Robot “trợ thủ" giúp bác sĩ trò chuyện, chẩn đoán và chăm sóc bệnh nhân COVID-19 như thế nào?

Trực tiếp trò chuyện với người bệnh

Trao đổi với PV VietTimes, BS. Trần Văn Bắc – Phó trưởng Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương – cho biết: Robot “trợ thủ” giúp chăm sóc bệnh nhân mắc COVID-19 tại Bệnh viện có tên gọi là robot Ohmni được sản xuất ở Mỹ do UNDP (Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc) tài trợ với công nghệ, kỹ thuật hiện đại.

Robot Ohmni cao khoảng 1m50 với màn hình cảm ứng rộng, được điều khiển qua điện thoại, máy tính cá nhân giúp các bác sĩ dễ dàng di chuyển, gắn camera giúp bác sĩ quan sát bệnh nhân, xem xét những tổn thương của người bệnh và trò chuyện trực tiếp với bệnh nhân. Sự tương tác giữa bệnh nhân với bác sĩ thông qua robot đạt hiệu quả cao với hệ thống hình ảnh, âm thanh hiện đại. Đáng chú ý, khi sắp hết pin, robot có thể tự di chuyển đến chỗ sạc pin mà không cần tới bàn tay của con người và hoạt động tối đa trong thời gian từ 5-6 giờ đồng hồ.

Bác sĩ điều khiển robot qua điện thoại di động (Ảnh: Minh Thúy)

BS. Bắc chia sẻ: Khi bệnh nhân mắc COVID-19 ở trong phòng cách ly thì số người tiếp xúc với bệnh nhân phải hạn chế tối đa theo quy định. Với bệnh nhân có tình trạng nặng thì hội đồng chuyên môn của Bệnh viện gồm các bác sĩ sẽ sử dụng robot để nói chuyện, thăm hỏi tình hình sức khỏe bệnh nhân, đồng thời, quan sát nhịp thở, mức độ tổn thương, tình trạng suy hô hấp của người bệnh. Với sự hỗ trợ của robot, ngoài điều dưỡng, bác sĩ trực tiếp theo dõi bệnh nhân thì các bác sĩ ở bên ngoài phòng cách ly có thể trao đổi trực diện với người bệnh. Cụ thể, bác sĩ sẽ chủ động điều khiển robot quan sát diễn biến của người bệnh để biết được mức độ bệnh đã tiến triển nặng như thế nào.

Robot Ohmni thích hợp để sử dụng với các bệnh nhân mắc COVID-19 ở mức độ từ nhẹ đến trung bình, chưa mắc bệnh ở mức độ nặng phải thở máy. Trường hợp bệnh nhân mắc COVID-19 ở mức độ nặng, việc giao tiếp với người sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của robot, bác sĩ vẫn có thể theo dõi tình trạng của bệnh nhân trong phòng cách ly. Để chủ động hỗ trợ người bệnh khi cần, cùng với sự giúp đỡ của robot các nhân viên y tế vẫn luôn túc trực để xử lý kịp thời khi bệnh nhân có dấu hiệu bất thường.

Hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm

Theo BS. Bắc, robot Ohmni có chức năng chính là theo dõi, tương tác với bệnh nhân, giảm số lượng chuyên gia y tế trực tiếp thăm khám cho bệnh nhân, hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm. Với sự hỗ trợ của robot cùng công nghệ hiện đại, một chuyên gia có thể chăm sóc cho nhiều bệnh nhân thay vì chỉ chăm sóc cho một bệnh nhân duy nhất. Bác sĩ có thể vừa trao đổi với bệnh nhân và nhân viên y tế ở trong phòng bệnh, có thể yêu cầu các can thiệp cần thiết. Ví dụ như khi thấy bệnh nhân thở nhanh thì nâng tần số thở, oxy hỗ trợ,… để giúp bệnh nhân cải thiện tình trạng bệnh.

Ngoài việc hỗ trợ các bác sĩ điều trị bệnh nhân mắc COVID-19, robot còn là phương tiện để khám, chữa bệnh từ xa, hội chẩn các ca bệnh có hiệu quả. Con robot này có thể đưa đến các cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa giúp các bác sĩ không phải đi lại nhiều, hội chẩn các ca bệnh dễ dàng, đồng thời, trực tiếp đưa ra hướng điều trị phù hợp. Không chỉ vậy, trong tương lai robot có thể tham gia và quá trình đào tạo trực tuyến từ xa – giảng viên có thể trao đổi trực tiếp với học viên ở nhiều địa phương khác nhau.

BS. Trần Văn Bắc điều khiển robot (Ảnh: BVCC)

Robot được trang bị hệ thống camera, âm thanh tốt, di chuyển tiến lùi chính xác. Khi robot tiến lại gần qua hệ thống camera, bác sĩ có thể quan sát được tình trạng phù, tím tái của bệnh nhân. Tuy nhiên, hiện robot này chưa thể cảnh báo được tình trạng phải cấp cứu của người bệnh.

Để khắc phục điều này, các bác sĩ đã sử dụng thêm nhiều phương tiện công nghệ hiện đại khác như các monitor theo dõi bệnh nhân, camera giám sát, hệ thống kết nối với điện tim của bệnh nhân. Khi bệnh nhân có bất kỳ biểu hiện gì bất thường máy sẽ rung chuông báo động để các bác sĩ kịp thời cấp cứu người bệnh.

Trong quá trình điều trị cho bệnh nhân mắc COVID-19, các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã sử dụng rất nhiều phương tiện, thiết bị hiện đại để theo dõi người bệnh gồm camera chung theo dõi 24/24, robot tương tác trực tiếp khi có nhu cầu, hệ thống kết nối với monitor chuông báo để cảnh báo khi bệnh nhân có thay đổi bất thường. “Bệnh viện đang sử dụng nhiều công nghệ, kỹ thuật từ cũ đến mới, từ cổ điển cho tới hiện đại để khám và điều trị, theo dõi bệnh nhân” – BS. Bắc nói.

Bác sĩ trò chuyện với bệnh nhân qua robot (Ảnh: BVCC)

Với những bệnh nhân mắc COVID-19 ở mức độ từ nhẹ tới trung bình, robot Ohmni giúp bác sĩ trực tiếp theo dõi bệnh nhân, giảm nguy cơ lây nhiễm giữa nhân viên y tế và người bệnh; hội chẩn trực tuyến với nhiều chuyên gia để chẩn đoán ca bệnh nặng.

Trường hợp những bệnh nhân phải thở oxy, robot vẫn có thể theo dõi người bệnh, cung cấp hình ảnh về cho các bác sĩ. Robot này có điểm đặc biệt là không gây ra tiếng ồn. Trong lúc bệnh nhân ngủ robot vẫn có thể di chuyển dưới sự điều khiển của các bác sĩ mà không làm ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt của bệnh nhân. Không chỉ vậy, robot còn có thể theo bệnh nhân vào nhà vệ sinh để theo dõi khi camera gắn trong phòng không thể tới được. Robot được khởi động qua điện thoại nên rất thuận tiện với các bác sĩ, màn hình báo cũng như các chỉ số được bác sĩ theo dõi chặt chẽ.

BS. Bắc cho rằng, trong tương lai robot sẽ phát triển có thể đặt ống nghe lên người bệnh nhân để khám bệnh, được trang bị AI (trí tuệ nhân tạo) có thể đưa ra được những phương án điều trị hiệu quả, cập nhật hướng dẫn điều trị mới nhất trên thế giới.

Trước khi dịch COVID-19 bùng phát, robot đã được sử dụng để khám, chữa bệnh ở những địa phương vùng sâu, vùng xa. Ngoài robot theo dõi cho bệnh nhân, các bác sĩ tại Bệnh viện còn sử dụng nhiều công nghệ, kỹ thuật hiện đại như đặt ống nội khí quản có camera, không phải quan sát bằng mắt; ống nghe kết nối bluetooth.

BS. Bắc khẳng định với những ứng dụng công nghệ hiện đại, tương lai của ngành Y học sẽ thay đổi rất nhiều không chỉ trong việc phòng, chống dịch COVID-19 mà còn nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân sau này.

Về khám, chữa bệnh từ xa khi bác sĩ hội chẩn ca bệnh, robot có thể đi theo bác sĩ để truyền tải hình ảnh của bệnh nhân tới bác sĩ, giúp bác sĩ quan sát tình trạng của bệnh nhân. Dự kiến, robot Ohmni sẽ tiếp tục hỗ trợ bệnh nhân tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho tới khi hết dịch COVID-19.