công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ vững chắc sự bình yên của nước nhà" - Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Cơ đồ lớn để thực hiện khát vọng đưa dân tộc đi tới phồn vinh
Chia sẻ suy nghĩ với Tổng Bí thư, GS.TSKH. Vũ Minh Giang - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam - nhấn mạnh, một điểm nổi bật của đội ngũ trí thức Việt Nam là những người xuất sắc trở thành những nhà lãnh đạo ưu tú.
 |
GS. Vũ Minh Giang khẳng định đội ngũ trí thức có mối quan hệ rất gần gũi với quần chúng nhân dân. |
Cùng với Chủ tịch Hồ Chí Minh, người thấu hiểu tầm quan trọng của tri thức với sự nghiệp cách mạng đã ra sức học tập để tự trở thành một trí thức, trong hàng ngũ các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước luôn có những trí thức uyên bác. Đây là hệ quả của truyền thống văn hoá Việt Nam, và đến lượt mình, đặc điểm này lại trở thành tiền đề và môi trường thuận lợi cho trí thức Việt Nam phát huy vai trò của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đất nước Việt Nam đang có một cơ đồ lớn để có thể thực hiện khát vọng đưa Dân tộc đi tới phồn vinh. Hơn bao giờ hết chúng ta phải đủ khả năng biến tất cả những gì người Việt Nam có thành lợi thế đưa Đất nước đi lên. Trong sự nghiệp vĩ đại này, đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của một Đảng chính trị đầy trí tuệ sẽ đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Đầu tư cho khoa học là cơ sở cho đổi mới sáng tạo
GS.TSKH.NGND. Nguyễn Thiện Phúc - Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Hà Nội khóa I - cho rằng, nội dung phổ biến kiến thức ngày nay không phải chỉ là kiến thức khoa học thường thức, mà phải là kiến thức từ những lĩnh vực khoa học có thể làm thay đổi cuộc sống.
 |
GS. Nguyễn Thiện Phúc cho rằng cần những giải pháp sáng tạo nào để triển khai có hiệu quả. |
Chủ đề Đổi mới và Sáng tạo ngày nay đang được đặc biệt quan tâm ở nước ta cũng như ở nhiều nước trên thế giới. Đổi mới sáng tạo là chìa khóa thành công để phát triển đất nước. Những năm gần đây, chủ trương đổi mới sáng tạo đã rất được nhấn mạnh trong các bài phát biểu của các vị lãnh đạo Đảng và Chính phủ nước ta.
Vấn đề là cần có những giải pháp sáng tạo nào để triển khai có hiệu quả. Với nhận thức rằng đầu tư cho khoa học là cơ sở cho đổi mới sáng tạo thì trước hết cần nhanh chóng triển khai giải pháp hiệu quả nhất là phải tổ chức học tập tốt về nội dung và phương pháp Đổi mới Sáng tạo để vươn lên thành công.
Với ý tưởng đó, ông đề xuất tổ chức Trung tâm tập huấn chuyên đề Đổi mới Sáng tạo, làm cầu nối giữa trường học và doanh nghiệp. Các trung tâm này sẽ hoạt động không chỉ theo phương thức “cầm tay chỉ việc” mà kết hợp với “phân tích tình huống” theo các chuyên đề cụ thể. "Đó là hình thức phổ biến kiến thức khoa học công nghệ thiết thực và hiệu quả nhất hiện nay" - GS. Nguyễn Thiện Phúc khẳng định.
Tại lễ kỷ niệm, TSKH Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã nêu bật các thành quả Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam.
 |
TSKH Phan Xuân Dũng khẳng định công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nội dung cơ bản của hoạt động Liên hiệp Hội Việt Nam. |
Là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp Hội Việt Nam đã tập hợp được đông đảo đội ngũ trí thức Khoa học và Công nghệ trong và ngoài nước, những ngày đầu thành lập chỉ có 15 hội thành viên với số lượng rất ít ỏi, nhưng đến nay, dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng đã tập hợp được trên 2,2 triệu trí thức trong số 3,7 triệu hội viên, chiếm 32,5% đội ngũ trí thức cả nước, đã tập hợp được 156 hội thành viên gồm 63 Liên hiệp Hội địa phương và 93 Hội ngành toàn quốc, thành lập gần 600 tổ chức Khoa học và Công nghệ trực thuộc, Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Vifotec, Nhà xuất bản tri thức và Báo Tri thức và Cuộc sống.
Công tác tư vấn, phản biện và giám định xã hội là nội dung cơ bản của hoạt động Liên hiệp Hội Việt Nam, là kênh quan trọng của Đảng, Nhà nước, Quốc hội trong việc lấy ý kiến để quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia, dân tộc. Trong những năm gần đây, mỗi năm Liên hiệp Hội Việt Nam triển khai khoảng 500 – 600 nhiệm vụ; trong 5 năm qua đã tư vấn, phản biện được khoảng 3.000 nhiệm vụ.
Các nhiệm vụ tập trung vào góp ý các dự thảo Báo cáo chính trị trình Đảng các cấp, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, Khoa học và Công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, y tế; các dự thảo luật quan trọng, các dự án đầu tư trọng điểm; các vấn đề nóng cần sự vào cuộc của trí thức Khoa học và Công nghệ. Liên hiệp hội từ Trung ương tới tỉnh, thành trở thành cầu nối tin tưởng giữa trí thức với Đảng.
