Yukiya Amano - Giám đốc IAEA - nói trước báo giới rằng Iran đã tăng cường các hoạt động làm giàu uranium, nhưng không rõ liệu đất nước Hồi giáo này có vi phạm các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân (Kế hoạch Hành động chung toàn diện - JCPOA) hay không.
"Tôi không khẳng định Iran đang thực thi JPCOA, nhưng cũng không nói Iran đang không thực thi" - ông Amanoi phát biểu trước báo giới.
Đáng chú ý, ông Amano nói rằng Iran đã tăng cường sản xuất uranium làm giàu ở mức thấp, loại uranium được sử dụng để sản xuất năng lượng hạt nhân. Uranium được làm giàu ở mức thấp có mức độ tập trung đồng vị U-235 khoảng 3-4%. Tuy nhiên, uranium ở cấp độ chế tạo vũ khí cần phải được làm giàu đến 90%. Hiện nay, Iran đã vận chuyển 98% lượng uranium đã làm giàu ra khỏi nước này như một phần cam kết theo thỏa thuận, bao gồm cả uranium làm giàu ở mức thấp.
Iran liên tục khẳng định rằng họ đang sản xuất urnaium làm giàu để sản xuất năng lượng với mục đích dân sự và rằng chương trình hạt nhân của họ hoàn toàn hòa bình. Nhưng phần lớn các thành viên trong cộng đồng quốc tế lại tỏ rõ quan ngại về việc chương trình hạt nhân của Iran có thể dễ dàng chuyển hướng sang phát triển vũ khí hạt nhân.
Vào năm 2015, chính quyền Tổng thống Barack Obama đã đứng ra kiến tạo thỏa thuận hạt nhân với Iran, Anh, Pháp, Đức, Trung Quốc và Nga; trong đó Tehran cam kết giảm chương trình hạt nhân để đổi lấy việc được gỡ bỏ lệnh cấm vận. Mục tiêu của thỏa thuận này là ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này vào năm ngoái.
 |
|
Một cơ sở hạt nhân của Iran (Ảnh: AP)
|
Các thanh sát viên quốc tế liên tục khẳng định rằng Iran vẫn đang tuân thủ nghiêm ngặt cam kết trong thỏa thuận, bất chấp Mỹ từ bỏ thỏa thuận này. Tuy nhiên, Iran từng cảnh báo rằng họ sẽ bắt đầu làm giàu uranium trở lại nếu như các đối tác Tây Âu không nỗ lực đủ để vực dậy kinh tế Iran.
Hôm đầu tuần này, ông Amanoi đã thúc giục các bên ký kết thỏa thuận hạt nhân Iran tiếp tục tổ chức đối thoại với nước Cộng hòa Hồi giáo để cứu vãn thỏa thuận này, và ngăn chặn Tehran nối lại hoạt động phát triển vũ khí hạt nhân.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đã có cuộc gặp với người đồng cấp Iran Javad Zarif tại Tehran. Ông Maas nói rằng châu Âu sẽ làm tất cả những gì có thể để cứu vãn thỏa thuận hạt nhân, trong đó sẽ đưa một số ưu đãi kinh tế đối với Tehran mà không vi phạm thỏa thuận hạt nhân.
