Theo báo cáo, hai công ty nhận được các gói thầu theo chính sách mới là: Evro Polis (công ty này sẽ được quyền thu lợi nhuận từ những giếng dầu lửa và khí đốt chiếm được từ tay IS) và Stroytransgaz (công ty đã ký thỏa thuận khai thác photpho ở vị trí vào thời điểm đó IS đang chiếm đóng).
Các thỏa thuận được ký kết với chính phủ Syria được xem là động lực cho các công ty liên kết với các nhà thầu an ninh Nga. Các công ty này được cho là thuê khoảng 2.500 lính để đánh đuổi IS ra khỏi vùng đất gần Palmyra, miền trung Syria.
Những thỏa thuận kiểu như vậy được cho là xuất hiện trong hầu hết mọi cuộc chiến ở Trung Đông, nhưng không lần nào được thực hiện một cách công khai như thỏa thuận lần này của Nga.
“Mọi chuyện hết sức đơn giản", Ivan P. Konovalov, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về xu hướng chiến lược cho biết. Những hợp đồng này được ký kết từ hồi tháng 12/2016 nhưng đến bây giờ mới được đưa tin. “Nếu một công ty đảm bảo an ninh cho một quốc gia thì quốc gia đó phải trả phí cho điều này. Còn về cách thức chi trả thì không quan trọng".
Trong thỏa thuận dầu lửa này, Evro Polis, một công ty mới được thành lập hè năm ngoái sẽ nhận được 25% sản lượng dầu lửa và khí đốt ở khu vực mà công ty này giành lại được từ tay IS, trang Fontanaka.ru đưa tin.
Trang web này cũng có danh sách báo cáo chính xác về các công ty an ninh tư nhân ở Nga, và chỉ tháng trước, Washington dường như còn xác nhận một trong số những báo cáo này bằng việc áp đặt lệnh trừng phạt lên một công ty của Nga khi những hoạt động của công ty này bị phơi bày.
Bài báo mới nhất của trang Fontanka về chủ đề này, được xuất bản vào tuần trước, cho biết Evro Polis đang hợp tác với một nhóm an ninh tư nhân của Nga mang tên Wagner. Theo các lệnh trừng phạt của Mỹ thì nhóm này cũng từng đưa lính tới cuộc chiến ở Ukraine theo dạng hợp đồng như vậy.
Theo Fontanka, thỏa thuận lần này khác với các hợp đồng thông thường của các hãng và công ty dầu khí giúp đảm bảo an ninh ở các điểm nóng ở Trung Đông và các nơi khác. Theo thỏa thuận này, các giếng dầu không chỉ được bảo vệ mà còn phải được giành lại trước tiên, bài báo cho hay.
"Hợp đồng này gợi nhắc về thời Francis Drake và Cecil Rhodes”, đó là hai nhân vật trong lịch sử nước Anh vừa tham gia chiến tranh vừa thu lợi nhuận riêng.
Theo trang Fontanka và hồ sơ công ty công khai ở Nga, Evro Polis là một phần của một mạng lưới các công ty thuộc sở hữu của Evgeniy Prigozhin, một doanh nhân ở St Petersburg được cho là có quan hệ với giới lãnh đạo Nga và được biết đến như "đầu bếp của Kremlin" với những hợp đồng với chính quyền. Công ty Concord Catering của ông cũng cung cấp thực phẩm cho nhiều trường công ở Mátxcơva, tin tức của Nga cho hay.
Tháng trước, Bộ Tài chính Mỹ đã đưa ra những lệnh trừng phạt với Dmitri Utkin, người sáng lập Wagner, nhóm an ninh tư nhân được cho là sẽ chiếm các giếng dầu lửa và khí đốt cho Evro Polis.
Trong thỏa thuận còn lại, công ty năng lượng Nga Stroytransgaz đã giành được quyền khai thác photpho ở miền trung Syria với điều kiện công ty này phải đảm bảo khu vực khai thác mỏ, hãng tin RBC Nga cho hay.
Theo RBC, Stroytransgaz, thuộc sở hữu của ông Gennady Timchenko hiện cũng đang bị Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt. Ông Gennady đã ký thỏa thuận với chính phủ Syria để giành quyền khai thác mỏ photpho vào lúc đó đang nằm dưới quyền kiểm soát của IS. Theo thỏa thuận này, bên quân sự tư nhân của Nga sẽ bảo vệ khu vực mỏ photpho này.
Tuy nhiên, trong trường hợp này, chính binh lính Nga, Iran và Syria - chứ không phải là các công ty tư nhân - đã tiến hành các hoạt động hồi tháng 5, đánh đuổi IS ra khỏi khu vực khai thác mỏ, RBC cho biết.
Theo bài báo này, ngay sau khi ký kết thỏa thuận thương mại, một con tàu của Nga có đầy đủ các thiết bị khai thác đã cập bến tại thành phố cảng Tartus của Syria, nơi Nga đặt căn cứ hải quân, thậm chí ngay trước khi chiến dịch quân sự bắt đầu.
Các quan chức Nga đã không bình luận công khai về thỏa thuận. Bộ Năng lượng Nga cũng không trả lời các câu hỏi bằng văn bản về thỏa thuận dầu lửa và khí đốt. Chủ sở hữu của Evro Polis cũng không trả lời email được gửi đến địa chỉ được khai trong hồ sơ của công ty.
Khi được hỏi trong một cuộc điện đàm với báo giới về thỏa thuận thương mại ở Syria, thư ký báo chí của điện Kremlin, ông Dmitri S. Peskov, tuyên bố: "Chúng tôi không kiểm soát hoạt động kinh doanh" của các công ty của Nga ở nước ngoài.
Nhà phân tích quân sự Konovalov cho biết chính phủ Syria sẵn sàng đổi tài nguyên lấy an ninh quốc gia.
“Họ là bên có lợi hơn trong hợp đồng này. Họ được chúng ta tham gia bảo đảm an ninh ở Syria và điều này mới thật sự đáng giá,” ông Konovalov nhận định.
Bài viết trên trang Fontanka cho rằng các nhà thầu an ninh Nga đã thực sự thực hiện theo hợp đồng, cố gắng đánh đuổi IS khỏi các giếng khí đốt ở gần Palmyra.
Trang Fontanka cũng cho biết thêm, hiện nay Nga cũng đang huấn luyện và chiến đấu cùng một đơn vị thuộc quân đội Syria mang tên “Thợ săn IS”.
