Nga đã mất đi khả năng thiết kế máy bay chiến đấu độc đáo, Trung Quốc đang vượt qua?

VietTimes -- Sự ra đi của nhà thiết kế máy bay chiến đấu nổi tiếng Ivan Mikoyan đã đánh dấu sự tổn thất to lớn của ngành hàng không Nga, mất đi phong cách thiết kế máy bay chiến đấu độc đáo, đang bị Trung Quốc vượt qua.
Máy bay chiến đấu Mig-35 của Nga.
Máy bay chiến đấu Mig-35 của Nga.

Tờ Jane's Defence Weekly Anh ngày 6 tháng 2 có bài viết cho rằng cơ quan thông tin Nga ngày 25 tháng 11 năm 2016 đã tuyên bố thông tin về sự qua đời của nhà thiết kế máy bay huyền thoại Ivan Mikoyan.

Ông còn là thành viên của đội ngũ phụ trách công tác thiết kế ban đầu của một chiếc máy bay (trong đó có chương trình máy bay tiêm kích MiG-29) của Cục thiết kế Mikoyan.

Toàn bộ sự nghiệp của Ivan Mikoyan đều làm việc cho Cục thiết kế Mikoyan - cơ quan này được thành lập bởi người chú của ông - Artem Mikoyan.

Đối với rất nhiều người đem phần lớn thời gian sự nghiệp của mình cống hiến cho công nghiệp hàng không quân dụng thời đại Liên Xô, sự ra đi của Ivan Mikoyan không chỉ có nghĩa là sự ra đi của một vài người còn lại thuộc một thế hệ các nhà thiết kế, đồng thời cũng đánh dấu một sự tổn thất to lớn hơn của ngành hàng không Nga - truyền thống có phong cách khác hẳn của các cục thiết kế, mỗi cục thiết kế đều có một phương pháp nghiên cứu phát triển máy bay chiến đấu độc đáo.

Sự qua đời của Ivan Mikoyan có ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai của sự nghiệp thiết kế máy bay Nga. Hiện nay, một số cục thiết kế độc lập đều đã trở thành một bộ phận của Công ty chế tạo máy bay thống nhất.

Một cựu nhà thiết kế của Cục thiết kế Mikoyan cho biết: "Những cục thiết kế này đều trở thành bóng dáng của mình trước đây. Quy mô nhân công chỉ tương đương với một bộ phận rất nhỏ của thời kỳ đỉnh cao thời đại Liên Xô.

Số lượng nhân viên còn lại quá ít, cho dù một người trong đó là thiên tài thì cũng không có cục thiết kế nào có khả năng tự thiết kế ra một chiếc máy bay".

Máy bay chiến đấu MiG-29K Nga (ảnh tư liệu)
Máy bay chiến đấu MiG-29K Nga (ảnh tư liệu)

Chính sự mất đi truyền thống công nghệ thiết kế khác nhau mà cuộc đời sự nghiệp của Mikoyan là đại diện đã làm cho các nhà thiết kế máy bay thế hệ trước còn sống cảm thấy thương tiếc.

Nói chung, chuyển đổi những doanh nghiệp máy bay độc lập trước đây này thành một công ty con của doanh nghiệp lấy ủng hộ nghiên cứu phát triển máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm Sukhoi T-50 (PAK-FA) làm mục tiêu duy nhất bị coi là một sự tổn thất không thể cứu vãn của ngành hàng không quân sự Nga.

Căn cứ vào quan điểm của nhà thiết kế những máy bay này (từng hết lòng với chế tạo máy bay thời đại Liên Xô), điều bi kịch hơn là, những ý tưởng của các trung tâm thiết kế mang tính cạnh tranh này bị ngành hàng không quân sự Trung Quốc sao chép. Hơn nữa, đây là do người Nga dạy người Trung Quốc.

Tập đoàn công nghiệp máy bay Thẩm Dương Trung Quốc từng bỏ ra hơn 20 năm để học cách chế tạo (và sau đó thiết kế đảo ngược) máy bay chiến đấu Sukhoi. Cuối cùng, tập đoàn này đã áp dụng một loại công nghệ thiết kế hỗn hợp của Nga và phương Tây, đã nghiên cứu phát triển ra máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm FC-31 Cốt Ưng.

Đồng thời, Công ty TNHH công nghiệp máy bay Thành Đô - Tập đoàn công nghiệp hàng không Trung Quốc luôn tìm cách nghiên cứu phát triển một loại máy bay hoàn toàn khác.

Máy bay chiến đấu FC-1 Kiêu Long là thiết kế lại quy mô lớn đối với máy bay tiêm kích MiG-21, là một loại biến thể hạng nhẹ hiện đại của MiG-21.

Một ví dụ khác là máy bay chiến đấu J-10, ngoại hình xem ra rất giống máy bay chiến đấu F-16 được phóng to, đã mô phỏng công nghệ máy bay chiến đấu Kfir của Israel, thậm chí có một số nghiên cứu thiết kế của Nga gần đây.

Máy bay chiến đấu T-50 Nga hiện nay (ảnh tư liệu)
Máy bay chiến đấu T-50 Nga hiện nay. Ảnh: Sina

Nhưng, thiết kế nổi tiếng nhất của Công ty máy bay Thành Đô là máy bay chiến đấu J-20 có tính năng tàng hình, nó hầu như là một loại máy bay đánh chặn tầm xa hoặc là một loại máy bay tấn công có thể thách thức Hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương.

Theo một nhà thiết kế lâu năm của Nga, vấn đề là "trước khi bỏ ra nhiều năm mua sắm, học tập và sao chép tất cả những gì có thể lấy được từ Nga trong thập niên 1990, Trung Quốc hiện nay đang áp dụng hệ thống mà chúng tôi từ bỏ, hơn nữa đang phát triển theo phương hướng tốt hơn chúng tôi".

Một nhân tố khác khiến cho Nga mất đi ưu thế trước đây trong lĩnh vực thiết kế máy bay là ngành điện tử và công nghệ điện tử hàng không hỗ trợ cho phát triển loại máy bay quân dụng mới của Nga rõ ràng suy yếu.

Hiện nay, chỉ có một số chuyên gia còn nỗ lực cho nghiên cứu chế tạo radar mới và các công nghệ chủ yếu khác cần cho tác chiến điện tử và một chiếc máy bay chiến đấu hiện đại, nhưng những chuyên gia này lại bị lấn cấn bởi vấn đề Nga làm thế nào để sánh với học trò cũ Trung Quốc.