Làm gì để kinh tế đêm trở thành động lực mới ở Sa Pa?

Với sức hút du lịch mạnh mẽ, Sa Pa (Lào Cai) được kỳ vọng có thể khai thác tối đa mô hình này để gia tăng lợi ích kinh tế, nâng cao trải nghiệm du khách và tạo thêm cơ hội việc làm cho cộng đồng địa phương.

Mở đầu chương trình, ông Phan Đăng Toàn, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thị ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân thị xã Sa Pa đã có bài phát biểu khai mạc, nhấn mạnh tầm quan trọng của kinh tế đêm trong việc thúc đẩy phát triển du lịch và nâng cao đời sống người dân địa phương. Ông khẳng định: "Sa Pa không chỉ là điểm đến du lịch hấp dẫn vào ban ngày mà còn có tiềm năng phát triển mạnh mẽ vào ban đêm. Việc xây dựng một mô hình kinh tế đêm bài bản, bền vững sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương, tạo thêm công ăn việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế."

PGS. TS Nguyễn Ngọc Sơn - Trưởng Khoa Kinh tế phát triển, Đại học Kinh tế Quốc dân - nhấn mạnh: "Kinh tế đêm không đơn thuần là kéo dài thời gian kinh doanh, mà còn là một chiến lược phát triển kinh tế hiện đại, gia tăng giá trị cho ngành du lịch và dịch vụ. Các thành phố trên thế giới đã tận dụng tốt mô hình này để nâng cao thu nhập, thúc đẩy đời sống kinh tế và phát triển đô thị bền vững."

Tuy nhiên, theo ThS. Trần Thị Thu Huyền, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại, Bộ Tài chính, mặc dù kinh tế đêm có tiềm năng lớn, nhưng nếu không được quản lý hiệu quả, nó có thể gây ra nhiều hệ lụy như mất an ninh trật tự, ô nhiễm tiếng ồn và quá tải hạ tầng đô thị.

Ở phiên thảo luận đầu tiên, PGS. TS Lê Quang Cảnh, Viện trưởng Viện phát triển bền vững, Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng Sa Pa cần một chiến lược dài hạn để “Đánh thức đêm – Thắp sáng nền kinh tế” và đưa ra mô hình du lịch 3T với ba hành động ưu tiên:

- Xây dựng cơ chế quản lý rõ ràng để đảm bảo an ninh, môi trường và tính bền vững.

- Khuyến khích đầu tư vào các dịch vụ du lịch mới, đặc biệt là các loại hình giải trí về đêm có giá trị gia tăng cao.

- Ứng dụng công nghệ và du lịch thông minh để tối ưu hóa hoạt động kinh tế đêm và nâng cao trải nghiệm du khách.

Câu chuyện của doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng. Ông Vũ Xuân Nguyên, Chủ tịch Tập đoàn IGB (IGB Group), chia sẻ rằng công nghệ và số hóa có thể là giải pháp hữu hiệu giúp nâng cao trải nghiệm du khách. "Ứng dụng du lịch thông minh có thể giúp kết nối các hoạt động kinh tế đêm, tối ưu hóa dịch vụ và đảm bảo kiểm soát chất lượng. Tuy nhiên, để triển khai thành công, cần sự đồng bộ giữa hạ tầng số, chính sách và khả năng thích ứng của doanh nghiệp địa phương."

Tại hội thảo PGS. TS Bạch Ngọc Thắng, Phó viện trưởng Viện phát triển bền vững, Đại học Kinh tế Quốc dân, đã phân tích mô hình kinh tế đêm tại Úc, nơi ông từng nghiên cứu. Ông cho rằng các đô thị thành công trong việc phát triển kinh tế đêm thường có quy hoạch bài bản, kết hợp chặt chẽ giữa chính quyền và doanh nghiệp. Điều này đặt ra thách thức cho Sa Pa là làm sao để vừa khai thác kinh tế đêm, vừa đảm bảo sự bền vững và giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương.

PGS. TS Trần Thị Ngọc Quyên, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu sáng tạo, Trường Đại học Ngoại thương, nhấn mạnh rằng kinh tế đêm không chỉ dừng lại ở các hoạt động ẩm thực hay giải trí, mà cần được tiếp cận dưới góc độ công nghiệp văn hóa và kinh tế sáng tạo. Bà Quyên phân tích: "Sa Pa có lợi thế lớn về văn hóa bản địa, nhưng đến nay chưa khai thác hiệu quả để tạo ra các sản phẩm du lịch về đêm mang đậm dấu ấn địa phương. Việc phát triển kinh tế đêm cần kết hợp với bảo tồn di sản, xây dựng các không gian văn hóa mở, và phát triển sản phẩm quà tặng đặc trưng để gia tăng giá trị kinh tế.” Kết thúc bài chia sẻ, bà nhấn mạnh “Để phát triển kinh tế đêm phải có tư duy liên ngành.”

Mặc dù có tiềm năng, nhưng theo Phó Bí thư thị uỷ, Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa – đồng chí Tô Ngọc Liễn vẫn còn nhiều rào cản lớn đối với việc phát triển kinh tế đêm, bao gồm:

• Hạn chế về quy hoạch đô thị: Các hoạt động kinh tế đêm hiện nay tập trung chủ yếu ở khu vực trung tâm, thiếu sự kết nối với các vùng lân cận.
• An ninh trật tự và môi trường: Việc phát triển kinh tế đêm có thể kéo theo các vấn đề về quản lý không gian công cộng, tiếng ồn và rác thải.
• Thiếu sự đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ: Hiện nay, các hoạt động chủ yếu vẫn là ẩm thực và mua sắm, chưa có nhiều dịch vụ giải trí đặc sắc.

Ông Cao Bá Quý – Phó Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa kết luận: "Nếu không có bước đi chiến lược, Sa Pa có thể bỏ lỡ cơ hội trở thành điểm đến hàng đầu về kinh tế đêm tại Việt Nam".

Hội thảo khép lại với kỳ vọng rằng những chính sách cụ thể sẽ sớm được triển khai để biến tiềm năng kinh tế đêm Sa Pa thành hiện thực.